Paremie

 0    265 fiche    ordo
Imprimer jouer consultez
 
question réponse
ustawa późniejsza ogólna nie uchyla ustawy wcześniejszej szczegółowej
commencer à apprendre
lex posterior generalis non derogat legi priori speciali
ustawa szczegółowa uchyla ustawę ogólną
commencer à apprendre
lex specialis derogat legi generalis
ustawa nadrzędna uchyla ustawę podrzędną
commencer à apprendre
lex superior derogat legi inferiori
prawo nie działa wstecz = ustawa patrzy w przyszłość, a nie w przeszłość
commencer à apprendre
lex retro non agit = lex prospicit, non respicit
gdy ustaje przyczyna, dla której wydano ustawę, traci moc sama ustawa
commencer à apprendre
cessante ratione legis cessat ipsa lex
niesłuszne prawo nie jest prawem
commencer à apprendre
lex iniusta non est lex
pośród wojen prawa milczą
commencer à apprendre
inter arma silent leges
nie ma kary bez ustawy
commencer à apprendre
nulla poena sine lege = nullum crimen sine lege
nie ma przestępstwa bez kary
commencer à apprendre
nullum crimen sine poena
ustawy powinny być interpretowane szerzej, aby została zachowana ich wola
commencer à apprendre
benignius leges interpretandae sunt, quo voluntas earum conservetur
w prawie podoba się bardziej prostota niż złożoność
commencer à apprendre
in legibus magis simplicitas quam difficultas placet
znać ustawy to nie znaczy trzymać się ich słów, lecz rozumieć ich sens i znaczenie
commencer à apprendre
scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem
zwyczaj jest najlepszą wykładnią praw
commencer à apprendre
consuetudo est optima legum interpres
tam, gdzie ustawa nie rozróżnia, i my nie powinniśmy rozróżniać
commencer à apprendre
ubi lex non distinguit nec nos distinguere debemus = lege non distinguente nec rostrum est distinguere
wszelkie prawo ustanawia się ze względu na człowieka
commencer à apprendre
hominum causa omne ius constitutum sit
dziecko poczęte uważa się za już narodzone, wtedy gdy chodzi o jego korzyści
commencer à apprendre
nasciturus pro iam nato habetur quotiens de commodis eius agitur
jeżell umowa jest w części nieważna to nieważność nie rozciąga się na całość umowy
commencer à apprendre
utile per inutile non vitiatur
to, co od początku jest wadliwe nie może być uzdrowione z upływem czasu
commencer à apprendre
quod ab initio est vitiosum, non potest tractu temporis convalescere
potwierdzenie równa się zleceniu
commencer à apprendre
ratihabitio mandato comparatur
zobowiązanie jest węzłem prawnym
commencer à apprendre
obligatio est vinculum
matka jest zawsze pewna
commencer à apprendre
mater semper certa est
za ojca uważa się tego, na kogo wskazuje małżeństwo
commencer à apprendre
pater est quam nuptiae demonstrant
chcącemu nie dzieje się krzywda
commencer à apprendre
volenti non fit iniuria
złodziej zawsze jest uznawany za pozostającego w zwłoce
commencer à apprendre
fur semper moram facere videtur
kontrakt na początku jest dobrowolny, ale następnie staje się przymusowy
commencer à apprendre
contractus ab initio voluntatis est, ex post facto necessitatis
umów należy dotrzymywać
commencer à apprendre
pacta sunt servanda
każda umowa jest pojmowana jako obowiązująca tylko w danych, oznaczonych warunkach
commencer à apprendre
rebus sic stantibus (omnis contractus intellegitur)
elementy treści umowy, co do których strony muszą osiągnąć porozumienie
commencer à apprendre
essentialia contractus
elementy treści umowy, które są w niej zawarte bez porozumienia stron w tym zakresie
commencer à apprendre
naturalia contractus
elementy wprowadzone do umowy, aby szczególnie ukształtować skutki prawne
commencer à apprendre
accidentalia contractus
nie ma zobowiązania, gdy świadczenie jest możliwe
commencer à apprendre
impossibilium nulla obligatio est
z bezprawnego działania nie powstaje zobowiązanie umowne
commencer à apprendre
ex maleficio non oritur contractus
nikt nie może postępować wbrew swoim czynom; nie wolno naruszać wytworzonego swoim zachowaniem zaufania
commencer à apprendre
venire contra factum proprium nemini licet = tu patere legem quam fecisti
nikt nie może być wysłuchany, gdy powołuje się na swoją niegodziwość
commencer à apprendre
turpitudinem suam allegans nemo audatiur (glossa)
postępuje podstępnie kto żąda, kto domaga się tego, co będzie musiał zwrócić
commencer à apprendre
dolo facit qui petit quod redditurus est
w umowach wola (zamiar) kontrahentów ma pierwszeństwo przed dosłownym brzmieniem umowy
commencer à apprendre
in conventionibus contrahentium voluntas potium quam verba spectanda sunt
w przypadku wątpliwości - na niekorzyść wierzyciela stypulatyrnego
commencer à apprendre
in ambiguitas contra stipulatorem
w umowach zawierają się milcząco także wymagania wynikające z obyczajów i zwyczaju
commencer à apprendre
in contractibus tacite insunt, quae sunt moris et consuetudinis
powierzchnia podąża za gruntem
commencer à apprendre
superficies solo cedit
nikt nie może przenieść nan drugiego więcej praw niż sam posiada
commencer à apprendre
nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet
posiadacz w dobrej wierze
commencer à apprendre
bonae fidei possessor
lepsze jest położenie posiadającego
commencer à apprendre
melior est conditio possidentis
późniejsza zła wiara nie szkodzi
commencer à apprendre
mala fides superveniens non nocet
zasady ustanawiania służebności, wyprawienie do czyjejś własności
commencer à apprendre
servitutes, iura in re aliena
służebność nie może polegać na pozytywnym działaniu ze strony właściciela nieruchomości służebnejes
commencer à apprendre
servitus in faciendo consistere nequit
służebność należy wykonywać w sposób oględny, tj. przy maksymalnym poszanowaniu uprawnień właściciela nieruchomości obciążonej
commencer à apprendre
servitutibus civiliter utendum est
nie można mieć służebności na własnej rzeczy
commencer à apprendre
nulli res sua servit
kto raz zostanie dziedzicem, zostaje nim na zawsze
commencer à apprendre
semel heres semper heres
opiekun nie może kupić rzeczy podopiecznego
commencer à apprendre
tutor rem pupili emere non potest
siłę można odpierać siłą (=obrona konieczna)
commencer à apprendre
vim vi repellere licet
spadkobranie nie jest niczym innym jak sukcesją w całości prawa jakiue miał zmarły
commencer à apprendre
hereditas nihil aliud est quam successio in universum ius quod defunctus habuerit
nikt nie może umrzeć częściowo z testamentem i częściowo bez testamentu
commencer à apprendre
nemo pro parte testatus, pro parte intestatus decedere potest
zmienną jest wola spadkodawcy, aż do chwili gdy wygaśnie
commencer à apprendre
ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum
fałszywe (błędne) oznaczenie nie szkodzi
commencer à apprendre
falsa demonstratio non nocet
sąd zna prawo
commencer à apprendre
iura novi curia
sędzia nie liczy
commencer à apprendre
iudex non calculat
gdzie jest uprawnienie, tam znajdzie się środek dla jego urzeczywistnienia
commencer à apprendre
ubi ius, ibi remedium
sędzia podejrzany
commencer à apprendre
iudex suspectus
nikt nie jest sędzią we własnej sprawie
commencer à apprendre
nemo est iudex in propria causa
nie ma sędziego bez powodu
commencer à apprendre
nemo iudex sine actore
niech będzie wysłuchana i druga strona
commencer à apprendre
audiatur et altera pars
dowód ciąży na tym, który coś twierdzi, a nie na tym, który przeczy
commencer à apprendre
ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat
pozwany w przypadku podniesienia zarzutu jest powodem
commencer à apprendre
reus in exceptione actor est
w przypadku wątpliwości na korzyść oskarżonego
commencer à apprendre
in dubio pro reo
rzecz przyłączona dzieli los rzeczy głównej
commencer à apprendre
accessio cedit principali
termin wzywa za człowieka
commencer à apprendre
dies interpellat pro homine
podstęp jest karany w każdym przypadku
commencer à apprendre
dolus omnimodo puniatur
kupno przekreśla najem
commencer à apprendre
emptio tollit locatum
kto milczy, ten zdaje się zgadzać, gdy ktoś mógł i powinien był mówić
commencer à apprendre
qui tacet, consentire videtur ubi loqui potuit et debuit
przeciw prawu boskiemu i ludzkiemu
commencer à apprendre
contra ius fasque
jest rzeczą godziwą
commencer à apprendre
fas est
wszelkimi środkami godziwymi i niegodziwymi
commencer à apprendre
per fast et nefas
prawo jest sztuką tego, co dobre i sprawiedliwe
commencer à apprendre
ius est ars boni et aequi
prawo ma na względzie sprawiedliwość
commencer à apprendre
ius recipsit aequitatem
prawo i działanie podstępne nigdy nie współistnieją
commencer à apprendre
ius et fraus nonquam cohabitant
nie powinniśmy źle korzystać z naszych praw
commencer à apprendre
male iure nostro uti non debemus
najwyższe prawo, najwyższym bezprawiem
commencer à apprendre
summum ius, summum iniuria
sprawiedliwość jest niezmienną i trwałą wolą oddania każdemu, co się komu należy
commencer à apprendre
iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi
nakazy prawa są następujące: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, każdemu oddać, co mu się należy
commencer à apprendre
iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuiqe tribuere
nie powinniśmy źle używać naszego prawa
commencer à apprendre
male iure nostro uti non debemus
nie wszystko, co dozwolone, jest uczciwe
commencer à apprendre
non omne quod licet honestum est
prawem publicznym jest to, które dotyczy spraw państwa rzymskiego, prywatnym zaś to, które ma na względzie korzyść jednostek
commencer à apprendre
publicum ius est, quod ad statum rei Romanae spectat: privatorum, quod ad singulorum utilitatem
prawo publiczne nie może być zmieniane przez umowy osób prywatnych
commencer à apprendre
ius publicum privatorum pactis mutari non potest
prywatna umowa nie uchyla przepisów prawa publicznego
commencer à apprendre
privatorum conventio iuri publico non derogat
nieznajomość prawa szkodzi, nieznajomość faktu nie szkodzi
commencer à apprendre
ignorantia iuris nocet, ignorantia factum non nocet
prawo cywilne jest tworzone dla osób starannych
commencer à apprendre
ius civile vigilantibus scriptum est
nie zwykło się przychodzić z pomocą głupim
commencer à apprendre
nec stultis salere succurri
ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą
commencer à apprendre
lex posterior derogat legi priori
prawo cywilne/prawo obywatelskie
commencer à apprendre
ius civile
na wezwanie sądu
commencer à apprendre
in ius vocatio
prawo natury
commencer à apprendre
ius naturale
prawo narodów
commencer à apprendre
ius gentium
prawo krwi
commencer à apprendre
ius sanguinis
prawo ziemi
commencer à apprendre
ius soli
prawo wspólne
commencer à apprendre
ius commune
prawo prywatne
commencer à apprendre
ius privatum
prawo publiczne
commencer à apprendre
ius publicum
uprawnienie przysługujące względem konkretnej osoby (dłużnika) występujące w stosunkach zobowiązaniowych
commencer à apprendre
ius in personam
uprawnienie względem rzeczy, skuteczne względem wszystkich osób, które naruszają, przysługuje właścicielowi
commencer à apprendre
ius in rem
uprawnienie bezwzględnie obowiązujące
commencer à apprendre
ius cogens
uprawnienie względnie obowiązujące
commencer à apprendre
ius dispositivum
uprawnienie o charakterze ogólnym, generalnym
commencer à apprendre
ius generale
uprawnienie o charakterze szczególnym
commencer à apprendre
ius speciale
prawo rozporządzania obiektem
commencer à apprendre
ius disponendi
prawo do posiadania i faktycznego władania obiektem
commencer à apprendre
ius possidendi
prawo do pobierania pożytków, czerpania korzyści z posiadanej własnośći
commencer à apprendre
ius fruendi
prawo do nabywania rzeczy
commencer à apprendre
ius acquisitum/ius quaesitum
uprawnienie do odwołania się do sądu
commencer à apprendre
ius avocandi
uprawnienie do wniesienia środka zaskarżenia w procesie cywilnym
commencer à apprendre
ius apellationis
uprawnienie do wniesienia środka zaskarżenia w procesie karnym
commencer à apprendre
ius provocationis
uprawnienie do podjęcia działań prewencyjnych
commencer à apprendre
ius cavendi
prawo nakładania kar; uprawnienie do karania
commencer à apprendre
ius coercendi
prawo miecza - uprawnienie do orzekania i wykonyania kary śmierci
commencer à apprendre
ius gladii
przywilej (p...)
commencer à apprendre
privilegium
przywilej (ius...)
commencer à apprendre
ius singulare
uprzywilejowane traktowane w trakcie procesu
commencer à apprendre
privilegium causae
przywilej przysługujący określonej grupie podmiotów
commencer à apprendre
privilegium favorabile
przywileje skarbowe
commencer à apprendre
privilegia fisci
surowe prawo, ale prawo
commencer à apprendre
dura lex, sed lex
ustawa falcydyjska
commencer à apprendre
lex falcidia
prawo ludzkie
commencer à apprendre
lex humana
prawo właściwe dla umowy, której dotyczy postępowanie
commencer à apprendre
lex contractus
argument z większego na mniejsze
commencer à apprendre
argumentum a maiori ad minus
argument z mniejszego na większe
commencer à apprendre
argumentum a minoru ad maius
wnioskowanie z przeciwieństw
commencer à apprendre
argumentum a contrario
argument z podobieństwa
commencer à apprendre
argumentum a simili
argument z analogii
commencer à apprendre
argumentum per analogia
argument z milczenia
commencer à apprendre
argumentum ex silentio
ustawa niedoskonała
commencer à apprendre
lex imperfecta
ustawa więcej niż doskonała
commencer à apprendre
lex plus quam imperfecta
ustawa mniej niż doskonała
commencer à apprendre
lex minus quam imperfecta
porządek prawnny właściwy dla danej sprawy
commencer à apprendre
lex causae
prawo włąściwe dla miejsca zamieszkania podmiotu
commencer à apprendre
lex domicilii
prawo sądu, który rozpatruje daną sprawę
commencer à apprendre
lex fori
prawo miejsca dokonania działania
commencer à apprendre
lex loci actus
prawo miejsca dokonania aktu uroczystego
commencer à apprendre
lex loci celebrationis
prawo miejsca, w którym została zawarta umowa
commencer à apprendre
lex loci contractus
prawo ojczyste obywatela
commencer à apprendre
lex patriae
prawo miejsca położenia rzeczy (nieruchomości)
commencer à apprendre
lex rei sitae
zbiór prawa cywilnego
commencer à apprendre
corpus iuris civilis
dobro, majątek, mienie (l. poj.)
commencer à apprendre
bonum
rzeczy materialne
commencer à apprendre
res corporales
zobowiązanie
commencer à apprendre
obligatio
własność
commencer à apprendre
dominium/proprietas
prawa na rzeczy cudze
commencer à apprendre
iura in re aliena
posiadanie
commencer à apprendre
possessio
prawo, które dotyczy osób (reguluje stosunki rodzinne)
commencer à apprendre
ius quod ad personas pertinet
małżeństwo
commencer à apprendre
matrimonium
żona
commencer à apprendre
coniux/marita/uxor
mąż
commencer à apprendre
coniux/maritus/vir
małżeństwo zgodne z prawem, skuteczne
commencer à apprendre
matrimonium legitimum
małżeństwo domniemane, nieważne
commencer à apprendre
matrimonium putativum
rodzice
commencer à apprendre
genitores/parentes
wstępni
commencer à apprendre
ascendentes
krewny
commencer à apprendre
cognatus
powinowaty
commencer à apprendre
affinis
wierzyciel
commencer à apprendre
creditor
dłużnik
commencer à apprendre
debitor
zobowiązanie wynikające z umowy
commencer à apprendre
obligatio ex contractu
zobowiązanie wynikające z czynu niedozwolonego
commencer à apprendre
obligatio ex delicto
zobowiązanie jak gdyby wynikające z umowy
commencer à apprendre
obligatio quasi ex contractu
zobowiązanie wynikające jak gdyby z czynu niedozwolonego
commencer à apprendre
obligatio quasi ex delicto
zobowiązanie powstające z mocy samego prawa
commencer à apprendre
obligatio ex lege
zobowiązania naturalne (nie wymuszalne w sądzie)
commencer à apprendre
obligatio naturalis
zobowiązania cywilne (można wymusić w oparciu o prawo)
commencer à apprendre
obligatio civilis
zobowiązanie ciąży na solidarnej grupie (odpow. -łączna)
commencer à apprendre
obligatio in solidum
zobowiązanie rozpada się na ileś podmiotów
commencer à apprendre
obligatio pro rata
sprawa / przyczyna, powód jakiegoś zdarzenia
commencer à apprendre
causa
podstawa powstania zobowiązania nabycia
commencer à apprendre
causa obligandi vel acquirendi
podstawa świadczenia
commencer à apprendre
causa solvendi
podstawa dokonania darowizny
commencer à apprendre
causa donandi
sprawa cywilna
commencer à apprendre
causa civilis
sprawa karna
commencer à apprendre
causa criminalis
sprawa rozponana, zakończona
commencer à apprendre
causa cognita
słuszna podstawa objęcia w posiadanie
commencer à apprendre
iusta causa possiidendi
słuszna podstawa przeniesienia własności
commencer à apprendre
iusta causa traditionis
w tym, co większe jest to, co mniejsze
commencer à apprendre
in maiore minus est
dzień pozywa za człowieka
commencer à apprendre
dies interpellat pro homine
wina
commencer à apprendre
culpa
zły zamiar, podstęp
commencer à apprendre
dolus
zamiar z premedytacją (dokładnie zaplanowany)
commencer à apprendre
dolus premeditatus
zamiar bezpośredni
commencer à apprendre
dolus directus
zamiar zabarwiony (z motywem)
commencer à apprendre
dolus coloratus
zamiar ewentualny
commencer à apprendre
dolus eventualis
zamiar nagły, gwałtowny
commencer à apprendre
dolus repentinus
zamiar powstający w trakcie, następstwo
commencer à apprendre
dolus subsequens
wina zaniedbania
commencer à apprendre
culpa neglegentia
zaniedbanie
commencer à apprendre
neglegantia
cieżkie niedbalstwo
commencer à apprendre
culpa lata
lekkomyślność
commencer à apprendre
culpa levis
niedołożenie staranności takiej jak w swoich własnych sprawach
commencer à apprendre
culpa in concreto
wina abstrakcyjna (wynikająca z abstrakcyjnego wzorca)
commencer à apprendre
culpa in abstracto
wina w kontraktowaniu (nierzetelne postępowanie podczas zawierania umowy)
commencer à apprendre
culpa in contrahendo
wina w nadzorze
commencer à apprendre
culpa in custodiendo
wina w wyborze
commencer à apprendre
culpa in eligendo
przypadek, zdarzenie przypadkowe
commencer à apprendre
casus
przypadek losowy
commencer à apprendre
casus fortuitus
skutki przypadku odczuwa właściciel
commencer à apprendre
cacus sentit dominus
z powodu przypadku nie można od nikogo domagać się odszkodowania
commencer à apprendre
casus a nullo praestantur
siła wyższa
commencer à apprendre
vis maior
siła absolutna
commencer à apprendre
vis absoluta
zmora
commencer à apprendre
zwłoka
ryzyko w czasie zwłoki
commencer à apprendre
periculum in mora
ryzyko ciążące na dłużniku
commencer à apprendre
periculum debitoris
ryzyko ciążące na najemcy, dzierżawcy
commencer à apprendre
periculum locatoris
ryzyko kupującego
commencer à apprendre
periculum emptoris
umów należy dotrzymywać
commencer à apprendre
pacta sunt servanda
w określonym stanie rzeczy
commencer à apprendre
rebus sic stantibus
nie wolno występować przeciwko temu co wynika z własnych czynów
commencer à apprendre
venire contra factum proprium nemini licet
powinieneś przestrzegać prawa, które uczyniłeś
commencer à apprendre
tu patere legem quam fisci
powołujący się na własny występek nie będzie wysłuchany
commencer à apprendre
turpitudinem suam allegans nemo audiatur
działa podstępnie ten, co żąda tego, co będzie musiał zwrócić
commencer à apprendre
dolo facit qui petit quod redditurus est
prawo nakazuje, a nie dyskutuje
commencer à apprendre
lex iubeat non dispute
damnum
commencer à apprendre
szkoda
naprawienie szkody
commencer à apprendre
damnum compensare
utracone korzyści
commencer à apprendre
lucrum cessants
rzeczywiście istniejąca szkoda
commencer à apprendre
damnum emergens
spełnienie świadczenia/wykonanie zobowiązania
commencer à apprendre
solutio
rzecz
commencer à apprendre
res
czas
commencer à apprendre
tempus
miejsce
commencer à apprendre
locum
świadczenie na zaspokojenie
commencer à apprendre
datio in solutum
zdolność
commencer à apprendre
facultas
upoważnienie przemienne
commencer à apprendre
facultas alternativa
zobowiązanie przemienne
commencer à apprendre
obligatio alternativa
zwłoka dłużnika
commencer à apprendre
mora debitoris
zwłoka świadczącego
commencer à apprendre
mora solvendi
wezwanie do spełnienia świadczenia
commencer à apprendre
interpellatio
zwłoka po przekroczeniu wcześniej ustalonego terminu
commencer à apprendre
mora ex rei fit
uwiecznienie zobowiązania
commencer à apprendre
perpetuatio obligationis
zwłoka wierzyciela
commencer à apprendre
mora creditoris
zwłoka przyjmującego świadczenie
commencer à apprendre
mora accipienti
umowa, kontrakt, zobowiązanie umowne
commencer à apprendre
contractus
umowa dwustronna
commencer à apprendre
contractus bilateralis
umowa nienazwana
commencer à apprendre
contractus innominatus
umowa dożywotnia
commencer à apprendre
contractus vitalitus
umowa dobrej wiary
commencer à apprendre
contractus bonae fidei
umowa ścisłego prawa
commencer à apprendre
contractus stricti iuris
dobra wiara
commencer à apprendre
bona fides
pierwszy w czasie lepszy w prawie
commencer à apprendre
prior tempore, potior iure
władztwo, własność
commencer à apprendre
dominium
prawo do używania i pobierania korzyści
commencer à apprendre
ius utendi et fruendi
powództwo negatoryjne
commencer à apprendre
actio negatoria
wydobycie rzeczy (skarga celem wydobycia, odebrania rzeczy)
commencer à apprendre
rei vindicatio
posiadania (faktyczne władanie)
commencer à apprendre
possessio
przedmiot materialny (faktyczne posiadanie)
commencer à apprendre
corpus
zamiar (nastawienie aby traktować rzecz jak swoją)
commencer à apprendre
animus
posiadanie (corpus + animus)
commencer à apprendre
possessio
dzierżenie (corpus bez animus)
commencer à apprendre
detentio
posiadacz w dobrej wierze
commencer à apprendre
bonae fidei possessor
wiara publiczna
commencer à apprendre
fides publica
powiernictwo
commencer à apprendre
fiducia
fikcja prawna
commencer à apprendre
fictio iuris
spadek
commencer à apprendre
hereditas
dziedziczenie testamentowe
commencer à apprendre
hereditas ex testamento
dziedziczenie wbrew testamentowi
commencer à apprendre
hereditas contra tabulas
dziedziczenie beztestamentowe
commencer à apprendre
hereditas ab intestato
wstąpienie w czyjąś sytuację prawną
commencer à apprendre
successio
wstąpienie w całość praw
commencer à apprendre
successio universalis
wstąpienie w określone prawo
commencer à apprendre
successio singularis
testament holograficzny (własnoręczny)
commencer à apprendre
testamentum holographum
testament mistyczny (odwołujący się do innego dokumentu)
commencer à apprendre
testamentum per relationem
testament nieważny
commencer à apprendre
testamentum ruptum
sędzia nie powinien wychodzić ponad żądanie stron
commencer à apprendre
ne eat ultra petita partium
pozwany podnoszący zarzut staje się powodem
commencer à apprendre
reus in exceptione actor est

Vous devez vous connecter pour poster un commentaire.