Romantyzm

koniec romantyzmu

wybuch powstania styczniowego 1863 rok

najwazniejsza wartość dla twórców

wolność

metafizyka

filozofia, postrzeganie rzeczywistości również w kategoriach pozazmysłowych

ból istnienia

Weltschmerz, brak zgody na otaczającą rzeczywistość, cierpienie z powodu nieumiejętności pogodzenia się z faktami

bohater romantyczny

skłócenie ze światem, wrażliwi kochankowie, którzy bardzo często przeciwstawiają się złu, kochają ponad wszelką miarę

Werter

samobójcza śmierć zamiast walki ze złem, postawa werteryczna, taką postawę ma też Gustaw z 4 części dziadów

Dziady

Adam Mickiewicz

bohater bajroniczny

energiczny, aktywny, nie boisz się przeciwności losu choć jest skłócony z losem i prawem, od Lorda Bjarona autora Giaura

bohater Wallenrodyczny

od Konrada Wallenroda, walczy metodą lisa i lwa, jest dzielny, zmaga się z przeciwnościami, ale też aby osiągnąć zamierzony efekt gotów jest do metod niekoniecznie zgodnych z normami moralnymi,

makiawelizm

Doktryna polityczna, najważniejszy cel w polityce to racja państwa, bezwzględne postępowanie aby uzyskać cel, cel uświęca środki, Niccolò Machiavello