Układ pokarmowy cz. III

Pojemność żołądka

1,5 litra

Od czego zależy położenie zołądka, jego kształt oraz wielkość?

Od stopnia wypełnienia, napięcia mięśniówki oraz postawy ciała

Ile trwa proces trawienia w żołądku?

Od 2 do 3 godzin

Jakie substancje są reasorbowane z błony śluzowej żołądka? 5

1. woda, 2. elektrolity, 3. cukry proste, 4. alkohol, 5. niektóre leki

jaką powierzchnię zajmuje błona śluzowa żołądka?

0,8 m2

Czym jest śluz?

Mieszaniną wody, glikoprotein i proteoglikanów

Czym się różni w budowie błona śluzowa odźwiernika od reszty żołądka?

Tym że zawiera liczne grudki chłonne (tam nieliczne)

Z jakich części składają się gruczoły żołądkowe?

1. odcinka górnego zwanego cieśnią - przewód wyprowadzający, 2. odcinka dolnego zwanego trzonem - zbudowany z szyjki i dna gruczołów

Ile jest gruczołów w błonie śluzowej żoładka?

około 30 milionów

Jakie są gruczoły wpustowe żołądka?

silnie poskręcane o rozgałęzionych przewodach i budowie cewkowej

Co wydzielają gruczoły wpustowe i gdzie ona uchodzi?

uchodzi w połowie wysokości błony śluzowej i jest to śluz o odczynie obojętnym i lizozym

Jaki obszar błony śluzowej zajmują gruczoły żoładkowe właściwe?

80% - trzon i dno żołądka

Jaką postać mają gruczoły żoładkowe właściwe?

prostych, wydłużonych cewek, któe uchodza w liczbie 3-5 do dołków żoładkowych

Gdzie najliczniej występują komóki główne żołądka?

w szyjce i dnie gruczołów

Cechy komórek głównych żołądka

1. okrągłe jądro w przypodstawnej części zasadochłonnie barwiącej się cytoplazmy, cechy komórek wydzielających białka

Co produkują komórki główne?

1. pepsynogen 2. podpuszczke inaczej chymozyne - u niemowląt

Gdzie najliczniej występują komórki okładzinowe?

W górnej części szyjki lub rozproszone na dnie gruczołów

Cechy komórek okładzinowych

Duże, piramidalny kształt, ułożone obdwodowo do światła gruczołow, jądro kuliste w kwasochłonnej cytoplazmie, bardzo liczne mitochodnria - aktywny transport jonow

Co pordukują komórki okładzinowe?

1. kwas solny - ułatwia wchłanianie żelaza i wapnia, 2. czynnik wewnętrzny Castle'a

Gdzie najliczniej występują komórki śluzowe?

W obebie szyjki gruczołów

Cechy komórek śluzowych

1. nieregularny kształt, 2. jądra spłaszczone w przypodstawnej części cytoplazmy

Jaka jest grubość śluzu na błonie śluzowej żoładka?

0,2-0,6 mm

Co wydzielają komórki śluzowe?

1. białka zasadowe - histony, ktore pod wplywem pepsyny przechodza w defensyny, 2. śluz

Gdzie występują komórki macierzyste w gruczołach żołądka?

W szyjce i w cieśni gruczołów

struktura gruczołów odźwiernikowych

To gruczoły cewkowe o poskręcanych i rozgałęzionych odcinkach wydzielniczych

Gdzie uchodzą gruczoły odźwiernikowe?

W połowie grubości błony sluzowej

Co produkują gruczoły odźwiernikowe?

1. gastrynę, 2. śluz o odczynie zasadowym oraz lizozym

Jak zbudowana jest błona mięśniowa żołądka?

1. warstwa wewnętrzna - ułożenie skośne, 2. warstwa środkowa - okrężnie, 3. warstwa zewnętrzna podłużnie

Jaką długość ma jelito cienkie?

4- 6 metrów

Jakie struktury zwiększają powierzchnię chłonna jelita?

1. Fałdy Kerkringa, 2. Kosmki, 3. Mikrokosmki

Co to są fałdy Kerkringa?

Uwypuklenia błony podśluzowej w kierunku światła jelita, okrężnie do długiej osi

Jak ułożone są fałdy Kerkringa?

Zaczynają sie pojawiać w dwunastnicy, szczególnie dobre rozwinięte są w jelicie czczym, w jelicie krętym zmniejszają się i od jego połowy zanikają

Ile razy zwiększają powierzchnię chłonną fałdy Kerkringa?

2x

Ile razy zwiększają powierzchnię chłonną kosmki?

8x

Ile razy zwiększają powierzchnię chłonną mikrokosmki?

20x

Co to są krypty jelitowe?

nabłonek pokrywający kosmki wpuklający się w głąb blaszki właściwej tworząc pojedyncze cewkowate lub rozwidlone gruczoły jelitowe

Ile mikrokosmków przypada na jedną komórkę neterocytu?

około 2 tysięcy

Co tworzy sieć końcową w cytoplazmie enterocytów?

filamenty aktynowe, cytokeratynowe i spektrynowe

Jak zmienia się ilość mukocytów w błonie śluzowej jelita?

Zwiększa się w miarę zbliżania do okrężnicy

Ile % komórek jelita to komórki M?

około 10%

Jak wyglądają komórki M?

Mają spłaszczoną cytoplazmę oraz na przekroju przypominającą literę U

Od czego wywodzi się nazwa komórek M?

Od nieregularnych mikrofałdów w części szczytowej

Ile % limfocytów śródnabłonkowych to limfocyty T?

90%

gdzie jest najwięcej limfocytów śródnabłonkowych?

W jelicie czczym - koło 20 na 100 komórek nabłonkowych

gdzie znajdują się komórki Panetha?

w dolnych częściach krypt jelitowych

Co wydzielają komórki panetha? 4

1. lizozym, 2. immunoglobuliny A, 3. czynnik TNF-a, 4. defensyny

Czym charakteryzują się komórki Kepkowe?

to komórki walcowate z charkaterystyczną kępką długich i szerokich mikrokosmków

Gdzie lokalizują się komórki endokrynowe jelit?

1. w obrębie krypt, 2. gruczołów Brunnera, 3. nabłonku kosmków

Jakie hormony produkują komórki endokrynowe? 8

1. sekretyna, 2. cholecystokinina, 3. somatostatyna, 4. wazoaktywny peptyd jelitowy, 5. enteroglukagon, 6. motylina, 7. substancja P,8. glukozależny peptyd insulinotropowy GIP

Jaki jest odsetek populacji limfocytów w blaszce właściwej błony śluzowej? 5

1. limfocyty T - 40-60%, 2. limfocyty B - 20-40%, 3. makrofagi 10%, 4. eozynofile 5%, 5. mastocyty 1-3%

Co to są krypty Lieberkuhna?

TO samo co krypty jelitowe - cewkowate pojedyncze lub rozwidlone gruczoły jelitowe

Grubość błony mięśniowej w jelicie cienkim?

0,8mm

Cechy charakterystyczne dwunastnicy

1. wysokie fałdy okrężne, 2. Kosmki liczne, krótkie i szerokie przyjmujące kształt liscia, 3. rozgałęzione gruczoły dwunastnicze o budowie cewkowo pęcherzykowej wysłane sześciennym

Co produkują gruczoły dwunastnicze Brunnera? 5

Wydzielinę o odczynie zasadowym pH 8,0 - 9,5 Dwa. lizozym, 3. IgA+IgM, 4. EGF, 5. urogastron - hamujący wydzielanie soku żołądkowego,

Co jest charakterystycznego w jelicie czczym?

1. najlepiej wykształcone fałdy okrężne - wysokie i wyjątkowo liczne, 2. największa liczba mikrokosmków przypadająca na jednostke powierzchni, 3. Kosmki smukłe i wysokie, palczaste

Co jest charakterystycznego w jelicie krętym? 4

1. najmniej liczne i najniższe fałdy okrężne, 2. kosmki krótkie, maczugowate lub palczaste, 3. grudki chłonne samotne jako tzw. kępki Peyera, 4 mniejsza średnica i cieńsza ściana

Wymiary kępków Peyera

2-10 cm długości i ok 1 cm szerokości

Długość jelita grubego

1 metr

Ile przechodzi płynnej papki pokarmowej na dobę do okrężnicy?

1,5 litra

Różnice w budowie jelita cienkiego i grubego 5

Jelito grube 1. dłuższe krypty jelitowe, 2. bardzo liczne mukocyty, 3. Komórki Panetha wyłącznie w obrębie jelita ślepego i wyrostka robaczkowego, 4. brak kosmków, 5. trzy równolegle bięgnące pasma mięsni warstwy zewnętrznej błony mięśniowej

Długość wyrostka robaczkowego

8-9 cm

Różnice w budowie wyrostka robaczkowego od jelita grubego 4

1. mniejsza ilość krypt, 2. znacznie niższe fałdy, 3. mięśniówka jest grubsza i nie wytwarza taśm, 4. duża ilość tkanki limfoidalnej

Długość odbytnicy - poszczególnych częsci

Część górna - odbytnica właściwa 15 cm, część dolna - kanał odbytu 3 cm

Co jest charakterystycznego dla budowy odbytnicy 4

1. 3 sierpowate fałdy poprzeczne, 2. 6-10 fałdów podłużnych w kanale odbytu zwane kolumnami odbytniczymi, 3. od połowy kanału odbytu nabł. wielowarstwowy płaski nierogowaciejący, 4. szczególnie dobrze rowinięta mięśniówka okrężna - zwieracz wewnętrzny

Struktura komórek APUD 4

1. wąska piramida, 2. szeroka podstawa o błonę podstawną, 3. aparat golgiego przypdostawnie bo tam wydziela, 4. leżą pojedynczą lub w niewielkich grupach

Jakie są rodzaje komórek APUD?

1. otwarte- cała wysokość nabłonka, pełnią funkcje także chemoreceptorów - np. komórki S dwunastnicy produkujące sekretyne, 2. Komórki zamknięte - mechanoreceptory, nie kontaktują sie ze światłem - np. komórki G odźwiernika produkujące gastrynę

gdzie lokalizują się komórki APUD? 4

W 1. cewa pokarmowa, 2. trzustka, 3. drogi żółciowe, 4. ślinianki

Jak nazywają się miejsca styków elementów triady wątrobowej?

przestrzenie wrotnożółciowe lub bramnożółciowymi

Ile masy wątroby stanowią hepatocyty?

90%

Ile procent hepatocytów ma dwa jądra?

25% komórek

jak barwi się cytoplazma hepatocytów?

kwasochłonnie

Jakie bieguny wyróżniamy w hepatocytach?

biegun szczytowy zwany żółciowym, gdzie dwie lub więcej komórek stykających się ze sobą tworzą kanalik żółciowy oraz biegun podstawnoboczny - naczyniowy

Co to jest przestrzeń chłonna Dissego?

obszar zawarty pomiędzy mikrokosmkami hepatocytów a zewnętrzną częścią sinusoidów

gdzie występują komórki Borowicza-Kupffera

W świetle naczyń włosowatych zatokowych wąątroby, przylegając do śródbłonka do których przyczepiają sie licznymi wypustkami

Gdzie leżą komórki gwiaździste, ITO, tłuszczowe okołozatokowe wątroby?

W przestrzeni chłonnej Dissego

Co wydzielają komórki ITO? 4

1. lamininy, 2. proteoglikany, 3. czynniki wzrostu, 4. niewielką częśćerytropoetyny

Co gromadzą komórki ITO?

Wit. A w swoich kroplach lipidowych

Ile rpocent erytropoetyny produkuje wątroba?

25%

Jak dzieli się tętnicas wątrobowa?

1. tętnice międzypłatowe, 2. tętnice międzyzrazikowe, 3. tętnice okołozrazikowe,

Jak dzieli się żyła wrotna?

1. międzypłatowe, 2. międzyzrazikowe, 3. kołozrazikowe

Gdzie łączy się krew z żyły wrotnej i tętnicy wątrobowej?

W sisnusoidach biegnących pomiędzy beleczkami wątrobowymi i wpadające do żyły środkowej - żył podzrazikowych - żył wątrobowych - żyły głównej dolnej

Co wyznacza granice gronka wątrobowego?

dwie żyły centralne oraz jedna lubdwie przestrzenie bramnożółciowe, jego centrum zajmuje żyła okołozrazikowa

Która stefa gronka wątrobowego jest najbardziej aktywna metabolicznie i ma największe zdolności regeneracyjne?

pierwsza strefa gronka w pobliżu żyły środkowej

Któa strefa gronak wątrobowego bierze udział w glikolizie i syntezie lipidów?

Trzecia strefa gronka w pobliżu żyły centralnej

Schemat dróg żółciowych

1. kanaliki żółciowe - krótkie przeowdy międzyzrazikowe (sześcienny) - przewody międzyzrazikowe (walcowaty) - przewody wątrobowe-przewód wątrobowy wspólny - przewód żółciowy (wysoki walcowaty)

Co jest charakterystycznego dla błony śluzowej pęcherzyka żółciowego? 6

1. nie ma blaszki mięśniowej, 2. ma mikrokosmki, 3. silnie unaczyniony, 4. nabłonek tworzy uchyłki, 5. błona śluzowa tworzy fałd zwany zastawką spiralną, 6. gruczoły cewkowo-pęcherzykowe produkujące śluz

Co jest charakterystycznego dla błony mięśniowej pęcherzyka żółciowego?

1. mięśnie gładkie o ułożeniu spiralnym, 2. najgrubsza mieśniówka w szyjce tworzy zwieracz

Z czego zbudowane są odcinki wydzielnicze trzustki?

Z pęcherzyków surowiczych o komórkachw kształcie piramid

Jak barwi się cytoplazma komórek surowiczych trzustki?

1. część podstawną z ER szorstka i jądrem zasadochłonnie, 2. cześć wierzchnia kwasochłonnie w związkuz ziarnami zymogenu

Schemat przewodów wyprowadzających trzustki

1. wstawki wysłane płaskim - śródpęcherzykowe, a następnie sześcienny i walcowaty. 2. przewód międzyzrazikowy walcowatym, 3. przewód główny