|
question |
réponse |
|
a contrario commencer à apprendre
|
|
wychodząc z przeciwnego założenia
|
|
|
|
a posteriori commencer à apprendre
|
|
na podstawie zaistniałych już faktów, z następstwa, w drodze indukcji
|
|
|
|
a priori commencer à apprendre
|
|
bez podstaw, bezzasadnie, bez względu na fakty czy argumenty (wnioskować z góry)
|
|
|
|
ab absurdo commencer à apprendre
|
|
wychodząc z fałszywego założenia, absurdu
|
|
|
|
ab initio commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
accidentalia negotii commencer à apprendre
|
|
dodatkowe części składowe czynności prawnej, podmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej
|
|
|
|
ad absurdum commencer à apprendre
|
|
rozumowanie prowadzące do niedorzeczności
|
|
|
|
ad acta (deponere) commencer à apprendre
|
|
odłożyć do akt, do archiwum (przenośnie: sprawa zakończona)
|
|
|
|
ad exemplum commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ad hoc commencer à apprendre
|
|
doraźnie, tylko w tym przypadku
|
|
|
|
ad libitum commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ad litteram commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ad personam commencer à apprendre
|
|
w odniesieniu do konkretnej osoby
|
|
|
|
ad probationem commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ad rem commencer à apprendre
|
|
do rzeczy, bez dygresji, do sedna sprawy
|
|
|
|
ad vocem commencer à apprendre
|
|
nawiązując do poprzedniej wypowiedzi, do głosu (poprzednika)
|
|
|
|
advocatus diaboli commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
alieno nomine commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
altera pars commencer à apprendre
|
|
druga strona, przeciwnik w sporze
|
|
|
|
analogia iuris commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
analogia legis commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
animus possidendi pro alieno commencer à apprendre
|
|
wola posiadania dla drugiego
|
|
|
|
animus rem sibi habendi, animus possidendi commencer à apprendre
|
|
wola posiadania dla siebie
|
|
|
|
argumentum a contrario commencer à apprendre
|
|
uzasadnienie z przeciwieństwa
|
|
|
|
argumentum a maiori ad minus commencer à apprendre
|
|
argument od większego do mniejszego
|
|
|
|
argumentum a minori ad maius commencer à apprendre
|
|
wnioskowanie z mniejszego o większym
|
|
|
|
beneficium inventarii commencer à apprendre
|
|
dobrodziejstwo inwentarza
|
|
|
|
bona caduca commencer à apprendre
|
|
majątek bez właściciela, dobra przypadające państwu
|
|
|
|
bona fides, bona fide commencer à apprendre
|
|
dobra wiara, w dobrej wierze
|
|
|
|
casus fortuitus commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
causa cognita commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
causa donandi commencer à apprendre
|
|
podstawa prawna przysporzeń o charakterze darmym
|
|
|
|
causa finita commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
causa iusta commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
causa obligandi commencer à apprendre
|
|
podstawa zaciągnięcia zobowiązania
|
|
|
|
clausula rebus sic stantibus commencer à apprendre
|
|
zastrzeżenie, że umowa obowiązuje w istniejących okolicznościach, które nie ulegną zmianie
|
|
|
|
communi consensu commencer à apprendre
|
|
za zgodą ogółu, przy powszechnej zgodzie
|
|
|
|
communis opinio commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
condicio sine qua non commencer à apprendre
|
|
warunek nieodzowny, warunek bez którego nie może zaistnieć dana czynność
|
|
|
|
contra legem commencer à apprendre
|
|
wbrew ustawie, sprzecznie z prawem
|
|
|
|
contra/adversus bonos mores commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
contrariis reiectis commencer à apprendre
|
|
po odrzuceniu tezy przeciwnej
|
|
|
|
corpus delicti commencer à apprendre
|
|
przedmiot będący dowodem popełnienienia przestępstwa
|
|
|
|
cui bono? commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
cui prodest commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
culpa in contrahendo commencer à apprendre
|
|
niedbałość przy zawieraniu umowy, wina w kontraktowaniu
|
|
|
|
culpa in eligendo commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
culpa in custodiendo commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
culpa lata commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
de facto commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
de iure commencer à apprendre
|
|
zgodnie z obowiązującym prawem
|
|
|
|
de lege ferenda commencer à apprendre
|
|
co do przyszłego unormowania, co do prawa postulowanego (o ustawie, która ma być ustalona)
|
|
|
|
de lege lata commencer à apprendre
|
|
z punktu widzenia obowiązującego prawa
|
|
|
|
desuetudo commencer à apprendre
|
|
utrata mocy obowiązującej aktu prawnego wskutek jego długotrwałego niestosowania lub nieprzestrzegania
|
|
|
|
diligentia quam suis rebus commencer à apprendre
|
|
staranność właściwa przy prowadzeniu własnych spraw
|
|
|
|
dolus malus, dolo male commencer à apprendre
|
|
szczególnie zły zamiar, w złym zamiarze
|
|
|
|
erga omnes commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
error facti commencer à apprendre
|
|
błąd co do faktu (stanu faktycznego)
|
|
|
|
error in persona commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
error iuris commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
essentialia negotii commencer à apprendre
|
|
przedmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej
|
|
|
|
et cetera commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ex iure (lege) commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ex nunc commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ex officio commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ex tunc commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
expressis verbis commencer à apprendre
|
|
wyraźnie, dobitnymi słowami
|
|
|
|
extra ordinem commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
facta concludentia commencer à apprendre
|
|
zdarzenia faktyczne, które wyrażają domniemaną wolę danej osoby; wyrażenie określające dorozumiane oświadczenie woli
|
|
|
|
favor debitoris commencer à apprendre
|
|
ochrona dłużnika, przychylność dla dłużnika
|
|
|
|
favor testamenti commencer à apprendre
|
|
przychylna interpretacja testamentu
|
|
|
|
forum contractus commencer à apprendre
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce zawarcia umowy
|
|
|
|
forum delicti commissi commencer à apprendre
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce popełnienia przestępstwa
|
|
|
|
forum domicilli commencer à apprendre
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania
|
|
|
|
forum rei sitae commencer à apprendre
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce położenia rzeczy
|
|
|
|
in absentia commencer à apprendre
|
|
pod nieobecność, podczas nieobecności
|
|
|
|
in abstracto commencer à apprendre
|
|
w oderwaniu (od konkretnej sytuacji)
|
|
|
|
incompatibilitas commencer à apprendre
|
|
zakaz równoczesnego piastowania określonych stanowisk publicznych
|
|
|
|
in extenso commencer à apprendre
|
|
w całości, dokładnie, w pełnym brzmieniu, w całej rozciągłości
|
|
|
|
in flagranti commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
in fraudem legis commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
in futuro commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
in nomine commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
in spe commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
inter partes commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
inter praesentes (absentes) commencer à apprendre
|
|
między obecnymi (nieobecnymi)
|
|
|
|
inter vivos commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ipso facto commencer à apprendre
|
|
tym samym, z samego faktu, na mocy samego faktu
|
|
|
|
ipso iure commencer à apprendre
|
|
mocy prawa, z mocy samego prawa
|
|
|
|
ius cogens commencer à apprendre
|
|
przepisy bezwzględnie obowiązujące
|
|
|
|
ius sanguinis commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
lege artis commencer à apprendre
|
|
prawidłowo, wg reguł sztuki
|
|
|
|
lex generalis commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
lex imperfecta commencer à apprendre
|
|
norma prawna pozbawiona jakiejkolwiek sankcji
|
|
|
|
lex minus quam perfecta commencer à apprendre
|
|
norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną)
|
|
|
|
lex perfecta commencer à apprendre
|
|
norma prawna opatrzona sankcją nieważności
|
|
|
|
lex plus quam perfecta commencer à apprendre
|
|
norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną) oraz sankcją nieważności
|
|
|
|
lex specialis commencer à apprendre
|
|
ustawa specjalna, przepis szczególny
|
|
|
|
lucrum cessans commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
modus operandi commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
mortis causa commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
mutatis mutandis commencer à apprendre
|
|
po zmianie tego, co powinno być zmienione
|
|
|
|
naturalia negotii commencer à apprendre
|
|
przedmiotowo nieistotne składniki treści czynności prawnej
|
|
|
|
negotium claudicans commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
non liquet commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
nuumerus clausus commencer à apprendre
|
|
określona liczba, liczba zamknięta, ograniczona, wyliczenie enumeratywne
|
|
|
|
onus probandi commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ope exceptionis commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
pars legitima commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
per analogiam commencer à apprendre
|
|
przez analogię, podobieństwo
|
|
|
|
per procura commencer à apprendre
|
|
w zastępstwie, na podstawie pełnomocnictwa
|
|
|
|
persona non grata commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
post factum commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
post mortem commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
pro publico bono commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
quorum commencer à apprendre
|
|
liczba członków podmiotu zbiorowego, których obecność podczas głosowania jest konieczna, aby decyzje w nim podjęte były ważne
|
|
|
|
ratio legis commencer à apprendre
|
|
cel ustawy, racja prawna, uzasadnienie ustawy
|
|
|
|
reductio ad absurdum commencer à apprendre
|
|
sprowadzenie rozumowania do niedorzeczności
|
|
|
|
reformatio in peius commencer à apprendre
|
|
zmiana na gorsze, zmiana orzeczenia na niekorzystne
|
|
|
|
sensu largo commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
sensu stricto commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
solo consensu commencer à apprendre
|
|
samym porozumieniem, z samego porozumienia
|
|
|
|
status quo commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
sub condicione commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
successio singularis commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
successio universalis commencer à apprendre
|
|
Sukcesja ogólna (uniwersalna)
|
|
|
|
terminus a quo commencer à apprendre
|
|
termin początkowy (od którego rozpoczynają się skutki czynności prawnej)
|
|
|
|
terminus ad quem commencer à apprendre
|
|
termin końcowy (do którego trwają skutki czynności prawnej)
|
|
|
|
terminus ante quem commencer à apprendre
|
|
termin, przed którym coś nastąpiło lub ma nastąpić
|
|
|
|
terminus post quem commencer à apprendre
|
|
termin, po którym coś ma nastąpić
|
|
|
|
terminus praeclusivus commencer à apprendre
|
|
termin ostateczny (prekluzyjny)
|
|
|
|
tertium non datur commencer à apprendre
|
|
nie ma trzeciej możliwości
|
|
|
|
ut infra commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ut supra commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
vacatio legis commencer à apprendre
|
|
okres pomiędzy ogłoszeniem aktu prawnego a jego wejściem w życie
|
|
|
|
vis absoluta commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
vis compulsiva commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
vis maior commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
votum separatum commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ius dispositivum commencer à apprendre
|
|
przepisy względnie obowiązujące
|
|
|
|
argumentum ex (a) silentio commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
clausula generalis commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
fictio iuris commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
fontes iuris cognoscendi commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
fontes iuris oriundi commencer à apprendre
|
|
źródła powstania (tworzenia) prawa
|
|
|
|
lege non distinguente commencer à apprendre
|
|
ustawa nie czyni różnicowania
|
|
|
|
praesumptio iuris ac de iure commencer à apprendre
|
|
domniemanie niedopuszczające przeciwdowodu
|
|
|
|
praesumptio iuris tantum commencer à apprendre
|
|
domniemanie możliwe do obalenia
|
|
|
|
in fine commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ius soli commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
utilitas publica commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
verba legis commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
nasciturus commencer à apprendre
|
|
dziecko poczęte, lecz jeszcze nienarodzone
|
|
|
|
negotium non existens commencer à apprendre
|
|
czynność prawna nieistniejąca
|
|
|
|
per facta concludentia commencer à apprendre
|
|
przez zaistnienie pewnych faktów; w sposób dorozumiany
|
|
|
|
suo nomine commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ex post commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
falsa demonstratio commencer à apprendre
|
|
mylne oznaczenie rzeczy albo osoby
|
|
|
|
forma ad eventum commencer à apprendre
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona dla wywołania określonych skutków
|
|
|
|
forma ad probationem commencer à apprendre
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona dla celów dowodowych
|
|
|
|
forma ad solemnitatem commencer à apprendre
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona pod rygorem nieważności
|
|
|
|
actio in rem commencer à apprendre
|
|
powództwa o ochronę praw na rzeczy
|
|
|
|
hereditas iacens commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
in articulo mortis commencer à apprendre
|
|
w obliczu (bliskiej) śmierci
|
|
|
|
mala fide commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ex aequo et bono commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
facta notoria commencer à apprendre
|
|
fakty notoryjne, powszechnie znane
|
|
|
|
falsus procurator commencer à apprendre
|
|
pełnomocnik działający bez umocowania
|
|
|
|
iudex inhabilis commencer à apprendre
|
|
sędzia wyłączony ze sprawy
|
|
|
|
iudex suspectus commencer à apprendre
|
|
sędzia podejrzany (o stronniczość)
|
|
|
|
res iudicata commencer à apprendre
|
|
sprawa osądzona (zakończona prawomocnym wyrokiem)
|
|
|
|
restitutio in integrum commencer à apprendre
|
|
przywrócenie do stanu pierwotnego (poprzedniego)
|
|
|
|
sententia non existens commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
casus mixtus commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
causa commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
consensus commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
culpa commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
culpa dolo exorta commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
damnum emergens commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
dolus directus commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
dolus eventualis commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
donatio cum modo commencer à apprendre
|
|
darowizna z poleceniem/ darowizna obciążliwa
|
|
|
|
exceptio veritatis commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
forum deprehensionis commencer à apprendre
|
|
sąd miejsca zatrzymania podejrzanego
|
|
|
|
lucida intervalla commencer à apprendre
|
|
przerwy w chorobie psychicznej
|
|
|
|
neglegentia commencer à apprendre
|
|
|
|
|
