łacina paremie ił 1-15

ABSENTEM IN CRIMINIBUS DAMNARI NON OPORTET

Nie należy skazywać za przestępstwo nieobecnego. - (art. 374 §1 KPK) – Poza kilkoma wyjątkami sąd nie może przeprowadzić rozprawy pod nieobecność oskarżonego. Obecność na rozprawie blokuje również realizacje innych zasad procedury karnej. RTET

ACCESSIO CEDIT PRINCIPALI

2. Przyrost przypada temu co główne - (art. 193 KC) - Zasada rzymskiego prawa rzeczowego, która odnosi się do jednego z pierwotnych sposobów nabycia własności, tj. akcesji (przyjęcia i zmieszania) – własność rzeczy głównej o większej wartości rozciąga

ACTOR SEQUITUR FORUM REI

Powód idzie za sądem pozwanego - Podstawowa zasada procesowa – tzw. zasada właściwości miejscowej – sądem właściwym jest sąd zamieszkania pozwanego (art. 27 § 1).

ACTUS SIMULATUS NULLIUS EST MOMENTI

4. Czynność pozorna jest nieważna – (art. 58 KC) - pozorność (symulacja) zachodzi wtedy, gdy strony procesowe umawiają się na dokonanie danej czynności prawnej zewnętrznie poprawnej bez jej konsekwencji. Czynność pozorna jako sprzeczna z wolą nie ma znacz

ADOPTIO NATURAM IMITATUR

5. Adopcja/Przysposobienie naśladuje Naturę – (art. 121 i 114 (1) KRO) - Zasada rzymskiego prawa rodzinnego – stosunki pomiędzy przysposobionym, a przysposabiającymi powinny być identyczne jak w rodzinie naturalnej.

ALTERI STIPULARI NEMO POTEST

6. Nikt nie może zawrzeć stypulacji w zastępstwie drugiego – Zasada dotycząca umów słownych w starożytnym Rzymie – osoba postronna nie może zawrzeć obietnicy/umowy w imieniu osoby trzeciej.

AMBULATORIA EST VOLUNTAS TESTATORIS USQUE AD MORTEM

7. Wola testatora może być zmieniana aż do śmierci. - (art. 943 KC) – Zasada, w myśl której wola spadkodawcy może być zmieniana aż do momentu śmierci. Po stwierdzeniu zgonu dokonuje się jedynie realizacji ostatecznej wersji.

AUDIATUR ET ALTERA PARS

8. Należy wysłuchać drugiej strony / Niechaj będzie wysłuchana i druga strona – Zasada procesowa, (art. 6 KC) – mówi o tym, że nie wolno wydawać wyroku bez wysłuchania obu stron, chyba, że strona zrezygnuje z dowodu z zeznań. Sąd powinien dążyć do zbadania

BIS DE EADEM RE AGERE NON LICET / BIS DE EADEM RE AGI NON POTEST

9. Nie można/wolno procesować się 2 razy w tej samej sprawie. - zasada „res iudicato – art. 17 §1 KPK” - nie można wytaczać pozwu w sprawie już osądzonej i zakończonej prawomocnym wyrokiem (art. 199 § 1 KPC). Paremia tłummoże być wydane dwa razy o to samo

CASUS EST MAIOR VIS CUI HUMANA INFIRMITAS RESISTERE NON POTEST

10. Siła wyższa jest zdarzeniem, któremu słabość ludzka oprzeć się nie może. - (art. 121 KC) - Za siłę wyższą należy uznać jedynie zdarzenie, które wykracza poza możliwości człowieka i jego przewidywanie np. zdarzenia kata, do którego nie można się oprzeć

CLARA NON SUNT INTERPRETANDA.

11. To co jasne nie wymaga interpretacji. - Zasada w myśl której przedmiotem wykładni powinny być tylko przepisy budzące wątpliwości.

COGITATIONIS POENAM NEMO PATITUR.

12. Nikt nie ponosi kary za myślenie. - Osądzonym można być tylko za czyn, która rzeczywiście zaistniał; zamiar nie stanowi podstawy do osądzenia kogoś.

COMMODUM EIUS ESSE DEBET CUIUS EST PERICULUM.

13. Korzyść musi przypaść temu kto ponosi ryzyko. - Umowy kupna – sprzedaży, zasada ma związek z korzyścią przypadającą tylko kupującemu po zawarciu umowy sprzedaży – kupna.

COMPENSATIO EST DEBITI ET CREDITI INTER SE CONTRIBUTIO

14. Potrącenie jest wzajemnym zaliczeniem długu i wierzytelności. - (art. 498 KC) - W przypadku dokonywania potrąceń następuje ograniczenie sumy długu i wierzytelności – X ma dług wobec Y, więc Y ma wierzytelność wobec X i odwrotnie – następuje obustronn

CONFESSUS PRO IUDICATO EST.

15. Ten kto się przyznał uważany jest za zasądzonego. - (art. 335 §1, 387 §1 oraz 388 KPK) - Przyznając się, automatycznie jesteśmy uznawani za winnych. Sprawę kończy prawomocny wyrok uznawany za prawdę. Sąd może w tej sytuacji zrezygnować z przeprowadze