sacharydy

inaczej sacharydy

węglowodany, cukry, wodziany węgla

skład pierwiastkowy sacharydów

C, H, O

grupy funkcyjne sacharydów

-OH, -CHO (aldozy), >C=O (ketozy)

ile atomów węgla zawierają monosacharydy

od 2 do 10

monosacharydy to

substancje zawierające od 2 do 10 atomów węgla w cząsteczne, Zawierają liczne grupy -OH i jedną z grup karbonylowych

podział monosacharydów w zależności od ilości atomów węgla

trioza, tetroza, pentoza, heksoza

was ist das

ryboza

was ist das

deoksyryboza

przykład triozy

aldehyd 3Pglicerynowy

przykład tetrozy

erytruloza, erytroza

przykład pentozy

ryboza, deoksyryboza

przykład heksozy

glukoza, fruktoza, galaktoza

aldehyd 3-fosfoglicerynowy to

trioza, jest produktem oddychania tlenowego, jest ostatecznym produktem fotosyntezy

ryboza to

pentoza, wchodzi w skład RNA, który uczestniczy w syntezie białek i jest nośnikiem informacji genetycznej. jest składnikiem wolnych rybonukleotydów, które są przenośnikami energii w komórkach

deoksyryboza to

pentoza, wchodzi w skład DNA, który jest nośnikiem informacji genetycznej

glukoza to

heksoza, jest podstawowym substratem energetycznym, jest monomerem wielu cukrów złożonych

fruktoza to

heksoza jest substratem energetycznym, wchodzi w skład wielu cukrów złożonych

galaktoza to

heksoza, wchodzi w skład laktozy i niektórych polisacharydów, glikolipidów i glikoprotein, jest substratem energetycznym

Jednocukry to

związki o konsystencji stałej, łatwo rozpuszczają się w wodzie, mają słodki smak, białą barwę i są osmotycznie czynne

osmotycznie czynne tzn.

wywołują ruch cząsteczek wody. Jeżeli dana komórka ma więcej glukozy niż sąsiadujące komórki to woda do nich napływa

izomery to

związki chemiczne o takim samym składzie chemicznym (wzorze sumerycznym) ale odmiennej budowie cząsteczek (odmiennych wzorach strukturalnych)

przykład izomerów

glukoza i fruktoza, oba mają wzór sumaryczny C6H12O6 lecz różnią się układem atomów - rodzajem grupy funkcyjnej

oligosacharydy

są rozpuszczalne w wodzie, mają stałą konsystencję, słodki smak. Są złożone z kilku cząsteczek cukrów prostych, które są połączone ze sobą wiązeniem O-glikozydowym (mostkiem tlenowym)

rodzaje wiązań glikozydowych

alfa-glikozydowe, beta-glikozydowe

was ist das

wiązanie 1,4 alfa-glikozydowe

was ist das

wiązanie beta-glikozydowe

disacharydy to

dwucukry są najprostszymi oligosacharydami. Powstają w wyniku kondensacji 2 cząst. monosacharydów i mają podobne do nich właściwości fizykochemiczne

disacharydy o największym znaczeniu biologicznym

sacharoza (cukier buraczany, cukier trzcinowy), laktoza (cukier mlekowy), maltoza (cukier słodowy)

budowa sacharozy

jest zbudowana z 1 cząsteczki glukozy i 1 cząsteczki fruktozy połączonych ze sobą wiązaniem 1-alfa, 2-beta-glikozydowym

znaczenie biologiczne sacharozy

jest formą transportową cukrów u roślin, występuje w korzeniu buraka cukrowego i łodydze trzciny cukrowej - stanowi substancję zapasową

budowa laktozy

jest zbudowana z 1 cząsteczki glukozy i 1 cząsteczki galaktozy są połączone ze sobą wiązaniem 1,4 beta-glikozydowym

znaczenie biologiczne laktozy

wchodzi w skład mleka ssaków, jest źródłem substratów energetycznych (glukozy i galaktozy)

budowa maltozy

jest zbudowana z 2 cząsteczek glukozy połączonych ze sobą wiązaniem 1,4 alfa-glikozydowym

znaczenie biologiczne maltozy

jest źródłem substratu energetycznego (glukozy), występuje w nektarze i pyłku niektórych roślin - wabi zwierzęta zapylające

trehaloza

to disacharyd, który jest zbudowany z 2 cząsteczek glukozy połączonych ze sobą wiązaniem O glikozydowym. Występuje w hemolimfie owadów

za pomocą jakiej próby wykrywa się polisacharydy

próby jodowej

polisacharydy o funkcji budulcowej to

celuloza i chityna

z czego składają się polisacharydy o funkcji budulcowej

z reszt cukrów prostych połączonych wiązaniamy 1,4-beta-glikozydowymi w długie nierozgałęzione łańcuchy

jakie mery posiada chityna

mery N-acetyloglukozoaminowe

polisacharydy o funkcji zapasowej

skrobia i glikogen

skrobia

cukier zapasowy roślin i niektórych protistów. Skrobia jest gromadzona w bulwach i nasionach. Jest zbudowana z amylozy (20% składu, spiralnie skręcona) i amylepoktyna (80% składu, silnie rozgałęziona)

glikogen

cukier zapasowy grzybów i zwierząt, gromadzi się głównie w wątrobie i mięsniach. Cząsteczki są mocno rozgałęzione, nie czynne osmotycznie

cukry redukujące

substancje zawirające w cząsteczkach wolną grupę aldehydową. redukują związki miedzi, dlatego można je wykrywać w materiale biologicznym

przy pomocy jakich prób można wykryć cukry redukujące

fehlinga, benedicta, trommera, tollensa