question |
réponse |
Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem commencer à apprendre
|
|
Znać ustawy to nie znaczy trzymać się ich słów, lecz rozumieć ich sens i znaczenie
|
|
|
Lex lege tollitur commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Lex non obligat nisi promulgata commencer à apprendre
|
|
Ustawa nie obowiązuje jeśli nie została ogłoszona
|
|
|
Non omne, quod licet honestum est commencer à apprendre
|
|
Nie wszystko co dozwolone jest uczciwe
|
|
|
Hominum causa omne ius constitutum est commencer à apprendre
|
|
Wszelkie prawo jest ustanawiane ze względu na człowieka
|
|
|
Omnis definitio in iure civili periculosa est commencer à apprendre
|
|
Wszelka definicja w prawie cywilnym jest niebezpieczna
|
|
|
Summum ius, summa iniuria commencer à apprendre
|
|
Najwyższe prawo może stać się najwyższym bezprawiem
|
|
|
Male iure nostro uti non debemus commencer à apprendre
|
|
Nie powinniśmy źle posługiwać się naszymi prawami
|
|
|
Volenti non fit iniuria commencer à apprendre
|
|
Chcącemu nie dzieje się krzywda
|
|
|
Non sunt iudicandae leges commencer à apprendre
|
|
Ustawy nie podlegają osądzeniu
|
|
|
Manifestum non eget probatione commencer à apprendre
|
|
To co oczywiste nie wymaga dowodu
|
|
|
Audiatur et altera pars commencer à apprendre
|
|
Należy wysłuchać także strony przeciwnej
|
|
|
Ei incumbit probatio qui dicit non qui negat commencer à apprendre
|
|
Ciężar dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi, a nie na tym kto zaprzecza.
|
|
|
Nemo ex suo delicto meliorem suam conditionem facere potest commencer à apprendre
|
|
Nikt nie może polepszyć swojej sytuacji w wyniku własnego czynu bezprawnego
|
|
|
Adoptio naturam imitator commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Mater semper certa est, pater est quem nuptiae demonstrant commencer à apprendre
|
|
Matka jest zawsze pewna, ojcem jest ten na którego wskazuje małżeństwo
|
|
|
Nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur commencer à apprendre
|
|
Dziecko poczęte uważa się za już urodzone, ilekroć chodzi o jego korzyść.
|
|
|
Nuptias non concubitus, sed consensus facit. commencer à apprendre
|
|
Małżeństwo tworzy nie faktyczne pożycie, lecz zgodne porozumienie stron.
|
|
|
Actor sequitur forum rei. commencer à apprendre
|
|
Powód idzie za sądem pozwanego.
|
|
|
Actus simulatus nullius est momenti. commencer à apprendre
|
|
Czynność pozorna jest nieważna.
|
|
|
Bis de eadem re agere non licet. commencer à apprendre
|
|
Nie wolno procesować się dwa razy w tej samej sprawie.
|
|
|
Confessus pro iudicato est. commencer à apprendre
|
|
Ten, kto się przyznał, uważany jest za zasądzonego.
|
|
|
Dies interpellat pro homine. commencer à apprendre
|
|
Termin wzywa za człowieka.
|
|
|
Dolus non praesumitur. commencer à apprendre
|
|
Nie domniemywa się złego zamiaru.
|
|
|
Ambulatoria est voluntas testatoris usque ad mortem. commencer à apprendre
|
|
Wola testatora (spadkodawcy) może być zmieniona aż do śmierci.
|
|
|
Mors omnia iura solvit. commencer à apprendre
|
|
Śmierć rozwiązuje wszystkie prawa.
|
|
|
Nemo plus commodi heredi suo relinquit quam ipse habit. commencer à apprendre
|
|
Nikt nie może swojemu dziedzicowi pozostawić więcej korzyści, niż sam miał.
|
|
|
Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet. commencer à apprendre
|
|
Nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa, niż sam ma.
|
|
|
Nemo pro parte testatus, pro parte intestatus, decedere potest. commencer à apprendre
|
|
Nikt nie może umrzeć rozporządzając częściowo w testamencie a częściowo na mocy ustawy
|
|
|
Impossibilium nulla obligatio est. commencer à apprendre
|
|
Zobowiązanie do świadczenia rzeczy niemożliwych jest nieważne.
|
|
|
Poena ex delicto defuncti heres teneri non debet. commencer à apprendre
|
|
Kara za przestępstwo popełnione przez zmarłego nie może obciążać jego dziedzica.
|
|
|
In dubio pro reo. commencer à apprendre
|
|
W razie wątpliwości należy orzec na korzyść oskarżonego.
|
|
|
Ponea constitutur in emendationem hominum. commencer à apprendre
|
|
Kara ustanowiona jest w celu poprawienia ludzi.
|
|
|
Satius esse impunitum relinqui facinus nocentis quam innocentem damnari. commencer à apprendre
|
|
Lepiej pozostawić sprawcę przestępstwa bez kary niż skazać niewinnego.
|
|
|
Vim vi repellere licet. commencer à apprendre
|
|
Siłę wolno odeprzeć siłą.
|
|
|
Genus perire non censetur. commencer à apprendre
|
|
Uważa się, że gatunek nie ginie.
|
|
|
Nemo sibi ipse causam possessionis mutare potest. commencer à apprendre
|
|
Nikt nie może sam sobie zmienić podstawy (prawnej) posiadania.
|
|
|
Nemo iudex idoneus in propria causa. commencer à apprendre
|
|
Nikt nie może być sędzią we własnej sprawie.
|
|
|
Mora trahit periculum. commencer à apprendre
|
|
Zwłoka pociąga za sobą ryzyko.
|
|
|
Nullum crimen sine lege. commencer à apprendre
|
|
Nie ma przestępstwa bez ustawy.
|
|
|
Servitutibus civiliter utendum est. commencer à apprendre
|
|
Służebność należy wykonywać oględnie. Art. 286/287 KC
|
|
|
Nulli res sua servit. commencer à apprendre
|
|
Nie można mieć służebności na rzeczy własnej.
|
|
|
Semel heres, semper heres. commencer à apprendre
|
|
Kto raz zostanie dziedzicem, pozostaje nim na zawsze.
|
|
|
Prior tempore, potior iure. commencer à apprendre
|
|
Kto pierwszy w czasie, ten lepszy w prawie.
|
|
|
Accessio cedit principali. commencer à apprendre
|
|
Przyrost przypada temu, co główne.
|
|
|
Species perit ei cui debetur. commencer à apprendre
|
|
Rzecz oznaczona indywidualnie ginie na ryzyko wierzyciela.
|
|
|
Cogitationis poenam nemo patitur. commencer à apprendre
|
|
Nikt nie ponosi kary za myślenie.
|
|
|
Hereditas viventis non datur. commencer à apprendre
|
|
Nie przyznaje się spadku po żyjącym.
|
|
|
Lex non distinquit. commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Salus rei publicae suprema lex esto. commencer à apprendre
|
|
Dobro publiczne powinno być najwyższym prawem.
|
|
|
Commodum eius esse debet, cuius est periculum. commencer à apprendre
|
|
Pożytek jest należny temu, czyje jest ryzyko.
|
|
|
In pari causa melior est condito possidentis. commencer à apprendre
|
|
W równym położeniu za lepszego należy uznać posiadacza.
|
|
|
Ius est ars boni et aequi. commencer à apprendre
|
|
Prawo jest sztuką stosowania tego co dobre i słuszne.
|
|
|
Ius publicum privatorum pactis mutari non potest. commencer à apprendre
|
|
Prawa publiczne nie mogą być zmieniane umowami osób prywatnych.
|
|
|
Lex specialis derogat legi generali. commencer à apprendre
|
|
Ustawa szczególna uchyla ogólną
|
|
|
Lex superior derogat legi inferiori. commencer à apprendre
|
|
Ustawa wyższej rangi uchyla ustawę rangi niższej.
|
|
|
Magna neglegentia culpa est, magna culpa dolus est. commencer à apprendre
|
|
Wielkie niedbalstwo jest winą, wielka wina jest oszustwem.
|
|
|
Res iudicata pro veritate accipitur. commencer à apprendre
|
|
Rzecz osądzoną przyjmuje się za prawdę.
|
|
|
Errantis voluntas nulla est. commencer à apprendre
|
|
Działający pod wpływem błędu nie ma woli.
|
|
|
Compensatio est debiti et crediti inter se contributio. commencer à apprendre
|
|
Potrącenie jest wzajemnym zaliczeniem długu i wierzytelności. Art. 498 KC
|
|
|
Dolus omnimodo puniatur. commencer à apprendre
|
|
Podstęp jest karany w każdym przypadku.
|
|
|
Impossibilis condicio pro non scripto habetur. commencer à apprendre
|
|
Warunek niemożliwy do spełnienia uważa się za nie dodany.
|
|
|
Indivisa est pignoris causa. commencer à apprendre
|
|
Podstawa zastawu jest niepodzielna.
|
|
|
Mandatum nisi gratuitum nullum est. commencer à apprendre
|
|
Zlecenie, jeśli nie jest bezpłatne, jest nieważne.
|
|
|
Nomina ipso iura divisa. commencer à apprendre
|
|
Zobowiązania dzielą się z mocy prawa.
|
|
|
Sine pretio nulla venditio est. commencer à apprendre
|
|
Bez ustalenia ceny nie ma sprzedaży. Art. 535 KC
|
|
|
Testis unus testis nullus. commencer à apprendre
|
|
Jeden świadek żaden świadek.
|
|
|
Ignorantia iuris nocet. commencer à apprendre
|
|
Nieznajomość prawa szkodzi.
|
|
|
Legem brevem esse oportet. commencer à apprendre
|
|
Ustawa powinna być zwięzła
|
|
|
Lex retro non agit. commencer à apprendre
|
|
Ustawa nie działa wstecz.
|
|
|