XIII

Postępowanie dowodowe

jest to ustalanie faktów w procesie stosowania prawa.

ustalenie faktów

jest to uznanie za prawdziwe zdań, które głoszą, że tak a tak jest albo tak a tak było.

Szczególne cechy poznania w procesie stosowania prawa:

a) Ustalenie faktów ma charakter oficjalny, jest aktem w którym autorytatywnie stwierdza się, że tak a tak jest czy było;

-

b) do ustalenia faktów potrzeba upoważnienia przyznanego przez normy systemu.

-

c) ustala się jedynie te fakty, które są potrzebne do rozstrzygnięcia rozważanej sprawy;

-

d) ustalenie faktów musi się odbywać w sposób wyznaczony przez przepisy procedury, które to mogą formułować domniemania prawne, zakazy dowodowe itd.

-

e) Organ stosujący prawo jest zobowiązany rozstrzygać każdą sprawę ostatecznie.

Rozstrzygnięcie prawomocnie formalne

jest to rozstrzynięcie finalne w procesie stosowanie prawa, od których przepisy prawne nie przewidują odwołania.

Rozstrzygnięcie prawomocnie materialne

orzeczenie prawomocne korzysta z powagi rzeczy osądzonej (res iudicata) i nie jest dopuszczalne, by w tej samej sprawie po raz drugi toczyło się postępowanie

zasada prawdy materialnej

polega na tym, że rozstrzygnięcia podejmowane w procesie stosowania prawa powinny opierać się na ustaleniach faktycznych, które są zgodne z rzeczywistością.

prawo odmowy zeznań

jest to prawo przysługujące osobom najbliższym oskarżonemu, mimo, że osoby te mogłyby być cennymi informatorami w toczącym się postępowaniu.

zakazy dowodowe

zakazują one przeprowadzać dowód z zeznań obrońcy co do faktów, o których dowiedział się, prowadząc sprawę czy udzielając porady prawnej, a także z zeznań duchowego co do faktów, o których dowiedział się podczas spowiedzi.

rozkład ciężaru dowodu

przepisy to regulują - kto ma obowiązek wykazywać inicjatywę w ustalaniu faktów, dostarczać informacji istotnych do rozstrzygnięcia sprawy i kto ponosi ujemne, następstwa tego, że pewnych faktów nie wykazano.

Rozkład ciężaru dowodu (onus probandi - ciężar dowodu) występuje w dwóch podstawowych znaczeniach

1. formalnym 2. materialnoprawnym

formalny (procesowy) ciężar dowodu

wskazuje się podmioty, które powinny przejawić inicjatywę w zbieraniu informacji oraz wykazywać prawdziwość pewnych twierdzeń.

materialnoprawny ciężar dowodu

określa się, kto ponosi ujemne konsekwencje tego, że nie wykazano w postępowaniu, iż miały czy mają miejsce jakieś fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

-

Jako zasadę przyjmuje się, że ujemne konsekwencje niewykazania faktów istotnych dla sprawy ponosi ten, kto na tych faktach opiera swoje żądanie, albo kto odmawia czyjemuś żądaniu powołując się na pewne fakty.