(His) Dział 1

Ustawy norymberskie

z 1935 mówiące o czystości krwi: ograniczenie praw ludności żydowskiej, zakazanie małżeństw niemiecko-żydowskich (III Rzesza, 1935)

Hitlerjugend

młodzieżowa organizacja nazistowska, mająca na celu wychowanie dzieci i młodzieży w duchu ideologii niemieckiego faszyzmu (nazizmu)

Pakt reński

gwarantował nienaruszalność granicy między Francją i Belgią a Niemcami (podpisany na konferencji w Locarno, 1925)

liberalizm ekonomiczny

państwo nie ingeruje w nic, ufa ludziom

etatyzm gospodarczy

kontrola każdej dziedziny życia przez państwo

duce

określenie wodza (otoczonego kultem) w faszyźmie włoskim - Benito Mussolini

führer

określenie wodza (otoczonego kultem) w naziźmie, miał stać na czele partii nazistowskiej i państwa niemieckiego - Adolf Hitler

SA

oddziały szturmowe NSDAP, wzorowane na włoskich bojówkach "czarnych koszulach"; (toczyły walki z komunistami, napadały na działaczy lewicowych i stosowały brutalne metody prześladowania Żydów)

SS

organizacja zbrojna nazistów; formacja nazistowska pełniąca funkcję policji partyjnej

gestapo

tajna policja państwowa, kontrolowała społeczeństwo, zwalczała przeciwników ustroju nazistowskiego

Noc długich noży

w 1934 SS wymordowała członków SA (łącznie z szefem) na polecenie Hitlera

Noc kryształowa

z 1938, antyżydowskie działania polegające na wypędzeniu Żydów z Niemiec (morderstwa, niszczenie sklepów i synagog żydowskich)

Wehrmacht

siły zbrojne III Rzeszy, składające się z wojsk lądowych, powietrznych i wodnych

Komsomoł

Komunistyczny Związek Młodzieży

NSDAP

Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników, następstwo DAP, na jej czele stanął Hitler

eugenika

pseudonauka mówiąca o stworzeniu nadczłowieka, mająca na celu udoskonalenie rasy (wyeliminowanie najsłabszych, eutanazje, sterylizacja, zbrodnicze badania)

kułacy, kułak

pogardliwe określenie bogatych chłopów (władza radziecka bezwzględnie ich likwidowała)

Czeka

Nadzwyczajna Komisja do walki z kontrrewolucją i sabotażem (na czele Feliks Dzierżyński)

NKWD

Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych

KGB

Komitet Bezpieczeństwa Państwowego

NEP

Nowa Ekonomiczna Polityka (wycofanie z komunizmu wojennego, odbudowa prywatnego handlu)

komunizm wojenny

upaństwowienie większości sektorów gospodarczych (obowiązkowe dostawy żywności)

Komitern

Międzynarodówka Komunistyczna

gułag

Główny Zarząd Obozów

WKP(b)

Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików)

sowchozy

państwowe gospodarstwa

kołchozy

spółdzielnia produkcyjna