po napoleonie

przywódcy karbonariuszy

Munchini, Buonarotti

przywódca Młodych Włoch

Giuseppe Mazzini

krolewskie dekrety nadzywczajne we Francji

ordonanse

ojciec statkow parowych

Charles Fulton

ojciec kolei

Georg Stephenson

Stowarzyszenie Kolonizacyjne

stowarzyszenie wspomagajace emigracje do kolonii

Prusy - skupiska przemyslu

Gorny Slask, Zaglebie Ruhry, Zaglebie Saary

Francja - skupiska przemyslu

Zaglebie Loary, Miluza

indukcja magnetyczna

Faraday

telegraf -kiedy, kto

1837, Morse

aparat dagerotypowy - kiedy, kto

1835, Daguerre

lampa naftowa - kiedy, kto

1853, Łukasiewicz

skutki rewolucji przemysłowej

koniec panszczyzny i feudalizmu, klasa robotnicza i inteligencka, likwidacja cechow, swoboda gospodarcza, wolna konkurencja, brak regulacji prawa pracy

przyczyny rewolucji w Wielkiej Brytani

1/3 ludnosci robotniczej, stabilna polityka i gospodarka, dochody z kolonii

dziedziny rozwoju przemyslu

wlokiennictwo, hutnictwo, gornictwo, przemysl ciezki

liberalizm - ideologia, ideolodzy

swoboda gospodarcza, wolna konkurencja, panstwo strozem nocnym, wolnosc osobista, wolnosc slowa, sprzeciw monarchi i feudalizmowi; Adam Smith, John Mill, Alexis de Tocqueville

konserwatyzm - ideologia, ideolodzy

tradycja, religia, sprzeciw rewolucji i reformom - reakcjonisci, system stanowy, wladza absolutna; Edmund Burke

luddysci

Ned Ludd, bunt robotnikow przeciw maszynizacji

czartysci

William Lovett, Karta praw ludow

socjalizm utopijny - geneza, ideologia, ideolodzy

Thomas Moore Utopia, koredlierzy; antykapitalizm, umowa społeczna, sprawiedliwy podział dóbr, sprzeciw rewolucji; Robert Owen, Charles Fourier, Saint-Simon

falanstery

socjalistyczne osady z mieszkancami z kazdej z 810 osobowosci obu plci, Charles Fourier, wspolne zywienie i mieszkanie

komunizm - inna nazwa, geneza, ideolodzy, ideologia

socjalizm naukowy; Manifest komunistyczny; Karol Marks, Fryderyk Engels; rewolucja, bezklasowe spoleczenstwo, unicestwienie klas posiadajacych przez proletariat

klasycyzm - malarze, rzezbiarze, architekci

David, Ingres; Canova; Schinkel

styl empire

styl cesarstwa rzymskiego, monumentalizm, pompatycznosc

romantyzm - cechy

wolnosc, rownosc, braterstwo, swiadomosc narodowa, indywidualizm, orientalizm, folkloryzm, historia, mistycyzm, duchowosc

literatura romantyzmu - autorzy i podział powiesci

Byron, Schiller, Puszkin, Mickiewicz, Słowacki, Shelley, Poe, Dickens; powiesc realistyczna, powiesc gotycka, powiesc historyczna

orientalizm

fascynacja Bliskim i Dalekim Wschodem

dandyzm

doktryna elegancji i oryginalnosci artystow

Burschenschaft

ruch studencki, tradycje ludowe

malarze, muzyka i rzezbiarstwo romantyzmu

Delacroix, Goya, Gericault, Friedrich; Beethoven, Liszt, Chopin, Schubert, Schumann, Berlioz; d'Angers

wizja Jeffersona na USA

antyfederalizm, autonomia stanow, rolnictwo, demokracja

wizja Hamiltona na USA

federalizm, sila panstwa, przemysl

doktryna monroe - data, tresc

1823; izolacjonizm, brak ingerencji USA w sprawy europejskie; polkula zachodnia strefa wplywow USA

ekspansja terytorialna USA

1803 Luizjana, 1818 pln Dakota, 1819 Floryda, 1845 Teksas, 1848 Kalifornia i Nevada, 1853 Nowy Meksyk, 1867 Alaska

wojna z Meksykiem - lata trwania, bitwy

1846-1848, bitwa pod Alamo - 1832, bitwa pod Buena Vista - 1847

bitwa pod Little Bighorn - data i uczestnicy

1876, Szalony Kon i general Custer

wicekrolestwa hiszpanskie

La Platy, Peru, Nowa Grenada, Nowa Hiszpania

kapitanie generalne

Chile, Gwatemala, Kuba, Wenezuela

powstanie i rozpad Wielkiej Kolumbii

1819; 1830

kreolowie

potomkowie osadnikow w Ameryce

haiti - przywodca walk, konstytucja, niepodleglosc i jej przywodca

Toussaint Louverture; 1801, 1804; Dessalines

niepodleglosc Weneuzeli - data i przywodcy

1811, Francis de Miranda, Simon Bolivar

Brazylia - niepodleglosc, wladca i jego tytul

1822, Piotr Braganca, Nieustajacy i Konstytucyjny Obronca Brazylii

wojna Sardynii z Austrią - przywódcy, i bitwy z datami

Karol Alber i general Radetzky; 1848 bitwa pod Custozą, 1849 bitwa pod Novarą

wladcy Czarnogory

wladykowie - prawoslawni biskupi z wladza swiecka z dynastii Pertoviciow

powstanie Ipsilantisa

1821

niepodleglosc Grecji

1822

rzez na Chios``

1822

zdobycie twierdzy Missolungi

1826

filheleni

milosnicy i sympatycy Grecji z Europy Zachodniej

bitwa morska pod Navarino

1827

zdobycie Adrianopola - kiedy, kto

1829, Iwan Dybicz

konwencja akermanska - kiedy, co

1826; zapewnienie autonomii Serbii, Wołoszczyzny i Mołdawii

1832 kto zostaje krolem Grecji

Otton Wittelsbach

powstanie dekabrystow

1825

wojna krymska data i przyczyny

wojna krymska data i przyczyny1853-1856; ambicje imperilaistyczne Rosji - ciesniniy czarnogorksie (Bosfor i Dardanele) oraz Kaukaz, obawa przed wzrostem potegi Rosji, panslawizm - zjednoczenie narodow slowianskich pod wladza Rosji

niepodleglosc cesarstwa Meksyku oraz cesarz

1821, Augustyn I Iturbide

republika Meksyku - data, prezydent

1823, Guadalupe Victoria

bitwa pod Synopa

1853

gdzie odbywaly sie glowne walki wojny krymskiej

basen morza czarnego - sewastopol, morze baltyckie

kongres pokojowy w paryzu - postanowienia

nienaruszalnosc terenu Turcji, potwierdzenie konwencji akemrnanskiej, koniec Swietego Przymierza

cienka czerwona linia

dwuszereg armii brytyjskiej - tu: 93, Pułku Górali Szkockich

odwilz posewastopolska - xza jakiego cara i jakie postanowienia

car Aleksander II; 1861 uwlaszczenie chlopow, ziemia wykupywana przez miry wspolnoty wiejskie, powstanie ziemstw samorzadow teyrtoialnych, zlagodzenie cenzury i ograniczenie tajnej policji

dekabrysci

powstancy przeciw carowi Mikolajowi I