ZIEMIA W WSZECHŚWIECIE

wszechświat

ogół obiektów astronomicznych wraz z czasoprzestrzenią, w której się znajdują

teoria wielkiego wybuchu

Edwin hubble

AU

jednostka astronomiczna

rok swietlny

odległość przebyta przez światło w próżni w ciągu jednego roku

układ słoneczny

tworzą krążące wokół słońca planety i inne ciała niebieskie

najbliżej słońca znajdują sier

merkury, Wenus, ziemia, mars

planety olbrzymy

Jowisz, Saturn, uran, neptun

planeta

ciało niebieskie krążące po własnej orbicie wokół gwiazdy i świecące odbitym od niej światłem

księżyce

naturalne satelity obiegające niektóre planety

planety karłowate

Nie oczyściły z z orbity innych obiektów

planetoidy

obiegające słońce ciała niebieskie o małych rozmiarach i średnicy mniejszej niż 1000km.

komety

Małe ciała niebieskie o średnicy dochodzącej do kilkunastu kilometrow.

meteroidy

okruchy skalne. mniejsze od planetoid, poruszają się na orbitach.

meteor

meteroida która wpadła w atmosferę ziemi

meteoryt

meteor który dotknie ziemi

fazy księżyca

trzy

miesiąc syderyczny na księżycu

27 dni siedem godzin i 43 minuty

zaćmienie słońca

księżyc w czasie nowiu znajduje się między ziemią a słońcem. Zjawisko to jest wywołane cieniem rzucanym na ziemię przez księżyc

zaćmienie księżyca

następuje gdy Ziemia znajduje się w jednej płaszczyźnie między słońcem a księżycem w czasie pełni

hipoteza o kulistości Ziemi

Pitagoras

rzeczywiste dowody na kulistość ziemi

przedstawił Arystoteles

ostateczny dowód na kulistość ziemi

Wyprawa Ferdynanda Magellana

kształt ziemi zbliżony jest do

elipsy obrotowej bryły geometrycznej powstającej przez obrót elipsy wokół krótszej osi

powierzchnia kuli ziemskiej

około 510 milionów kilometrów kwadratowych

spłaszczenie ziemi przy biegunach

21,4 km

promień równikowy

6378,2 km

sfera niebieska

wytworzona wyobraźni powierzchnia kuli otaczająca obserwatora znajdującego się na ziemi

Zenit

najwyżej położony na sferze niebieskiej punkt znajdujący się nad obserwatorem

nadir

punkt dokładnie naprzeciwko zenitu Najniżej położony punkt w sferze niebieskiej

linia horyzontu widnokrąg

miejsce styczności widocznej dla obserwatora części terenu ze sklepieniem niebieskim

długość geograficzna

kąt zawarty między pół płaszczyzną południka zerowego a pół płaszczyzną południka przechodzącego przez dany punkt na ziemi

szerokość geograficzna

kąt zawarty między płaszczyzną równika a półprostą wychodzącą ze środka ziemi i przechodzącą przez dany punkt

płaszczyzna w której porusza się Ziemia

ekliptyka

peryhelium

Ziemia znajduje się najbliżej słońca 2 stycznia

aphelium

Ziemia znajduje się najdalej od Słońca 5 lipca

kalendarzowe pory roku

wiosna 21 marca lato 22 czerwca jesień 23 września zima 22 grudnia

górowanie Słońca

najwyższe położenie tarczy słonecznej w ciągu doby nad widnokręgiem

Ziemia wykonuje ruch obrotowy

z zachodu na wschód

pełen obrót Ziemi

23 godziny 56 minut i 4 sekundy to jest doba Gwiazdowa

prędkość kątowa

360 stopni 24 godziny 15 stopni jedna godzina jeden stopień 4 minuty

siła Coriolisa

powoduje odchylenie poruszających się swobodnie ciał na półkuli północnej jest odchylenie w prawo a na półkuli południowej w lewo siła ta wynika z różnic z prędkości liniowych punktów leżących na różnych szerokościach geograficznych

czas słoneczny

jeśli coś leży na zachód odejmujemy A jeśli na wschód dodajemy

czas strefowy

sąsiednie strefy różnią się o godzinę

czas urzędowy

w Polsce czas środkowoeuropejski utc + 1h

Międzynarodowa linia zmiany daty

każdy kto przekroczy linię zmiany daty z półkuli zachodniej na półkulę wschodnią musi przesunąć datę w kalendarzu o jeden dzień. Natomiast w kierunku przeciwnym czyli z półkuli wschodniej na półkulę zachodnią musi cofnąć datę o jeden dzień.

kalendarz juliański

co czwarty rok jest rokiem przestępnym

kalendarz gregoriański

lata przestępne to te które są podzielne przez 4 ale nie są podzielne przez 100. Wyjątek stanowią lata podzielne przez 400