Moja lekcja

Rodowód genetyczny

Graficzne przedstawienie historii występowania danej cechy i choroby w rodzinie na przestrzeni kilku pokoleń, wykorzystująca standardowe symbole graficzne

Gen

Podstawowa jednostka dziedziczności fragment DNA zawierające informacje o budowie białka lub RNA

Allel

Jedna z wersji genu zlokalizowana na konkretnym miejscu w chromosomie(kopia genu)

Genotyp

Zestaw wszystkich genów organizmu

Fenotyp

Cecha lub zespół cech organizmu ujawniające się w wyglądzie lub zachowaniu które są Widoczne

Gameta

Komórka rozrodcza z pojedynczym zestawem chromosomów

Zygota

Komórka powstała z połączenia dwóch gamet

Homozygota dominująca

Osobnik posiadający dwa allele dominujące AA

Homozygota recesywna

Osobnik posiadający dwa allele recesywne aa

Heterozygota

Dwa różne allele tego samego genu Aa

Chromosom

Forma organizacji materiał genetycznego wewnątrz komórki

Autosomy

Wszystkie chromosomy z wyjątkiem chromosomów płci

Heterosomy

Chromosomy płci

Cecha dominująca

cecha warunkowana przez allel dominujący. Ujawnia się zewnętrznie u homozygot dominujacych i hererozygot

Cecha recesywna

cecha warunkowana przez allel recesywny Ujawnia się u homozygot recesywnych

Cechy sprzężone z płcią

Cechy których geny zlokalizowane są na chromosomie płci ich dziedziczenie jest zależna od płci

Dominacja zupełna

Sposób dziedziczenia w którym jeden allel Dominujący w pełni dominuje nad drugim. Fenotyp heterozygoty jest taki sam jak homozygot dominujących

Dominacja niezupełna

Sposób dziedziczenia w którym żaden z alleli Nie dominuje w pełni nad drugim. W efekcie Fenotyp heterozygoty jest pośredni pomiędzy fenotypem obu homozygot

Kodominacja

Sposób dziedziczenia w którym dwa różne allele Tego samego genu są równorzędne. W efekcie u heterozygot oba białka kodowane przez te allele

Allele wielokrotne

Występowanie więcej niż dwóch wersji alleli Jednego genów populacji pojedynczy organizm diploidalne może posiadać tylko dwa z nich

Dziedziczenie poza jądrowe

Sposób dziedziczenia cech warunkowany ch przez geny znajdujące się poza jądrem komórkowym w oko w organellach takich jak mitochondria i chloroplasty u ludzi cechy te przekazywane są tylko w linii matczynej

Dziedziczenie wielo Genowe

Sposób dziedziczenia cech ilościowych które są warunkowane przez geny kumulatywne oraz w znacznym stopniu przez czynniki środowiskowe

Gen Epistatyczny

Maskuje fenotypowe efekt działania innego genu

Gen hipoStatyczna

Jego działanie jest maskowane przez gen Epistatyczny

Geny komplementarne

Dwa geny w których dominują allele Które wzajemnie się uzupełniają i są konieczne do wytworzenia określonej cechy Np. barwniki i prekursor barwnika

Geny kumulatywne

Grupa wielu różnych genów które wspólnie w pływają na jedną cechy ilościowe np. wzrost kolor skóry efekty ich działania sumują się a każdy dominujący allel Dodaje cegiełkę do ostatecznego fenotypu

Geny sprzężone

Zlokalizowane na tym samym chromosomie mają tendencję do bycia dziedziczony mi razem stanowi to Wyjątek do drugiego prawa Mendla

Jednostka mapowa j. m(centymorgan cM)

Jednostka miary odległości między genami na chromosomie. 1 cM odpowiada 1% zachodzenia crossing over miedzy danymi genami

Kariotyp

Kompletny zestaw chromosomów

Rekombinaty

Organizmy lub gamety posiadające nową kombinacje alleli Inną niż ta występujące u rodziców powstają w wyniku crossing over

Zmienność organizmów

Występowanie różnic pomiędzy organizmami tego samego gatunku

Pierwsze prawo Mendla prawo czystości gamet

Do gamet rozchodzi się tylko jeden allel danego genu np. Aa bedzie wytwarzac gamete A i a

Drugie prawo Mendla prawo niezależnej segregacji genów

Allele Różnych genów dziedziczą się niezależnie od siebie

Symbole wykorzystywane w krzyżówkach genetycznych

Zawsze oznaczać P-pokolenie rodzicielskie F1 F2-w dwa pokolenia potomne g- gamety