|
question |
réponse |
|
da mihi factum, dabo tibi ius commencer à apprendre
|
|
daj mi fakt, dam Ci prawo
|
|
|
|
iura novit curia commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ubi ius, ibi remedium commencer à apprendre
|
|
gdzie prawo, tam środek zaradczy
|
|
|
|
sensu stricto commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
sensu largo commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
clara non sunt interpretanda commencer à apprendre
|
|
rzeczy jasnych (oczywistych) nie należy interpretować
|
|
|
|
ex definitione commencer à apprendre
|
|
z samych słów ustawy, z definicji
|
|
|
|
erga omnes commencer à apprendre
|
|
wobec wszystkich (prawo władcze)
|
|
|
|
inter partes commencer à apprendre
|
|
między stronami (zobowiązania)
|
|
|
|
prior tempore potior iure commencer à apprendre
|
|
kto pierwszy w czasie, ten lepszy w prawie
|
|
|
|
expressis verbis commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
superfluum commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
numerum clausus commencer à apprendre
|
|
ilość zamknięta wypadków, które należy wyliczyć
|
|
|
|
prima facie commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
genus commencer à apprendre
|
|
określenie rzeczy co do gatunku
|
|
|
|
species commencer à apprendre
|
|
określenie rzeczy co do tożsamości, ze względu na specyficzne cechy
|
|
|
|
superficies solo cedit commencer à apprendre
|
|
to, co zostaje trwale połączone z nieruchomością, staje się własnością właściciela gruntu; powierzchnia przypada gruntowi
|
|
|
|
res succedit in locum pretii et pretium in locum rei commencer à apprendre
|
|
rzecz wchodzi w miejsce zapłaty, a zapłata w miejsce rzeczy
|
|
|
|
inter vivos commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
mortis causa commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
causa solvendi commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
causa donandi commencer à apprendre
|
|
chęć obdarowania kogoś lub czynienia czegoś bezpłatnie na rzecz innej osoby
|
|
|
|
causa obligandi vel acquirendi commencer à apprendre
|
|
przyczyna prowadząca do zobowiązania kogoś do wykonania świadczenia lub do przesunięcia majątkowego
|
|
|
|
ubi loqui potuit et debuit commencer à apprendre
|
|
kiedy powinien mówić, a nie mówi; pewne skutki prawne powstają przez nie zgłoszenie sprzeciwu
|
|
|
|
ad incertas personas commencer à apprendre
|
|
w stosunku do nieokreślonych osób
|
|
|
|
per facta concludentia commencer à apprendre
|
|
przez dorozumiane oświadczenie woli
|
|
|
|
ad solemnitatem commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ad probationem commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ad eventum commencer à apprendre
|
|
aby wywołać określone skutki prawne
|
|
|
|
reservatio mentalis commencer à apprendre
|
|
zastrzeżenie wewnętrzne (potajemne)
|
|
|
|
essentialia negotii commencer à apprendre
|
|
istotne części czynności prawnej
|
|
|
|
naturalia negotii commencer à apprendre
|
|
naturalne części czynności prawnej
|
|
|
|
accidentalia negotii commencer à apprendre
|
|
dodatkowe części czynności prawnej
|
|
|
|
negotium claudicans commencer à apprendre
|
|
czynność kulejąca (niezupełna)
|
|
|
|
dies a quo commencer à apprendre
|
|
termin początkowy; od którego
|
|
|
|
dies ad quem commencer à apprendre
|
|
termin rozwiązujący; do którego
|
|
|
|
computatio civilis commencer à apprendre
|
|
określenie czasu - od północy do północy
|
|
|
|
computatio a momento ad momentum commencer à apprendre
|
|
od danej chwili do danej chwili
|
|
|
|
ex tunc commencer à apprendre
|
|
od wtedy, z mocą wsteczną
|
|
|
|
ex nunc commencer à apprendre
|
|
od danej chwili, od teraz
|
|
|
|
pendente conditione commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
conditiones iuris commencer à apprendre
|
|
przesłanki ważności czynności prawnej
|
|
|
|
falsus procurator commencer à apprendre
|
|
pełnomocnik/zastępca rzekomy
|
|
|
|
in principio commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
verba legis commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
res omnium communes commencer à apprendre
|
|
rzeczy wspólne, należące do wszystkich
|
|
|
|
actio in rem commencer à apprendre
|
|
skarga wobec tego, kto naruszył
|
|
|
|
erga omnes commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
rei vindicatio commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
cum omni causa commencer à apprendre
|
|
z każdego powodu/przyczyny, możność żądania wszelkich pożytków, które rzecz przyniosła
|
|
|
|
in aequali iure melior est conditio possidentis commencer à apprendre
|
|
w takim samym prawie lepsza jest pozycja posiadającego
|
|
|
|
in pari causa melior est conditio possidentis commencer à apprendre
|
|
w równych okolicznościach lepsza jest pozycja posiadającego
|
|
|
|
actio negatoria commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
vim enim vi defendere omnes leges omniaque iura permittunt commencer à apprendre
|
|
wszystkie ustawy i każde prawo dozwala odeprzeć siłę siłą
|
|
|
|
numquam nuda traditio tranfert dominium commencer à apprendre
|
|
nigdy goła tradycja nie przenosi własności
|
|
|
|
ius possidendi commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ius utendi (abutendi, fruendi) commencer à apprendre
|
|
prawo korzystania z rzeczy (zniszczenia, pobierania pożytków)
|
|
|
|
ius disponendi commencer à apprendre
|
|
prawo dysponowania/rozporządzania rzeczą
|
|
|
|
ius infinitum commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
dominium directum commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
dominium utile commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
condominium pro indiviso commencer à apprendre
|
|
współwłasność w częściach idealnych, ułamkowych
|
|
|
|
iura in re aliena commencer à apprendre
|
|
prawo na rzeczy cudzej, ograniczone prawa rzeczowe
|
|
|
|
accesio cedit principali commencer à apprendre
|
|
przyrost przypada temu, co główne
|
|
|
|
accessio possessionis commencer à apprendre
|
|
doliczenie czasu posiadania poprzednika (przy dziedziczeniu)
|
|
|
|
accessio temporis commencer à apprendre
|
|
doliczenie czasu posiadania poprzednika (przy nabyciu inter vivos, np. kupno-sprzedaż)
|
|
|
|
in statu usucapiendi commencer à apprendre
|
|
w trakcie zasiadywania, w sytuacji prowadzącej do zasiedzenia
|
|
|
|
iura in re aliena commencer à apprendre
|
|
prawa na rzeczy cudzej, ograniczone prawa rzeczowe
|
|
|
|
numerus clausus commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
lege non distinguente commencer à apprendre
|
|
bez robienia zróżnicowania
|
|
|
|
non facere commencer à apprendre
|
|
powstrzymanie od działania
|
|
|
|
pati commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
et non facere facere est commencer à apprendre
|
|
powstrzymanie się od działania jest również działaniem
|
|
|
|
servitus in faciendo consistere nequit commencer à apprendre
|
|
służebność nie może polegać na działaniu
|
|
|
|
servitutibus civiliter utendum est commencer à apprendre
|
|
służebność należy wykonywać oględnie (jak najmniej przeszkadzać właścicielowi)
|
|
|
|
servitutis causa debet esse perpetua commencer à apprendre
|
|
podstawa ustanowienia służebności powinna być stała
|
|
|
|
nulla res sua servit commencer à apprendre
|
|
nikt nie może mieć służebności na własnej rzeczy
|
|
|
|
confussio commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ususfructus commencer à apprendre
|
|
prawo korzystania z rzeczy wraz z pobieraniem pożytków
|
|
|
|
quasi - ususfructus commencer à apprendre
|
|
prawo korzystania z rzeczy wraz z pobieraniem pożytków (rzeczy zużywalne)
|
|
|
|
ususfructus est ius alienis rebus utendi, fruendi, salva rerum substantia commencer à apprendre
|
|
prawo na rzeczy cudzej jest prawem używania, pobierania pożytków, przy zachowaniu substancji rzeczy (bez pogarszania wartości)
|
|
|
|
ususfructus alienari non potest commencer à apprendre
|
|
nie ma możliwości prawnej przekazania ususfrutus (jest niezbywalne)
|
|
|
|
pignoris causa est indivisa commencer à apprendre
|
|
podstawa zastawu jest niepodzielna
|
|
|
|
pignus antichreticum commencer à apprendre
|
|
zastaw z prawem pobierania pożytków (zaliczanych na procent lub spłatę długu)
|
|
|
|
possessio non est iuris sed facti commencer à apprendre
|
|
posiadanie nie jest prawem, lecz stanem faktycznym
|
|
|
|
separata esse debet possessio a proprietate commencer à apprendre
|
|
posiadanie powinno być oddzielone od własności (w sensie prawnym)
|
|
|
|
possessionem adquirimus et animo et corpore commencer à apprendre
|
|
posiadanie nabywamy i za pomocą woli i fizycznego objęcia rzeczy
|
|
|
|
animus rem sibi habendi commencer à apprendre
|
|
wola posiadania dla siebie
|
|
|
|
animus possidendi commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
possessio vitiosa commencer à apprendre
|
|
posiadanie wadliwe (nabyte wbrew woli poprzednika)
|
|
|
|
possessio non vitiosa commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
animus possidendi pro alieno commencer à apprendre
|
|
wola posiadania za kogoś innego
|
|
|
|
traditio corporalis commencer à apprendre
|
|
przeniesienie posiadania przez wydanie rzeczy
|
|
|
|
longa manu traditio commencer à apprendre
|
|
przeniesienie posiadania bez wręczenia rzeczy, a przez pokazanie jej z daleka
|
|
|
|
traditio brevi manu commencer à apprendre
|
|
przeniesienie posiadania za pomocą samej woli, ponieważ osoba nabywająca ma już fizycznie tę rzecz
|
|
|
|
constitutum possessorium commencer à apprendre
|
|
wyzbycie się posiadania, przy faktycznym zachowaniu fizycznego władania w drodze umowy
|
|
|
|
cautio damni infecti commencer à apprendre
|
|
roszczenie o wstrzymanie budowy (zagrażającej dobru sąsiada)
|
|
|
|
vinculum iuris commencer à apprendre
|
|
węzeł prawny, zobowiązanie
|
|
|
|
obligare commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
inter partes commencer à apprendre
|
|
między stronami (nie skutkuje wobec osób trzecich)
|
|
|
|
obligatio naturalis commencer à apprendre
|
|
zobowiązanie naturalne - brak mu zaskarżalności
|
|
|
|
dare, facere, non facere, pati commencer à apprendre
|
|
zobowiązanie do przeniesienia własności, faktycznego działania, nie działania, znoszenia
|
|
|
|
impossibilium nulla obligatio est commencer à apprendre
|
|
zobowiązanie nie istnieje gdy świadczenie jest niemożliwe do wykonania
|
|
|
|
contractus ab initio voluntatis est, ex post facto necessitatis commencer à apprendre
|
|
na początku zawarcie zobowiązania jest dobrowolne, ale po zawarciu - jest koniecznością
|
|
|
|
genus perire non censetur commencer à apprendre
|
|
uważa się, że gatunek nie ginie
|
|
|
|
species perit ei cui debetur commencer à apprendre
|
|
rzeczy oznaczone indywidualnie przepadają na niekorzyść wierzyciela
|
|
|
|
damnum emergens commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
lucrum cessans commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
id quod interest, non solum ex damno dato constat, sed etiam ex lucro cessante commencer à apprendre
|
|
przy odszkodowaniu bierze się pod uwagę nie tylko wyrządzaną szkodę ale i utracony zysk
|
|
|
|
in contractibus tacite insunt, quae sunt moris et consuetudinis commencer à apprendre
|
|
w umowach bierze się pod uwagę milcząco to co jest w zwyczaju i obyczajach
|
|
|
|
pretium commune commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
pretium singulare commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
pretium affectionis commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
compensatio lucri cum damno commencer à apprendre
|
|
potrącenie zysku ze stratą
|
|
|
|
ius retentionis commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
ius tollendi commencer à apprendre
|
|
prawo odłączenia nakładów
|
|
|
|
obligatio alternativa commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
facultas alternativa commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
datio in solutum commencer à apprendre
|
|
umowa stron co do zastąpienia świadczenia
|
|
|
|
pactum de contrahendo commencer à apprendre
|
|
porozumienie się stron co do zawarcia kontraktu
|
|
|
|
culpa in contrahendo commencer à apprendre
|
|
złe, niechlujne prowadzenie negocjacji
|
|
|
|
pactum in favorem tertii commencer à apprendre
|
|
postanowienie na korzyść osoby trzeciej
|
|
|
|
lex commissoria commencer à apprendre
|
|
prawo odstąpienia od umowy bez uszczerbku prawnego
|
|
|
|
cantractus innominatus commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
pacta sunt servanda commencer à apprendre
|
|
|
|
|
|
conventio omnis intellegitur rebus sic stantibus commencer à apprendre
|
|
rozumie się, że każda umowa obowiązuje w danych okolicznościach (w jakich została zawarta)
|
|
|
