Zmysły mechaniczne

zmysły mechaniczne

reagują na nacisk, zginanie lub inne zniekształcenia receptora; zaliczamy do nich dotyk, ból, zmysł równowagi, słuch

czucie równowagi

służy utrzymaniu położenia ciała względem kierunku działania siły ciężkości; środek ciężkości u dorosłego leży w obrębie 5 kręgu lędźwiowego

narząd przedsionkowy

zmodyfikowany receptor dotykowy, przylega do ślimaka, monitoruje każdy ruch, wykrywa pozycje i ruch głowy, kieruje kompensacyjnymi ruchami oczu

budowa narządu przedsionkowego

składa się z 2 narządów otolitowych (woreczka i łągiewki) oraz 3 przew. półkolistych; w 1 otolitowym są kom. włosowate ułożone poziomo, a w 2 pionowo; w pobliżu kom. włoskowatych sa otolity (ziarenka węglanu wapnia), które przy ruchach naciskają na kom.

przewody półkoliste

wypełnione sa galaretowatą substancją i wyściełane kom. włoskowatymi, przyspieszenie głowy pod kątem sprawia, że substancja naciska na komórki

przewodzenie w komórkach układu przedsionkowego

potencjały czynnościowe wzbudzone w kom. są przewodzone częścią przedsionkową 8 nerwu czaszkowego do pnia mózgu i móżdżku

czucie somatyczne

zdolność odbioru i przetwarzania informacji pochodzących z powierzchni i wnętrza ciała: czucie powierzchniowe (skórne) i głębokie (proprioceptywne) i trzewne; zaliczamy czucie równowagi i bólu

wolne zakończenia nerwowe (obok nasady włosów i w całej skórze)

ból, ciepło, zimno

receptory okolomieszkowe (skóra owłosiona)

ruch włosów

ciałka Meissnera (obszary nieowłosione)

nagłe przemieszczenie skóry, wibracje o niskiej częstotliwości (drżenie)

ciałka Paciniego (skóra owłosiona i nieowłosiona)

nagłe przemieszczenie skóry, wibracje o wysokiej częstotliwości

łąkotki dotykowe Merkela (skóra owłosiona i nieowłosiona)

stały nacisk na skórę

ciałka Ruffiniego (skóra owłosiona i nieowłosiona)

rozciągnięcie skóry

kolbki Krausego (obszary nieowłosione, genitalia?)

nie wiadomo dokładnie (Kalat), zimno

dermatom

obszar skróty unerwiany przez jeden nerw rdzeniowy

ból

nieprzyjemne doznanie czuciowe i emocjonalne, zw. z aktualnym, potencjalnym lub domniemanym uszkodzeniem tkanek; odpowiedź na pobudzenie nocyceptorów

neuroprzekaźniki bólu

glutaminian (umiarkowany ból), glutaminian i substancja P (silny ból)

neuroprzekaźniki hamujące ból

enkefaliny, endorfiny

hamowanie bólu

bodźce bólowe wydzielają endorfiny, pod wpływem endorfin istota szara okołowodociągowa pobudza kom. w RP, a następnie aksony wychodzące z obu tych obszarów hamują wydzielanie subst. P w RK i pniu mózgu

szlak przewodzący emocjonalny aspekt bólu

ze wzgórza nie do kory somatosensorycznej, tylko do podwzgórza, ciała migdałowatego i kory zakrętu obręczy