XIV wiek

Co to jest elekcja?

To wybór na stanowisko króla

Kim był interrex?

To prymas zastępujący władcę w okresie bezkrólewia. Pierwszym był Jakub Uchański.

Co to bezkrólewie?

To okres między śmiercią lub abdykacją danego króla, a wstąpieniem na tron (koronacją) jego następcy.

Co to konwokacja?

To sejm zwoływany przez prymasa w czasie bezkrólewia, ustalający czas i miejsce elekcji.

Co to magnateria?

Najwyższa warstwa szlachty w Rzeczpospolitej Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Co to Prusy Królewskie?

To prowincja polska utworzona z części państwa krzyżackiego.

Co to Prusy Książęce?

To lenno Polski ze stolicą w Królewcu, utworzone w wyniku wojny z Zakonem Krzyżackim oraz sekularyzacji.

Co to inkorporacja?

To włączenie/przyłączenie do państwa danych ziem.

Co to artykuły henrykowskie? Co zawierały?

Zawierały podstawowe zasady ustrojowe państwa i potwierdzenie przywilejów szlacheckich, takich jak elekcyjność tronu, tolerancja religijna, uprawnienia sejmu, prawo szlachty do wypowiadania posłuszeństwa królowi.

Co to pacta conventa?

To zobowiązania króla wobec szlachty. W przypadku Henryka Walezego były to: zobowiązania sojuszu z Francją, obietnica, iż król dofinansuje wojsko i spłaci dług Zygmunta Augusta.

Co to sejm walny?

To najważniejszy organ ustawodawczy w państwie polskim, składający się z izby poselskiej, senatu i króla.

Co to sejmiki?

Zjazdy szlachty, decydowały o wyborze posłów na sejm walny, o podatkach i pospolitym ruszeniu.

Co to instrukcja poselska (sejmikowa)?

To wskazówki dawane zwykle na piśmie posłom, jakie stanowisko mają zająć na sejmie walnym.

Co to ruch egzekucyjny?

To ruch średniej szlachty dążącej do uporządkowania ustroju państwa oraz zwrotu rozdanych dóbr królewskich etc.

Co to kwarta?

Jedna czwarta dóbr królewskich przeznaczona na utrzymanie wojska.

Co to konstytucja?

To ustawa w I Rzeczpospolitej.

Co to piechota wybraniecka?

To rodzaj oddziałów wojskowych, żołnierzy piechoty wybranieckiej rekrutowano z chłopów.