Ewolucja

Ewolucja

proces stopniowych zmian budowy ciała, sposobu życia, upodobań pokarmowych lub innych cech gatunku, prowadzący do powstania nowego gatunku.

Czym powodowane są zmiany cech gatunku?

Presją przekształcającego się środowiska

Co potwierdza ewolucję?

Bezpośrednie oraz pośrednie dowody, które pochodzą z różnych dziedzin nauki.

Bezpośrednie dowody ewolucji

- skamieniałości - ogniwa pośrednie - relikty

Pośrednie dowody ewolucji

- narządy szczątkowe - jedność budowy i funkcjonowania - rozmieszczenie organizmów na kuli ziemskiej - struktury homologiczne i analogiczne

Skamieniałości

Szczątki i ślady działalności organizmów zachowane w osadach skorupy ziemskiej. Tworzą się, gdy rozkład ciała jest niemożliwy.

Tiktaalik

Ogniwo pośrednie między rybami a płazami.

Ichtiostega

Pierwszy płaz z dobrze rozwiniętymi kończynami. Wiele cech rybich.

Archeopteryks

forma pośrednia między gadami, a ptakami. Zęby drapieżnika (jak gady). Był wielkości gołębia.

Relikty

pojedyncze gatunki, których ewolucja przebiegała bardzo powoli (żywe skamieniałości), np. kolczatka i dziobak, a także łodzik (głowonóg z muszlą zewn.) i latimeria.

Narządy szczotką u człowieka.

Zęby mądrości, mięśnie poruszające małżowiną uszną, kość ogonowa.

Jedność planu budowy

Podobny plan budowy komórek oraz podobne typy tkanki.

Homologia

Podobieństwo budowy narządów, ich układów lub przebiegu procesów życiowych u gatunków pochodzących od wspólnego przodka.

Analogia

Podobieństwo narządów, ich układów lub przebiegu procesów życiowych u niespokrewnionych ze sobą organizmów.

Konwergencja

Podobieństwo, dotyczące całego organizmu (np. opływowy kształt delfina i rekina)

Endemity

Organizmy, które żyją tylko na ograniczonym obszarze i nie są spotykane w innych miejscach Ziemi.

Dobór naturalny

Mechanizm sprawiający, że przeżywają osobniki najlepiej przystosowane do środowiska.

Syntetyczna teoria ewolucji

Wskazuje na genetyczne podłoże zmian ewolucyjnych. Główne założenia: - osobniki różnią się od siebie (zmienność); - wydaje się więcej potomstwa, niż może przeżyć - występowanie konkurencji, na co wpływ mają różne cechy organizmów; - przeżywają lepiej dostosowane osobniki (dobór naturalny); - cechy przodków są dziedziczone