Łacinka

nikomu nie wolno postępować wbrew utworzonemu przez siebie zaufaniu

venire contra factrum proprium nemini licet

postępuj zgodnie z ustanowionym przez siebie prawem

tu patere legem quam fecisti

powodowi nie może być dozwolone to, na co nie pozwalany pozwanemu

non debet actori licere, quod reo non permittur

znajomość ustaw nie polega na tym, by trzymać się ich słów, lecz by oddawać ich ducha

scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestantem

dobre interpretacje ustaw to te, które uwzględniają ich wolę

benignius leges interpretandae sunt, quo voluntas earum conservetur

każda definicja w prawie cywilnym jest niebezpieczna: rzadko się zdarza, by nie można jej było podważyć

omnis definitio in iure civili periculosa est: parum est enim, ub non subverti potest

reguła jest tym, co krótko opisuje istniejący stan rzeczy; nie z reguły wynika prawo, ale z prawa, które jest, powstaje reguła; za pomocą reguł uzyskiwany jest krótki opis stanu rzeczy

regula est quae rem, quae est breviter enarrat; non ex regula ius sumatur, sed ex iure, quod est, regula fiat; per regulam igitur brevis rerum narratio traditur

prawo służy czuwającym, nie drzemiącym

iura vigilantibus, non dormientibus prosunt

powód nie może być zasądzony

actor non condemnatur

nie ma sędziego bez powoda

nemo iudex sine actore

nikt, kto powołuje się na swoją niegodziwość, nie będzie wysłuchany

turpitudinem suam allegans nemo audiatur

co od początku jest wadliwe, nie może być naprawione

quod ab initio vitiosum est, non potest tractu temporis convalescere

gdy jedna ze stron nabyła zdolność zawarcia umowy po jej zawarciu

ratihabitio mandato comparatur

następstwa zdarzenia losowego ponosi właściciel

casum sentit domicus

to, co trwale należy do gruntu, jest częścią majątku właściciela gruntu

superficies solo cedit

służebność należy wykonać w sposób najmniej uciążliwy

servitutibus civiliter utendum est

służebność nie może polegać na działaniu

servitus in faciendo consistere nequit

nikt nie jest zobowiązany do świadczenia z powodu zdarzenia losowego

casus a nullo praestatur

w zakresie zarzutu procesowego pozwany staje się powodem

reus exceptiendo fit actor = reus in exceptione actor est

nikt nie musi oskarżać samego siebie

nemo tenetur se ipsum accusare

rzecz osądzona traktowana jest jako prawdziwa

res iudicata pro veritate accipitur

skarga, która wygasła, nie może odżyć

actio semel extincta non reviviscit

skarga o charakterze ściśle osobistym wygasa wraz ze śmiercią osoby

actio persolnalis moritur cum persona

więcej powiedziano, mniej zapisano

plun nuncupatum, minus scriptum

w interpretacji testamentu dążymy do odzwierciedlenia pełnej woli testatora

in testamentis plenius volutates testantium interpretamur

zmienna jest wola spadkodawcy, dopóki nie wygaśnie jego życie

ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum

dziedziczenie ustawowe

ab intestato

w umowach pierwszeństwo ma zgodna wola stron nad dosłownym brzmieniem

in conventionibus contrahentium voluntatem potius quam verba spectari placuit

w ustawach preferowana jest prostota, nie złożoność

in legibus magis simplicitas, quam difficultas placet

postanowienia niejasne wzbudzają podejrzliwość

clausulae insolitae inducunt suspicionem

w razie wątpliwości przeciwko wierzycielowi stypulacyjnemu

in dubio contra proferentem = in ambiguitas contra stipulatorem

źle czyni, kto żąda tego, co będzie musiał zwrócić

dolo facit, qui petit, qoud redditurus est

z czynu bezprawnego nie powstaje umowa

ex maleficio non oritur contractus

nieważne postanowienia umowy nie szkodzą ważnym

utile per inutile non vitiatur

siła, której ludzka słabość nie jest się w stanie oprzeć

vis cui humana infirmitas resistere non potest

przypadek całkowicie losowy

casus fortuitus

przypadek losowy, ale wynikający z uprzedniego zachowania nagannego

casus mixtus

utracone korzyści

lucrum cessans

złodziej zawsze jest postrzegany jako będący w zwłoce

fur semper moram facere videtur

prawa na rzeczy cudzej

iura in re aliena

prawo, które odnosi się do osób

ius quod ad personas pertinet

nie powinniśmy źle korzystać z naszego prawa

male iure nostro uti non debemus