VII Roztwory (pojęcia)

Roztwór właściwy

układ dyspersyjny, w którym faza rozproszona charakteryzuje się rozdrobnieniem poniżej 1nm.

Zawiesina

układ dyspersyjny, w którym faza rozproszona charakteryzuje się rozdrobnieniem powyżej 500 nm.

Koloid

układ dyspersyjny, w którym faza rozproszona charakteryzuje się rozdrobnieniem 1/500 nm.

Efekt Tyndalla

rozproszenie światła na cząstkach fazy rozproszonej, wywołane przez cząstki koloidalne o rozmiarach mniejszych i zbliżonych do długości fali świetlnej

zol

koloidalny układ dyspersyjny, w którym faza rozpraszająca jest cieczą

żel

produkt koagulacji zolu

koagulacja

przejście zolu w żel; polega na łączeniu się cząstek fazy rozproszonej koloidu w większe zespoły, tworzące nieregularną sieć (koagulat))

peptyzacja

przejście żelu w zol

denaturacja

nieodwracalny proces przejścia zolu w żel

rozpuszczanie

proces mieszania, prowadzący do powstania roztworu

roztwarzanie

rozpuszczanie, któremu towarzyszą reakcje chemiczne

solwatacja

proces otaczania cząsteczek lub jonów substancji rozpuszczonej przez cząsteczki rozpuszczalnika, zachodzący przede wszystkim w rozpuszczalnikach polarnych

hydratacja

solwatacja w roztworach wodnych

kontrakcja

zmniejszenie objętości układu podczas mieszania dwóch cieczy rozpuszczających się wzajemnie

dylatacja

zwiększenie objętości układu podczas mieszania dwóch cieczy rozpuszczających się wzajemnie

efekt ebulioskopowy

podwyższenie temperatury wrzenia roztworu w stosunku do temperatury wrzenia czystego rozpuszczalnika

efekt krioskopowy

obniżenie temperatury wrzenia roztworu w stosunku do temperatury wrzenia czystego rozpuszczalnika

rozpuszczalnik

zazwyczaj: składnik występujący w roztworze w nadmiarze. W rzeczywistości - dowolnie wybrany składnik roztworu. Najczęściej w roztworach ciekłych - ciesz, w roztworach wodnych - woda

substancja rozpuszcona

pozostałe składniki roztworu (poza rozpuszczalnikiem))

rozpuszczalność substancji

liczba gramów substancji, którą można rozpuścić w 100 g rozpuszczalnika w danych warunkach ciśnienia i temperatury, z wytworzeniem roztworu nasyconego (symbol: R, jednostka: g/100 g wody)

roztwór nasycony

roztwór pozostający w stanie równowagi z osadem substancji rozpuszczonej

roztwór nienasycony

roztwór, którego stężenie jest niższe od stężenia wynikającego z rozpuszczalności

roztwór przesycony

roztwór o stężeniu wyższym niż roztwór nasycony w danych warunkach, najczęściej nietrwały

równowaga dynamiczna

stan układy, w którym w stałych warunkach ciśnienia i temperatury ilość substancji rozpuszczonej i ilość osadu pozostającego w kontakcie z roztworem nie zmieniają się

czynniki wpływające na rozpuszczalność

1. wzrost ciśnienia (wzrost rozpuszczalności) 2. temperatura 3. rodzaj substancji 4. rodzaj rozpuszczalnika

stężenie procentowe

masa substancji rozpuszczonej zawartej w 100 g roztworu

stężenie molowe

liczba moli substancji rozpuszczonej zwartej w 1 dm3 roztworu

procent objętościowy

stosunek objętości składnika do sumy objętości składników mieszaniny przed ich zmieszaniem

procent masowo-objętościowy

stosunek masy składnika do objętości mieszaniny

ułamek masowy

stosunek masy składnika do masy mieszaniny

ułamek molowy

stosunek liczby moli składnika do liczby moli wszystkich składników mieszaniny

stężenie molalne

stosunek liczby moli substancji do masy rozpuszczalnika

hydraty (sole uwodnione)

sole zawierające w sieci krystalicznej cząsteczki wody w ściśle określonej ilości w stosunku do innych drobin tego kryształu