15. Sytuacje wyznaczane przez normy prawne

sytuacje prawne

sytuacje powstające dla określonych podmiotó ze względu na normy prawne

recypient zachowania adresata normy

podmiot, który nie jest adresatem normy, ale do którego odnosi się zachowanie adresata normy

podstawowa sytuacja prawna

sytuacja polegająca na tym, że jakieś zachowanie jest podmiotowi nakazane, zakazane, dozwolone, fakultatywne albo indyferentne

pochodna sytuacja prawna

sytuacja powstająca dla jakiegoś podmiotu ze względu na obowiązki adresata normy zachowania się skierowanego właśnie ku sprawom tego podmiotu

obowiązek

zachowanie nakazane albo zakazane jakiemuś podmiotowi przez daną normę

obowiązek formalny

obowiązek, którego spełnienie polega na zrealizowaniu czynu wskazanego w normie

obowiązek materialny

obowiązek, którego zrealizowanie polega na postępowaniu adresata, które doprowadzi do powstania lub utrzymania wyznaczonego w normie stanu rzeczy

obowiązek warunkowy

obowiązek polegający na tym, że adresat normy ma zrealizować czyn przez nią nakazany jeżeli wystąpi jakieś zdarzenie przyszłe, przy czym on sam musi rozstrzygnąć czy to zdarzenie nastąpiło

czyn dozwolony

czyn, który danemu podmiotowi przez określoną normę nie jest zakazany

czyn fakultatywny

czyn, który danemu podmiotowi przez daną normę nie jest nakazany

czyn indyferentny

czyn, który danemu podmiotowi ze względu na rozważane normy nie jest ani nakazany ani zakazany

czyn obojętny prawnie

czyn indyferentny, z którym obowiązujące normy nie wiążą żadnych prawnych konsekwencji

pochodne sytuacje prawne - wymienione

1 uprawnienie 2 kompetencja

świadczenie na rzecz podmiotu B

normy, które jakiemuś podmiotowi A nakazują zachowywać się w określony (korzystny) sposób wobec podmiotu B, mogą polegać na działaniu albo zaniechaniu

uprawnienie podmiotu B

sytuacja prawna podmiotu B, która polega na tym, że jakiemuś podmiotowi A nakazane jest wykonać na rzecz B odpowiednie świadczenie

wolność prawnie chroniona podmiotu B

uprawnienie podmiotu B, które polega na tym, że podmiotom nie-B zakazane jest wykonywanie działań ingerujących w jakąś sferę zachowań podmiotu B

kompetencja (upoważnienie) podmiotu B do dokonywania czynności konwencjonalnych

sytuacja prawna polegająca na tym, że jeżeli podmiot B dokona danej czynności konwencjonalnej, to inne podmioty będą miały obowiązek na nią zareagować - powstanie albo zaktualizuje się ich obowiązek określonego zachowania

złożona sytuacja prawna

sytuacja prawna powstająca z połączenia sytuacji pochodnej i prostej lub połączenia kilku sytuacji pochodnych i prostych

prawo w znaczeniu przedmiotowym

prawo ujmowane jak zbiór norm

prawo w sensie podmiotowym

prawo jakiejś osoby, czyjeś prawo, pewna sytuacja prawna jakiegoś podmiotu

złożone sytuacje prawne - wymienienie

1 przywilej 2 immunitet 3 roszczenie

przywilej podmiotu B

polega na tym, że obow. normy nakazują na rzecz uprzywilejowanego podmiotu czynić więcej niż na rzecz innych lub zwalniają go od pewnych obowiązków/świadczeń, gdy inni z tego zwolnienia nie korzystają

immunitet podmiotu B

przysługuje, gdy podmiot B jest zwolniony od podlegania kompetancji podmiotu A, podczas gdy inne podmioty jej podlegają

roszczenie podmiotu B

polega na tym, że podmiot B ma uprawnienie, ale obowiązany do świadczenia na jego rzecz podmiot A, świadczenia tego dobrowolnie nie spełnia i wtedy dla B aktualizuje się kompetencja, aby domagać się od organów państwa działań interwencyjnych wobec A

doktryna praw człowieka

poglądy na treść praw człowieka, na to co jest ich źródłem i jak powinny być gwarantowane

źródło praw człowieka

przyrodzona i niezbywalna godność - należna każdemu człowiekowi niezależnie od pochodzenia, poglądów, miejsca, płci...

powinność władzy państwowej

zagwarantowanie praw człowieka i ich ochrona przed naruszeniami i zagrożeniami przez innych

wolność człowieka

formalnie wolności prawnie chronione -wzbogacone o kompetencję jednostki do zwrócenia się do organu państwa o udzielenie ochrony prawnej w razie naruszenia strefy tej wolności

prawa pierwszej generacji

prawa polityczne, które gwarantują uczestnictwo jednostki w życiu politycznym i społecznym. Z punktu widzenia formalnego stanowią kompetencje do dokonywania czynności konwencjonalnych, przez które powstają bądź aktualizują się obowiązki organów państwa

prawa drugiej generacji

prawa socjalne, ekonomiczne i kulturalne, które z punktu widzenia formalnego stanowią uprawnienia, bowiem dają się sprowadzić do obowiązku państwa, do dokonania określonych świadczeń na rzecz jednostki.

postulat równości wobec prawa

głosi, by wszystkie jednostki, które znajdują się w TAKIEJ SAMEJ SYTUACJI były traktowane tak samo

postulat równości praw

wymaga, aby jednostka miała nie mniejsze prawa i nie większe obowiązki niż inni członkowie społeczności o tych samych cechach, znajdujący się w takiej samej sytuacji społecznej