Mejoza

Mejoza

Podział komórki w wyniku którego powstają 4 komórki potomne o zredukowanym (do pojedyńczej kopii) materiale genetycznym; na drodze mejozy powstają gamety u zwierząt i zarodniki (spory) u roślin.

Etapy mejozy

I podział mejotyczny: profaza I, metafaza I, anafaza I, telofaza I. II podział mejotyczny: profaza II, metafaza II, anafaza II, telofaza II.

Profaza I

Wyróżniamy 5 etapów: leptoten, zygoten, pachyten, diploten, diakineza.

Leptoten

Chromatyna zaczyna przybierać kształt długich nici, chromosomy skracają się i grubieją.

Zygoten

Chromosomy homologiczne leżą już częściowo równolegle do siebie, następuje koniugacja chromosomów (synapsis), która prowadzi do utworzenia biwalentów.

Pachyten

Następuje dalsza spiralizacja całkowicie skoniugowanych chromosomów homologicznych. Zachodzi crossing-over.

Crossing-over

Wymiana odcinków chromatyd chromosomów homologicznych. Powstaje chromatyda o zmodyfikowanej kombinacji istniejących genów, które po rozdzieleniu trafią do komórek rozrodczych.

Diploten

Rozpiczyna się w chwili, gdy chromosomy homologiczne w biwalentach oddzielają się od siebie, z wyjątkiem chiazm- miejsc skrzyżowań chromatyd powstałych wskutek crossing-over.

Diakineza

Stadium, w którym następuje największy stopień spiralizacji chromosomów. Zanika jąderko i otoczka jądrowa.

Metafaza I

Biwalenty układają się w poprzek równikowej płaszczyzny jądra, a centromery łączą się z włóknami wrzeciona kinetycznego, którego działanie powoduje, że każdy z chromosomów homologicznych przemieszcza się do bieguna komórki.

Anafaza I

Dwuchromatydowe chromosomy homologiczne z poszczególnych biwalentów rozchodzą się do przeciwnych biegunów komórki.

Telofaza I

Skupienie się cheomosomów wokół przeciwnych biegunów, odtworzenie jąder potomnych i despitalizacja chromosomów. Jednocześnie zachodzi cytokineza.

I podział mejotyczny

Docgodzi do dedukcji materiału genetycznego z 4c do 2c i liczby chromosomów z 2n do 1n.

II podział mejotyczny

Przypomina mitozę. Zmniejsza się tu jedynie ilość DNA (z 2c do 1c), liczba chromosomów pozostaje bez zmian (n).

Profaza II

Dochodzi do częściowej spiralizacji chromosomów oraz rozpadu otoczki jądrowej.

Metafaza II

Chromosomy układają się w płaszczyźnie równikowej, tworzy się wrzeciono.

Anafaza II

Chromatydy siostrzane wędrują do przeciwnych biegunów komórki. Każda staje się chromosomem potomnym.

Telofaza II

Struktura chromosomów rozluźnia się. Odtwarza się otoczka jądrowa i zachodzi cytokineza.

Biwalenty

Para chromosomów homologicznych w profazie pierwszego podziału mejotycznego.

Chiazmy

Miejsce skrzyżowania i połączenia chromatyd chromosomów homologicznych.

Znaczenie mejozy

Redukuje liczbę chromosomów, co prowadzi do powstania haploidalnych komórek jajowych, plemników, zarodników. Zapewnia rekombinację materiału genetycznego w crossing-over. Powstanie nowych układów genów=zmienność informacji genetycznej w kom potomnych.

Mejoza postgamiczna

Rozpowszechniony u prostych organizmów eukariotycznych. Diploidalna zygota dzieli sie mejotycznie. Powstałe haploidalne komórki rozwijają się w organizm o n liczbie chromosomów.

Mejoza pregamiczna

U większości zwierząt i nielicznych roślin. Gametypowstają w wyniku mejozy. Powstała zygota rozwija się w organizm diploidalny.