Starożytność

archetyp

prawzorzec, pierwowzór

epikureizm

filozofia przyjemności, carpe diem, twórca- Epikur

sceptyzm

filozoficzne przekonanie, że nie pozna się w pełni prawdy, że wartości etyczne oraz estetyczne nie są możliwe do sprawdzenia, a autorytety nie są wiarygodnym źródłem wiedzy pewnej

stoityzm

Zenon z Kiton; kierowanie się umiarem i rozumem w dążeniu do szczęścia, zachowanie równowagi duchowej i dystansu zarówno wobec sukcesów jak i klęsk (nieuleganie emocjom)

Rodzaje mitów

teogoniczne- o pochodzeniu bogów kosmogeniczne- o narodzinach świata genealogiczne- o historii rodu antropogeniczne- o powstaniu człwoieka

Funkcje mitów

poznawcze, światopoglądowe, sakralne

co oznaczają słowa Terencjusza "homo sum, humani nihil a me alienum puto"?

człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce

Poezja Tyrtejska

rodzaj poezji patriotycznej, nawołującej do walki w obronie niepodległości, budzącej pragnienie obrony ojczyzny i nienawiść do wroga. Twórca: Tyrtajos (Tyrteusz) "Rzecz to piękna zaprawdę, gdy krocząc w pierwszym szeregu, ginie człowiek odważny, walcząc w obronie ojczyzny"- Tyrtajos "dulce et decorum est pro patria mori" (słodko i zaszczytnie umierać za ojczyznę)- Horacy

Tragizm grecki

Zderzenie się racji moralnych, zawsze sprzecznych, w wyniku którego porażkę ponosi osoba szlachetna, nienaganna moralnie. Każdy wybór jest niewłaściwy.

Reguły tragedii

Zasada trzech jedności, konflikt tragiczny, deus ex machina, nie więcej niż 3 aktorów na scenie

Zasada trzech jedności

miejsca (wszystkie wydarzenia muszą rozegrać się w jednym miejscu); czasu (czas trwania wydarzeń scenicznych nie może przekroczyć 24 godzin); akcji- przedstawienie jednego wątku, ważnego zdarzenia, problemu.

katharsis

oczyszczenie, wywołanie u widza uczucia, stanu duchowego, który zmusi go do myślenia, przemieni psychicznie, napełni optymizmem, pozwoli na zmianę własnego życia

hybris

w tragedii greckiej duma i pycha bohatera, lekceważenie woli bogów, pyszałkowatość, która nie pozwala na obiektywną ocenę sytuacji.

rodzaje psalmów

patriotyczne, królewskie, błagalne, żałobne, prorocze, dziękczynne,

Księga Hioba

tekst dydaktyczny, czemu prawi ludzie cierpią?,

poemat

dłuższy utwór, często wierszowany o charaktecze epickim lub lirycznym. Dzieli są na: dydaktyczny, heroikomicznym epicki.

Cechy przypowieści biblijnych

Prosty, komunikatywny, zrozumiały opis, krótkie dialogi i monologi, treściwa fabuła, odwołanie się do świata znanemu słuchaczowi, zwięzłe, bardzo celne uogólnienie, stwierdzeniem, maksymą.

parabola

forma przypowieści, wzbogacone treściowo, artystyczne, filozoficzne i socjologicznie opowiadanie z przesłaniem moralizującym.

antropomorfizm

przypisywanie cech istot żyjących, takze ludzi rzeczom, zjawiskom pojęciom abstakcyjnym.