biologia definicje 1

 0    81 fiche    Kaaamilkaaaaa
Télécharger mP3 Imprimer jouer consultez
 
question język polski réponse język polski
abiotyczne czynniki
commencer à apprendre
czynniki środowiska nieożywionego wpływajace na orgnizm
abscysynowy kwas
commencer à apprendre
hormon roślinny wywołujacy stan spoczynku nasion, a także uczestniczacy w reakcjach na stresy.
absorpcja
commencer à apprendre
1) wchłanianie substancji odżywczych i innych zwiazków przez ścianę przeowdy pokarmowego, naczynia krwionośnego lub limfatycznego; (2) pochłanianie przez chlorofil światła słonecznego podczas fotosyntezy.
absorpcyjne widmo
commencer à apprendre
wykres przedstawiajacy ilość światła o różnej długości fali absorbowanego podczas przechodzenia przez dana substancję.
acetylocholina
commencer à apprendre
ważny neuroprzekaźnik uwalniany przez neurony cholinergiczne, m.in. neurony motoryczne (ruchowe).
acetylokoenzym A, acetylo-CoA
commencer à apprendre
ważny w przemianach metabolicznych zwiazek złożony z dwuweglowej grupy acetylowej połaczonej kowalencyjnie z koenzymem A.
acetylowa grupa
commencer à apprendre
dwuwęglowa grupa będaca reszta kwasu octowego (octanu).
adaptacja
commencer à apprendre
zmiana ewolucyjna zwiększajaca szanse organizmu na przeżycie i wydanie potomstwa w danym środowisku.
adaptacyjna strefa
commencer à apprendre
nowa możliwość ekologiczna dla gatunków pionierskich, niewykorzystywana przez ich przodków; ewolucjoniści stosuja ten termin do wyjaśnienia szlaków ekologicznych ewolucji różnych taksonów.
adenina
commencer à apprendre
zasada purynowa wchodzaca w skład kwasów nukleinowych i ATP.
adenozynotrifosforan
commencer à apprendre
zwiazek organiczny zbudowany z adeniny, rybozy i trzech reszt kwasu fosforoweg, jest głównym nośnimiem energi w komórkach.
adhezja
commencer à apprendre
zdolność łaczenia się powierzchniami dwóch różnych ciał zetkniętych ze soba.
adrenalina, epinefryna
commencer à apprendre
hormon wytwarzany przez rdzeń nadnerczy; stymuluje współczulny (sympatyczny) układ nerwowy.
adrenergiczny neuron
commencer à apprendre
neuron wydzielajacy neuroprzekaźniki: adrenalinę lub noradrenalinę.
aferentny
commencer à apprendre
doprowadzajacy
afotyczna strefa
commencer à apprendre
warstwa oceanu (występujaca poniżej 100 m), do której nie dociera światło.
aklimatyzacja
commencer à apprendre
przystosowanie do zmian sezonowych.
akromegalia
commencer à apprendre
choroba objawiajaca sie m.in. przerostem kończyn, palców, żuchwy, nosa. jej przyczyna jest nadmierne wydzielanie hormonu wzrostu przez przedni płat przysadki...
akrosomowa reakcja
commencer à apprendre
proces, w wyniku którego akrosom, struktura w postaci czapeczki w szczytowej części główki plemnika, uwalnia enzymy proteolityczne (rozkładajace bialka) i przechodzi inne zmiany umożliwiajace plemnikowi penetracje osłonek jajowych
akson
commencer à apprendre
długa wypustka neuronu przewodzaca impuls nerwowyod ciała komórkowego.
aksopodia
commencer à apprendre
długie, cienkie wypustki cytoplazmatyczne charakterystyczne dla promienionóżek.
aktyna
commencer à apprendre
białko budujace mikrofilamenty (filamenty aktynowe); aktyna w powiazaniu z białkiem miozynâ jest odpowiedzialna za skurcze mięśni
aktynowe filamenty
commencer à apprendre
cienkie filamenty zbudowane głównie z białka aktyny; filamenty aktynowe i miozynowe tworzá włókienka kurczliwe (miofibryle) we włóknach mięśniowych.
aktywacji energia
commencer à apprendre
energia kinetyczna konieczna do zainicjowania reakcji chemicznej (innymi słowy, energia, której trzeba dostarczyć substratom, aby mogły wejść ze sobá w reakcję).
aktywatorowe białko
commencer à apprendre
białko regulatorowe, które po zwiázaniu się z DNA indukuje transkrypcję
aktywne miejsce, centrum aktywne
commencer à apprendre
specyficzny rejon enzymu (zwykle na powierzchni), który wiáże jeden lub więcej substratów i katalizuje reakcję chemicznaá.
aktywny transport (cz I)
commencer à apprendre
transport substancji przez błonę z obszaru o najniższym stężeniu do obszaru o wyższym stężeniu, a więc wbrew gradientowi stężenia.
aktywny transport (cz II)
commencer à apprendre
energi potencjalnej zawartej w gradiencie stężenia nie można wykorzystać do tego transportu, więc wymaga on dodatkowego źródła energii, zwykle w postaci ATP.
akwaporyny
commencer à apprendre
rodzina białek transportujácych zlokalizowanych w błonie komórkowej, ułatwiajá szybki transport czásteczek wody do i z komórki.
albinizm, bielactwo
commencer à apprendre
dziedziczna niezdolność do wytwarzania melaniny, czego skutkiem jest jasne zabarwienie skóry.
albuminy
commencer à apprendre
grupa białek występujáca w większości tkanek zwierzęcych, frakcja białek osocza krwi.
aldehyd
commencer à apprendre
zwiázek chemiczny zawierajácy grupę karbonylowá zwiázaná z conajmniej jednym atomem wodoru.
aldehyd 3-fosfoglicerynowy
commencer à apprendre
ufosforylowany trójwęglowy zwiàzek będàcy ważnym produktem pośrednim w glikozie i cyklu Calvina.
aldosteron
commencer à apprendre
hormon steroidowy wytwarzany przez korę nadnerczy; m.in. stymuluje resorpcję sodu.
alergen
commencer à apprendre
substancja (antygen), która wywołuje reakcję alergicznâ.
alergia
commencer à apprendre
nadwrażliwość na niektóre substancje występujáce w środowisku, objawiajáca się np. katarem, wysypká lub astmâ; a. mogá powodować niektóre środki spożywcze (alergia pokarmowa).
alfa-helisa
commencer à apprendre
rodzaj drugorzędowej struktury łańcucha polipeptydowego, którego helikalne zwinięcie stabilizujá wiázania wodorowe.
alle
commencer à apprendre
alternatywne formy genu zajmujáce to samo miejsce (locus) na chromosomach homologicznych; wywołujá odmienne wykształcenie tej samen cechy.
allele wielokrotne
commencer à apprendre
trzy lub więcej alleli jednego locus genowego (w populacji), np. allele wyznaczajáce grupy krwi układu AB0.
allelopatia
commencer à apprendre
oddziaływanie jednych roślin na inne za pośrednictwem substancji wydzielanych do środowiska, np. przez korzenie lub opadłe liście.
allometryczny wzrost
commencer à apprendre
odmienne tempo wzrostu różnych części ciała w rozwoju osobniczym.
allopoliploid
commencer à apprendre
poliploid, którego chromosomy pochodzá od dwóch gatunków.
allosteryczne miejsce
commencer à apprendre
niezależne od miejsca aktywnego miejsce w czásteczce enzymu, gdzie wiâże sie specyficzna substancja, zmieniajâc w ten sposób kształt i aktywność enzymu.
allosteryczne regulatory
commencer à apprendre
substancje, które wpływajá na funkcje białekprzez wiàzanie siè z ich miejscami allosterycznymi.
alternatywne składanie eksonów
commencer à apprendre
mechanizm genetyczny prowadzácy do powstawania na matrycy jednego genu różnych czásteczek, RNA wskutek odmiennego łàczeni eksonów.
Alveolata
commencer à apprendre
protisty majâcy alweole, spłaszczone pęcherzyki występujáce tuż pod błonâ komórkowâ; obejmujâ bruzdnice, Apicomplexa i orzęski.
alweola
commencer à apprendre
jeden z wielu spłaszczonych pęcherzyków położony tuż pod błoná komórkowá niektórych protistów.
Alzheimera choroba
commencer à apprendre
postępujáca degeneracyjna choroba mózgu charakteryzujáca się formowanie w tkance mózgowej płytek amyloidowych i splotów neurofibrylarnych.
ameba
commencer à apprendre
protist poruszajàcy się za pomocá nibynóżek.
ampfipatyczna czàsteczka
commencer à apprendre
czàsteczka zawierajáca część hydrofilowá i hydrofobowà.
aminoacylo-tRNA
commencer à apprendre
czásteczka złożona z aminokwasu połáczonego z tRNA wiàzaniem konwalencyjnym.
aminokwas
commencer à apprendre
zwiazek organiczny zawierajacy grupę aminowa (-NH2) i karboksylowa (-COOH); aminokwasy połaczone wiazaniami peptydowymi tworza łańcuch polipeptydowy.
aminowa grupa
commencer à apprendre
słabo zasadowa grupa funkcyjna o wzorze -NH2
aminy biogenne
commencer à apprendre
grupa neuroprzekaźników, do której należa noradrenalina, serotonina i dopamina.
aminocenteza
commencer à apprendre
pobranie próbki płynu owodniowego otaczajacego płód w celu uzyskania informacji o jego rozwoju i strukturze genetycznej.
amonifikacja
commencer à apprendre
proces przeksztalcania organicznych zwiazków azotowych w amoniak (NH3) przez niektóre bakterie glebowe (zwane amonifikacyjnymi); amonifikacja jest częścia cyklu azotowego.
amplifikacja genu
commencer à apprendre
proces rozwojowy polegajacy na tym, że pewne komórki wytwarzaja, w wyniku wybiórczej replikacji, liczne kopie określonebo genu, zwiększajac w ten sposób syntezę kodowanego przez niego produktu.
amylaza
commencer à apprendre
enzym rozkładajacy skrobię, obecny np. w ślinie i soku trzustkowym
anabolityczne steroidy
commencer à apprendre
syntetyczne androgeny powodujace wzrost masy mięśni, siły fizycznej, wytrzymałości i agresywności, przy czym jednak wykazuja szkodliwe działanie uboczne, zwiazki te sa często nadużywane.
anabolizm
commencer à apprendre
zespół reakcji metabloicznych, w których wyniku ze zwiazków prostych powstaja złożone, np. magazynujace energię lub będace materiałem budulcowym niezbędnym do wzrostu komórki.
anafaza
commencer à apprendre
stadium mitozy oraz mejozy I i II, w którym chromosomy wędruja do przeciwmych biegunów komórki; anafaza występuje po metafazie i poprzedza telofazę.
anafilaksja
commencer à apprendre
ostra reakcja alergiczna spowodowana uczuleniem na obca substancję.
anafilaksja ogólnoustrojowa
commencer à apprendre
szybka, rozległa reakcja alergiczna, która może doprowadzić do śmierci.
androgen
commencer à apprendre
jakakolwiek substancja nadajaca cechy męskie np. męski hormon płciowy.
anemia sierpowata, niedokrwisość sierpowata
commencer à apprendre
dziedziczna postać anemi polegajacej na nienormalnej budowie łańcuchów beta hemoglobiny; a.s. dziedziczy się jako recesywna cecha autosomalna.
anemia, niedokrwistość
commencer à apprendre
zmiejszenie poziomu hemoglobiny w erytrocytach lub liczby erytrocytów.
aneuploidalność, aneuploidia
commencer à apprendre
aberracja chromosomowa polegajaca na obecności dodatkowego (ych) chromosomu (ów) albo braku jednego lub większej ich liczby.
angiotensyna I
commencer à apprendre
polipeptyd wytwarzany w wyniku działania reniny na białko osocza (angiotensynogen).
angiotensyna II
commencer à apprendre
hormon peptydowy wytwarzany przez działanie na angiotensynę I tzw. enzymu komwertujacego angiotensynę, hormon ten stymuluje wydzielanie aldosteronu przez korę nadnerczy.
animalny biegun
commencer à apprendre
metabolicznie aktywna część (bez żółtka) jaja kręgowców i jeżowców
anion
commencer à apprendre
jon majacy jeden lub więcej ładunków ujemnych np. jon chlorkowy (Cl-) lub hydroksylowy (OH-).
anizogamia
commencer à apprendre
rozmnażanie płciowe, w którym uczestnicza ruchliwe gamety różniace sie wielkościa.
antenowy kompleks
commencer à apprendre
kompleks złożony z chlorofilu, barwników dodatkowych oraz zwiazanych z barwnikami białek tworzacy jednostkę pochłaniajaca światło. a.k. występuje w błonach tylakoidów fotoautotroficznych eukariontów.
anterydium, plemnia
commencer à apprendre
wielokomórkowe męskie gametangium (organ płciowy) roślin, w którym powstaja komórki plemnikowe.
antropoidy, małpy właściwe
commencer à apprendre
podrzad naczelnych grupujacy małpy zwierzokształtne, małpy człekokształtne i ludzi.
antropologia molekularna
commencer à apprendre
gałaź nauki zajmujaca się porównaniem materiału genetycznego osobników z regionalnych populacji ludzkich w celu wyjaśnienia pochodzenia i dróg migracji człowieka współczesnego.
antydiuretyczny hormon, wazopresyna
commencer à apprendre
hormon uwalniany przez tylny płat przysadki, komtrolujacy zwrotne wchłanianie wody w nerkach.
antygen
commencer à apprendre
jakakolwiek czasteczka, zwykle białko lub polisacharyd, specyficznie rozpoznawana jako obca przez komorki układu odpornościowego.
antykodon
commencer à apprendre
sekwencja trzech nukleotydów w czasteczce transportujacego RNA (tRNA) komplementarna do sekwencji trzech nukletydów kodonu.
antykoncepcja
commencer à apprendre
jakakolwiek metoda zapobiegajaca zajsciu w ciażę.
antyonkogen
commencer à apprendre
gen (zwany również genem supresorowym transformacji nowotworowej), którego zadaniem jest blokowanie podziału komórki w odpowiedzi na działanie pewnych czynników hamujacych wzrost; mutacja takiego genu może spowodować powstanie komórki rakowej.

Vous devez vous connecter pour poster un commentaire.