Geo ziemia

teoria wielkiego wybuchu

hubble, rozpoczecie ewolucji wszechswiata 13,7 mld lat temu i doprowadzenie do powstania wielu galaktyk

galaktyki

1) eliptyczna 2) spiralna 3) nieregularna

prawo hubblea

predkosc oddalania sie galaktyk jest prost proporcjonalna do wystepujacej miedzy nimi odleglosciami

droga mleczna

galaktyka w ktorej znajduje sie uklad sloneczny

gwiazdy

kuliste niebieskie ciala zbudowane z gazow wodoru i tlenu

planeta

krazy wokol slonca, nie swieci swiatlem wlasnym a tym odbitym od slonca

planety skaliste

mwzm, jadra zbudowane z metali, skorupa i plaszcze z mineralow

planety olbrzymy

js-wodor hel, un-zamarznieta woda, amoniak, metan, maja pierscienie

planetoidy

obiekty do 1000km, obiegaja pas glowny planetoid, pas kuipera

meteoroidy

po zderzeniu ze soba planetoid powstaja okruchy

meteor

meteoroida wpadajaca w atmosfere i sie spala

meteoryt

meteor na ziemi

ruch obiegowy nastepstwa

1) pory roku 2) zmiana oswietlenia w coagu roku 3) zmiana miejsca wschodu i zachodu sl 4) zmiana dlugosci dnia i nocy 5) hibernacja, opadanie lisci

peryhelium

punkt orbity w ktorym odleglosc ziemi od slonca jest najmniejszy

aphelium

najwiekszy

przesilenie letnie

22.06 promienie sloneczne padaja pod katem 90 n zwr raka, za n kolem jest dzien polarny a za s noc polarna, N h=90-fi+23. S h=90-fi-23

przesilenie zimowe

22.12 promienie sloneczne padaja pod katem 90 na zwr koz, na boegunie N jest noc a na biegunie S dzien

rownonoc wiosenna

21.03 slonce goruje na rowniku, na polkili N wiosna, S jesien, na biegunie N dzien, S noc

rownonoc jesienna

23.09 slonce goruje na rowniku, h=90-fi

h>90

h=66’23+fi

strefa miedzyzwr

slonce goruje w zenicie 2 razy w roku, najdluzszy szien 13,5 najkrotszy 10,5

str um

obecnosc dnia i nocy polarnej

str podbieg

duze zroznicowania temp 21-3

doba gwiazdowa

23,56,4

doba sloneczna

24

ruch obr

1) pozorny ruch slonca po sklepieniu niebieskim 2) dzien i noc 3) sila coriolisa 4) splaszczenie na biegunach

sila coriolisa

cialo biorace udzial w ruchu obrotowym i wprawione w ruch wzgledem ziemi zachowuje sie inaczej, powoduje ze ciala przemieszczajace sie na polkuli N odchylaja sie w prawo a na S w lewo