question |
réponse |
Kto doskonale streścił model hipotetyczno dedukcyjy? commencer à apprendre
|
|
John S. Mill - System of Logic
|
|
|
Kto "rozsławił" model h-d w 1965r.? commencer à apprendre
|
|
Carl Hempel i Peter Oppenheim
|
|
|
Carl Hempel i Peter Oppenheim nawiązywali do jakiego prawa w metodologii? commencer à apprendre
|
|
Prawo uniwersalne: za każdym razem kiedy zachodzą zjawiska A, zachodzi jednocześnie zjawisko B"
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
istnieje doskonała symetria logiczna pomiędzy naturą wyjaśnienia a naturą prognozy. Wyjaśnienie jest późniejsze w stosunku do zjawisk a prognoza wcześniejsza.
|
|
|
Czym charakteryzuje się teza o symetrii? commencer à apprendre
|
|
- jesteśmy w stanie podać argumenty bez o wyjaśnianiu bez predykcji, nie są one jednak "mocne"; model odwołuje się do prawa wyższego rzędu
|
|
|
Frank Hahn - trzęsienie ziemi i nawiązanie do tezy o symetrii commencer à apprendre
|
|
"Rozumiemy przyczyna trzęsienia ziemii
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Popperyzm – filozofia Karla Poppera, a także stworzony przez niego prąd filozofii nauki rozwijany początkowo w opozycji do pozytywizmu logicznego, a później jako niezależny pogląd na kryteria naukowości wypowiedzi i metodologię nauki.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Punktem wyjścia dla wiedzy jest doświadczenie, gołe fakty, na podstawie których należy zbudować teorię wyjaśniającą ich pochodzenie lub systematyzującą ich kształt, po czym teoria ta podlega weryfikacji doświadczalnej.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Problem demarkacji – problem w filozofii i metodologii nauki dotyczący kryteriów rozróżniania nauki od innych dziedzin działalności ludzkiej. Problem ten wynika z trudności odpowiedzi na pytania: czym jest nauka, jaka jest jej istota czy specyfika?
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
podać konkretne, empiryczne fakty dowodzące słuszności tych teorii). Pojęcie weryfikowalności empirycznej stało się więc równoważne pojęciu jakiegokolwiek sensu. Jeśli jakaś teoria czy sąd mają mieć jakikolwiek sens faktyczny to muszą być weryfikowalne.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
typ rozumowania redukcyjnego określany jako wnioskowanie „od szczegółu do ogółu”, czyli wnioskowanie o prawdziwości racji (wniosków w szerokim znaczeniu tego słowa) z prawdziwości następstw (przesłanek w szerokim znaczeniu tego słowa)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Wnioskowanie falsyfikujące przebiega według schematu modus tollendo tollens: Przesłanki: Teoria T implikuje jednostkowe zdarzenie obserwacyjne o. Zdarzenie obserwacyjne o nie zachodzi. Wniosek: Teoria T jest fałszywa (nieadekwatna).
|
|
|
Wnioskowanie statystyczne commencer à apprendre
|
|
Polega na wykorzystaniu próbki obserwacji w celu ustalenia nieznanych cech całości populacji.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
odrzucenie hipotezy, która w rzeczywistości jest prawdziwa
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
|
|
|
Wnioskowanie statystyczne Neymana-Pearsona (częstościowe) commencer à apprendre
|
|
Jego główną właściwością jest to, że w długim horyzoncie czasowym, badacz posługujący się prawidłowo metodami częstościowymi nie popełni błędów decyzyjnych statystycznie częściej, niż założył.
|
|
|
Wnioskowanie Neyman-Pearson (2) commencer à apprendre
|
|
podejście w dziedzinie wnioskowania statystycznego oparte na falsyfikacji hipotez statystycznych w oparciu o ich oczekiwane długoterminowe właściwości.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
przewidywanie przyszłych realizacji albo cech statystycznych zjawisk losowych
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
koncepcja znana w filozofii nauki dotycząca zależności pomiędzy danymi empirycznymi a teorią naukową. Według tezy Duhema-Quine’a dane empiryczne nie określają jednoznacznie teorii naukowej.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Dla dowolnej teorii T i dowolnego zbioru dowodów S potwierdzających teorie T istnieje konkurencyjna dla teorii T (i sprzeczna z teorią T) teoria T' taka że zbiór dowodów S potwierdza teorie T'.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
teoria potwierdzona jest nie wtedy kiedy zgadza się z wieloma faktami, lecz wtedy kiedy nie możemy znaleźć faktu, który by jej zaprzeczył
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Kuhn dowodzi, że nauka nie jest jednostajnym, kumulatywnym pozyskiwaniem wiedzy. Nauka jest serią spokojnych okresów przerywanych przez gwałtowne intelektualne rewolucje, po których jeden koncepcyjny światopogląd jest zamieniany przez inny.
|
|
|
Krytyka Poppera (przez Kuhn'a) commencer à apprendre
|
|
Kuhn nie podzielał poglądu Karla Poppera o sprawdzaniu teorii poprzez falsyfikowanie. Uważał, że niekompletność i niedoskonałość w dopasowaniu danych i teorii określających układankę charakteryzują naukę instytucjonalną.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Normalna nauka rozwija się, ponieważ dojrzałe społeczności naukowe pracują na gruncie pojedynczego paradygmatu lub zestawu ściśle powiązanych ze sobą paradygmatów, i ponieważ różne społeczności naukowe rzadko kiedy badają te same problemy.
|
|
|
Metodologia agresywna (Popper commencer à apprendre
|
|
wedle jej reguł część tego co nazywamy nauką może zostać odrzucone jako obciążone słabościami metodologicznymi (określnie od Latsisa)
|
|
|
Metodologia defensywna (Kuhn) commencer à apprendre
|
|
jej celem jest raczej uzasadnienie niż krytyka rzeczywistej praktyki naukowej (określenie od Latsisa)
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
utrzymuje, że nie można uniknąć skonfrontowania historii nauki z metodologią falsyfikacjonizmu, aby sprawdzić jak duży jest obszar ewentualnych konfliktów
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
małe grupy mniej lub bardziej powiązanych ze sobą teorii
|
|
|
empirycznie postępowy/degenerujący(Lakatos) commencer à apprendre
|
|
nadwyżka treści empirycznej zostaje potwierdzona
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
zamyka się w sformułowaniu wszystko wolno (ang. anything goes). Feyerabend postulował, żeby z badań naukowych usunąć wszelkie ograniczenia metodologiczne, co miało być najlepszą drogą prowadzącą do postępu nauki w ogóle.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
Monizm teoretyczny – nazwa stosowana w odniesieniu do takiego podejścia w ramach filozofii nauki, zgodnie z którym, nowości teoretyczne do nauki wprowadzane są dopiero wtedy, gdy pojawiają się fakty niezgodne z dotychczas akceptowaną teorią.
|
|
|
commencer à apprendre
|
|
rozumienie od wewnątrz; możliwe dzięki intuicji i empatii
|
|
|