Antyk poprawa spr:P

czas trwania

do 476 r n.e

mity

starozytne opowiesci przekazywane z pokolenia na pokoleniew formie opowiesci, tlumaczyly zasadu rzadzace swiatem

topos

motyw powtarzajacy sie w dzielach roznych autorow na przestrzeni dziejow np podroz, walka db ze zlem

epos

opowiada dzieje bohaterow na tle waznych wydazen

"iliada" homera

pisana heksametrem, podniosly, patetyczny styl, bogactwo opisow, rozbudowane porownania (homeryckie) krotkie epitety

archetyp

symbol stary i uniwersalny

prometeizm

poswiecanie sie za kogos

mity teogoniczne

o powstaniu bogow

mity genealogiczne

o dziejach narodu

koncepcja czlowieka w mitach greckich

-o jego losach decydowalo przeznaczenie, -wazna byla religia, - kary zsylane przez bogow za lamanie zasad - wazne wartosci - mestwo, odwaga, honor, lojalnosc

etapy rozwoju tragedii

-dytyramb - piesn przewodnika choru - pojawienie sie aktora - drugi aktor (ajschylos) - trzeci aktor (sofokles) - ograniczenie roli choru (eurypides)

budowa dramatu

- prolog - wprowadzenie - paradoks - piesn choru - epeisodion - bohaterowie - stasimon - chor - eksodos - zakonczenie

cechy dramatu

- zasada trzech jednosci - miejsce, czas, akcja - unikanie krwawych scen - glowny bohater jednostka wybitna - na scenie max 3 aktorow - temat mitologiczny '

wina tragiczna

inaczej hamartia, dotyczy edypa poniewaz probowal przeciwstawic sie swojemu przeznaczeniu

liryka starozytna

od instrumentu (lira), grano i spiewano ku czci bogow, z czasem zaczeto tworzyc piesni nie zwiazane z religia

poezja tyrtejska

poezja zachecajaca do walki

anakreontyk

wiersz o tematyce biesiadnej

epigramat

wiersz o posagu lub grobowcu

sielanka

utwor o tematyce wesolej

arkadia

miejsce szczesliwe, beztroskie

piesn do leukone - horacego

adresatka jest mloda dziweczyna, skierowana jest do kazdego czytelnika, czlowiek nie powinien martwic sie o przyszlosc ale cieszyc sie dniem dzisiejszym, dla czlowieka wazny jest czas

piesn do deliusza - horacego

przedstawia postawe jaka czlowiek powinien przyjac wobec zycia. radzi opanowanie, spokoj bez wzgledu na sytuacje

oda do hostuma - horacego

horacy przywoluje motywy mitologiczne abby przypomniec czlowiekowi ze jest smiertelny, ze los decyduje o dl zycia

wielka proba abrahama

bog chcac sprawdzic wiare abrahama kaze mu zlozyc w ofierze swojego syna, w ostatniej chwili zatrzymuje go aniol panski

styl biblijny vs styl homera

krotkie zdania, szkicowa fabula, nie ma opisow, symbole --- rozbudowana fabula, opisy, dlugie rozbudowane zdania

rodzaje i typy psalmow

blagalne, pochwalne, dziekczynne --- krolewskie, psalmy wstapien, madrosciowe

psalm - definicja

liryczny utwór modlitewny, rodzaj pieśni religijnej, o podniosłym charakterze, którego adresatem jest zazwyczaj Bóg, rzadziej człowiek

psalm 6

psalm blagalny, prosba do boga o oczysczenie duszy z grzechow

psalm 144

psalm pochwalno-blagalny, pochwala dla boga, prosba do niego o wyciagniecie z niewoli, bog ukazany jako opoka, tarcza, wybawca

hymn o milosci - sw pawel

fragment 1 listu sw pawla do koryntian, w 1 czesci jest mowa o ludziach posiadajacych dary, talenty - prorokowania, milosierdzia, chojnosci, dalej ukazany jest obraz milosci jako wartosc najwyzsza wszystko przetrzymujaca

hymn - definicja

utwor liryczny w ktorym wychwala sie wielkiego czlowieka, idee lub tez boga

moral historii o milosiernym samarytaninie

nalezy milowac blizniego swego jak siebie samego

przypowiesc o synu marnotrawnym

ojciec dzieli majatek na 2 synow, jeden wyjezdza, drugi traci wszystko i podejmuje upokazajaca prace, kiedy ten pierwszy wraca ojciec wyprawia uczte na jego czesc

cechy stylu biblijnego

anafora (celowe powtórzenie tego samego słowa lub zwrotu), powtorzenia, paraleizmy skladniowe (stosowanie ciągów zdań o takiej samej lub podobnej budowie)