Polska za panowania ostatnich Jagiellonów. Unia lubelska. Pierwsze bezkrólewia.

W którym roku Władysław Jagiellończyk został wybrany na króla Czech?

1471

W którym roku Władysław Jagiellończyk objął tron węgierski

1490

Podaj datę bitwy pod Orszą

1514

W którym roku został zawarty układ w Wiedniu? [informacja: układ zawarty pomiędzy Zygmuntem I, Władysławem i Maksymilianem Habsburgiem przewidywał przekazanie tronu Habsburgom w razie wygaśnięcia czesko-węgierskiej linii Jagiellonów, na mocy podwojnego małżeństwa(dzieci Władysława- Ludwik i Anna miały poslubić wnuki cesarza Maksymiliana I-Marię i Ferdynanda)]

1515

Kto był synem Kaziemierza Jagiellończyka i Elżbiety Rakuszanki?

Zygmunt I Stary

W którym roku Zygmunt I Stary został obrany na wielkiego księcia litewskiego i został królem Polski?

1506

Jak nazywała się pierwsza żona Zygmunta I Starego, córka wojewody siedmiogrodzkiego?

Barbara Zapoyla

Jak nazywał się syn Zygmunta I Starego i Bony Sforzy?

Zygmunt August

W ktorym roku wojska tureckie wkroczyły na terytorium Węgier?

1526

W którym roku Zygmunt I Stary zobowiązał się do utrzymania pokoju z Turcją?

1524

W którym roku zginął Ludwik Jagiellończyk? (Bitwa pod Mohaczem)

1526

Jak nazywała się druga żona Zygmunta I Starego?

Bona Sforza

W którym roku zawarto pokój wieczysty z Turcja?

1533

W którym roku na wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego wybrano Albrechta Hohenzollerna?

1511

W którym roku Albrecht Hohenzollern dokonal hołdu lennego Zygmuntowi I Staremu?

10 kwietnia 1525

W którym roku doszło do otwartego konfliktu między biskupem ryskim a zakonem kawalerów mieczowych?

1557

Kto dokonał sekularyzacji zakonu kawalerów mieczowych?

Gotthard Kettler

W którym roku Zymgunt August zawarł układ z Albrechtem Hohenzollernem, na mocy ktorego prawa dziedziczne do pruskiego lenna były przeniesione na brandenburska linie Hohenzollernów?

1563

Jakie cztery państwa zabiegały o uzyskanie kontroli nad Bałtykiem?

Szwecja, Dania, Litwa, Moskwa

Kto utworzył flotę kaperska i powołał Komisję Morska(1568)?

Zygmunt August

Czym było Kaperstwo?

Kaperstwo, popularny w XV-XVIII w. proceder morski, polegający na wynajmowaniu przez państwo prywatnej jednostki pływającej z załogą i upoważnianiu jej dowódcy (tzw. listem kaperskim) do prowadzenia działań wojennych przeciwko flocie handlowej nieprzyjaciela. Prawnie zakazane od połowy XIX w.

W którym roku Zygmunt August został koronowany na króla? (elekcja vivente rege)

1530

W którym roku Zygmunt august wystąpił w Lublinie z propozycją zmiany charakteru unii personalnej?

1569

W którym roku doszlo do podpisania aktu unii realnej? [informacja: Akt zakładał utworzenie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wspólne dla Korony i dla Litwy miały być: moteta, sejm, polityka wew. i polityka zagraniczna. Odrębne: skarb, wojsko, sądownictwo i urzędy.]

1 lipca 1569

W którym roku zmarł Zygmunt August?

1572

Kto sprawował obowiązki interrexa w okresie bezkrólewia po śmierci Zygmunta Augusta (1572)?

arcybiskup gnieźnieński Jakub Uchański

Kto sprawował pieczę nad bezpieczeństwem kraju w okresie bezkrólewia w 1572r.?

Wielki marszałek koronny Jan Firlej

Czym był sejm konwokacyjny (przedelekcyjny)?

Na nim wybierano interrexa, zwoływał sejmy, zwoływał sejm elekcyjny, kierowal przebiegiem elekcji, mianował i koronował króla

Jaki rodzaj elekcji zaproponowała szlachta po smierci Zygmunta Augusta? (został on zaakceptowany przez sejm)

elekcja viritim (bezpośrednia)

Wymień kandydatów na tron po śmierci Zygmunta Augusta.

Ernest Habsurg, Iwan Groźny, król Szwecji, Jan III Waza, Stefan Batory. Na króla obrano Henryka Walezego księcia Andegaweńskiego, brata króla francuskiego Karola IX

Czym były kaptury (konfederacje szlacheckie)?

Związek szlachty utrzymujący władze na terenie ziem, województw okresie bezkrólewia dla zabezpieczenia pokoju

Zdefiniuj pojęcie Artykuły henrykowskie

Akt określający zasady ustroju Rzeczypospolitej oraz uprawnienia króla, ułozony na sejmie elekcyjnym w 1573 roku i przyjęty wkrotce przez Henryka Walezego. Odtad każdy król musiał się zaprzysięgać na Artykuły henrykowskie. Zatwierdzały one wolna elekcję, zabraniały wypowiadania wojny i zwoływania pospolitego ruszenie bez zgody senatu oraz nakładac podatków bez zgody sejmu. Król zobowiazał sie zwoływac sejm co 2 lata na okres 6 tygodni. Jednym z ważniejszych postanowien był zapis dotyczący mozliw

Co wprowadzała Konfederacja Warszawska (1573)?

Wprowadzała tolerancje religijną wobec luteran i kalwinistów.

Czym były pacta conventa?

Załącznik Artykułów henrykowskich (1573). Umowa o charakterze publicznoprawnym podpisywana w czasie sejmu koronacyjnego przez każdego nowo wybranego w drodze wolnej elekcji króla. Zawierały zobowiązania osobiste.

Do czego zobowiązał się Henryk Walezy na mocy przyjętych przez siebie pacta conventa?

Wyposażenie Akademii Krakowskiej, wykształcenie grupy młodziezy szlacheckiej w Paryżu, rozpoczęcie wojny z Moskwa i sfinansowanie budowy floty polskiej

Dlaczego Henryk Walezy wyjechał do Paryża w 1574 roku, doprowadzając do utraty polskiego tronu?

By objąć francuski tron, co stało się możliwe po smierci jego brata Karola IX

W którym roku ogłoszono drugie bezkrólewie?

1575

Kto pretendował do tronu polskiego w okresie drugiego bezkrólewia?

Maksymilian II, Stefan Batory

Dlaczego doszło do podwójnej elekcji w 1575 roku?

Senat wybrał i oglosił królem Maksymiliana II później jednak szlachta wybrała na krola Anne Jagiellonke i wyznaczyła jej na męża Stefana Batorego

W ktorym roku Stefan Batory został koronowany?

1576

Kto powołal piechotę wybraniecką i ustanowił rejestr kozacki, ustalił podział armii na cięzkozbrojna husarie, chorągwie kozacki i lekka jazde?

Stefan Batory

W którym roku Stefan Vatory ustanowił Trybunał Koronny? [informacja: ograniczał on częściowo władzę sądowniczą króla]

1578

Z kogo rekrutowała się piechota wybraniecka?

Z chłopow z dóbr królewskich

W którym roku Stefan Batory wznowił wojnę z Moskwa?

1577

Wymień dwie twierdze, które zdobył Batory podczas wojny z Moskwa.

twierdza w Płocku (1579) twierdza w Wielkich Łukach (1580)

Czy armia polsko-litewska dowodzona przez Jana Zapolskiego zdobyła Pskowo?

Nie

W ktorym roku Jan Zapolski podpisał rozejm z Moskwa w Jamie Zapolskim? [informacja: na mocy rozejmu Moskwa zwrociła Polsce ziemie Płocka i wycowała się z Inflant]

1582

W którym roku zmarl Stefan Batory?

1586

Kogo wybrano na nowego króla po śmierci Stefana Batorego?

Zygmunta Wazę- bratanka Anny Jagiellonki

W którym roku Zygmunt August objął samodzielne rządy? (Data śmierci Zygmunta I Starego)

1548