kolos konsta 3

1. zasada autonomii parlamentu

5 rodzajów autonomii parlamentarnej: 1. regulaminowa (formalna) - sejm sam tworzy swój regulamin 2. personalna - Sejm obsadza swoje organy wewnętrzne swoimi członkami (wyjątek marszałka seniora wskazuje prezydent)

2. zasada dyskontynuacji prac parlamentu

wszelkie sprawy nie zakończone w Sejmie i senacie do końca kadencji przepadają- nie przechodzą do sejmu kolejnej kadencji. nie ma jej w żadnym przepisie konsty ani ustawy, ale doktryna tak uwaza i TK. wyjątki od dyskontynuacji:

3. wybór i odwoływanie marszałka sejmu

wybiera sejm spośród posłów większością bezwzgl kandydata zglasza 15 posł 2odwoł sejm bezwzglę większością głosów, wniosek sklada co najmniej 46 posł. zas konstruktywnego odwoływania marszałka- we wniosku trzeba wskazać imiennie kandydata na kolejnego

3.5 kompetencje marszałka Sejmu

1. podział na konstytucyjne, ustawowe i regulaminowe ze względu na to gdzie są zawarte. 2 podział na wewnętrzne - związane z działalnością sejmu i zewnętrzne- nie związane

4. skład i kompetencje prezydium sejmu

SKŁAD - marszalek sejmu i wicemarszałkowie KOMPETENCJE- opiniuje sprawy wniesione przez Marszlaka Sejmu, ustala plan prac sejmu, dokonuje wykładni regulaminu sejmu, organizuje współpracę między komisjami sejmowymi i koordynuje ich działania

5. skład i kompetencje konwentu seniorów

SKLAD- marszałek, wicemarszałkowie, przewodniczący lub wiceprzewodniczący klubów oraz kol KOMPE- organ opiniodawczy i doradczy wobec marszałka i prezydium sejmu, zapewnia współdziałanie klubów w sprawach związanych z działalnością sejmu

6. typy komisji sejmowych

1. stałe- powoływane na całą kadencję sejmu (resortowe i nieresortowe) 2. nadzwyczajne - powoływane do załatwienia określonej sprawy np. d.s. zmian w kodyfikacjach 3. śledcze- do zbadania określonej sprawy np. d.s. Amber Gold

6.5 zadania komisji sejmowych

1 kontrola sejmowa w zakresie określonym konstytucją i ustawami; 2 rozpatrywanie i przygotowywanie spraw stanowiących przedmiot prac Sejmu; 3 wyrażanie opinii w sprawach przekazanych pod ich obrady przez sejm marszałka sejmu i prezydium sejmu

7. funkcja kontrolna sejmu - pojęcie oraz formy kontroli

sprawuje ją tylko sejm, nie senat. na mocy wyroku TK- kontrola sejmowa to pozyskiwanie przez Sejm informacji o działalności organów państwowych w celu poinformowania społeczeństwa albo w celu podjecus określonych środków.

8. komisja śledcza - zakres działania, uprawnienia

1. sprawa musi dotyczyć wyłącznie działalności RM i podległej jej administracji rządowej, 2. sejm musi precyzyjnie w uchwałę powołującej komisję określić sprawę, która ma zbadać, 3. sprawa ta musi być możliwa do zbadania

9. pojęcia większości zwykłej, bezwzględnej

zwykła- więcej głosów za niż przeciw, domniemanie większości zwykłej- jak w ustawie nie ma inaczej to tak się głosuję np. uchwalanie ustaw; bezwz- większość głosujących za (za musi być więcej niż przeciw + wstrzymujących) np. wybór i odwoływanie MS

9.5 pojęcia większości kwalifikowanej, kworum

kwalifikowana - dwa rodzaje [] większość 3/5 np. ustawa przekazana sejmowi do ponownego rozpatrzenia przez prezydenta [] większość 2/3 np. ustawa o zmianie konsty Punktem odniesienia jest liczba posłów głosujących, a nie liczba wszystkich posłów

10. skład i kompetencje zgromadzenia narodowego

SKŁ- wszyscy posłowie i senatorowie, przewodniczy MSejmu, zastępuje MSenatu; KOMPE- odbiera przysięgę od prezy, wysłuchuje orędzia pręzy, może postawić prezydenta w stan oskarżenia przed TS, stwierdza trwała niezdolność prezy do sprawowania urzędu

11. wolny mandat parlamentarny - pojęcie i cechy

3 znaczenia 1 pełnomocnictwo udzielone posłom i senatorom przez wyborców w dniu wyborów do repreztencji - działania w imieniu wyborców 2. ogół praw i obowiązków przysługujących posłom i senatorom 3. funkcja jaka sprawuje poseł i senator

12. immunitet materialny

1 przedmiotowo ograniczony- chroni tylko działalność wchodzaca w zakres sprawowania mandatu poselksiego 2 immu trwaly - obowiązuje od momentu ślubowania do śmierci posła 3 poseł odpowiada przed sejmem za różne rodzaje odpowiedzialności regulaminowej

12.5 immunitet formalny

1 ograniczony przedmiotowo- chroni posła przed odpowiedzialnością karna za działalność, która. nie wchodzi w zakres sprawowania mandatu (szersze pojęcie odpo karnej- każda formą odpowiedzialności represyjnej)

13. immunitet - nietykalnosc

1 poseł nie może być zatrzymany lub aresztowany bez zgody sejmu Wyjątek- posła można zatrzymać jeśli został przyłapany na gorą uczynk i jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania ale MS może nakazać natychmia zwolnienie

13.5 immunitet - zawieszanie postepowan karnych

można zawiesić postępo karne wszczęte przed dniem wyboru na posła w fazie postępowania inpersonam jeśli osoba stanie się podejrzanym. jeśli sejm nie zażąda zawieszenia toczy się ono dalej. osłabienie immunitetu; nigdy nie zostało użyte w praktyce

15. pojęcia postępowanie ustawodawcze, proces ustawodawczy, tryb ustawodawczy

POSTĘPOWANIE- ogół czynności dotyczących tworzenia ustawy od inicjatywy ustawodawczej do ogłoszenia ustawy w D.U. PROCES- szersze pojęcie. ogol czynności dotyczących tworzenia ustawy do jej ogłoszenia (całe postępowanie ust. + faza prelegislacyjna)

16. inicjatywa ustawodawcza - pojęcie, podmioty uprawnione

prawo złożenia projektu ustawy do sejmu, któremu to prawu towarzyszy obowiązek rozpatrzenia projektu przez Sejm POD 1 min. 15 posłów 2 komisje sejmowe(z wyjątkiem kom śledczej) 3 senat 4 RM 5 prezy 6 100 tys obywateli mających prawo wybierania do sejmu

17. zasady wykonywania obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej

1. 15 obywateli zakłada komitet inicjatywy ustawodawczej i tworzy projekt ustawy 2. zbierają 1000 podpisów 3. zgłaszają się do MS- dokonuje on formalnej kontroli wniosku. jeśli go nie przyjmie można odwołać się do SN

18. postępowanie z projektem ustawy przed 1 czytaniem

jest to faza preleg w której przygotowy jest projekt ustawy. uzasadnienie projektu musi zawierać skutki finans wykonania ustawy. MS zarządza drukowanie ustawy (druk sejmowy). potem sejm rozpatruje projekt w 3 czyta które określa reg sejmu a nie konsta

19. przebieg pierwszego czytania projektu ustawy

1. 1 czyta może odbyć się nie wcześniej niż 7 dnia od doręczenia posł druku projektu, chyba że sejm lub kom postanowią inaczej 2. może odbyć się na posie sejmu lub komi, decyduje MS(w niektórych przypadkach musi na posie sejmu np. zmiana konsty budżet

20. przebieg drugiego czytania projektu ustawy

1. termin - nie wcześniej niż 7 dnia od doręczenia posłom sprawozdania komisji, chyba że sejm postanowi inaczej 2. tylko na posiedzeniu sejmu 3. przebieg: komisja przedstawia sprawozdanie i debata ogólna lub szczegółowa

21. przebieg trzeciego czytania projektu ustawy

1) brak terminu 2) przebieg: przedstawienie poprawek i wniosków zgłoszonych podczas 2 czytania, głosowanie 3) porządek głosowania: 1 głoso wniosku o odrzucenie projektu w całości jeśli taki został postawiony 2 głoso poprawek 3 głoso projektu w całości

22. przebieg prac legislacyjnych w senacie

1) termin- w ciągu 30 dni od dnia przekazania ustawy 2) senat może przyjąć usatwe bez zmian/ uchwalić poprawki/ uchwalić odrzucenie w całości

23. prezydent RP a ustawa przekazana do podpisu

1) prez może podpisać ustawe i zarządzić ogłoszenie/ skierować ustawe do TK z wnioskiem o zbadanie zgodności z konsta/ weto- przekazać sejmowi do ponownego rozpatrzenia z dowolnej uzasadnionej przyczyny, sejm obala weto większością 3/5. jak TK to n weto

24. postępowanie z pilnymi projektami ustaw

1) klauzulę pilności nadaje RM uchwalonemu przez siebie projektowi ustawy 2) także projekty ustaw podatkowych, dotyczących wyboru prezy, sejmu, senatu, organów samo tery, kodeksów, regulujących ustrój i właściwość wladz publicznych

25. postępowanie w sprawie projektów ustaw o zmianie konsty

1) inicjatywę ustawodawcza ma 1/5 podstawowej liczby posłów, prezydent, senat 2) rola senatu- sejm i senat muszą przyjąć zmianę konsty w jednakowym brzmieniu- senat nie może nanosić poprawek ale może odrzucić i wtedy projekt n wraca do sejmu

26. postępowanie w sprawie projektu ustawy budżetowej

1) inicjatywa RM-obowiązek przedłożenia projektu najpóźniej na 3msc przed rozpoczęciem roku budżetowego(w wyjątk przypad można później) 2) jeżeli wciągu 4msc od dnia przedłożenia projektu nie zostanie przekazana do podpisu prez może on skrócić kaden sejm

27. pojęcie i zakres zadań prezydenta RP

art. 126 konsty - prezy jest najwyższym przedstawicielem RP i gwarantem ciągłości władzy państwowej. zadania - czuwanie nad przestrzeganiem konsty, stanie na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszlanosci i niepodzielności jego terytor

28. obejcie urzędu prezydenta RP i zakończenie jego sprawowania

początek kadencji- po złożeniu przysięgi przez prezy przed ZN, 5letnia kadencja. może być wybrany ponownie tylko raz ZAKONCZ- przyczyny: 1 zakończenie kadencji 2 śmierć 3 zrzeczenie się urzędu 4 złożenie z urzędu prawomocnym wyrokiem TS

29. przerwy w sprawowaniu urzędu prezydenta rp

efekt tego że prezy ma być gwarantem ciągłości państwowej. Art. 131 konsty- przejściowa niemożność sprawowania urzędu przez prezy. prezy informuje MS o niemożności lub MS kieruje wniosek do TK, który może stwierdzić niemożność. z jakiejkolwiek przyczyny

30. zakres odpowiedzialności prawnej prezydenta RP

1. zasada niepołączalności urzędu- incompabilitas - prezydent może pełnić funkcję tylko związane z pełnieniem urzędu 2. prezydent odpowiada przed TS za delikt konstytucyjny oraz odpowie represyjna - 4 rodzaje

31. pojęcia kontrasygnata, prerogatwya,

KONTR- podpis PRM na akcie urzędowym prezydenta, skutkujący ważnością aktu urzędowego. PRM bierze na siebie odpowiedzialność polityczna za prezydenta. kontrasygnata dotyczy każdego akty wydawanego przez prezy w ramach wykonywania przez niego kompetencji

31.5 pojęcie kompetencje pochodne od prerogatyw

kompetencja tak ściśle związana z prerogatywą, że zdaniem doktryny stanowi element tej prerogatwy i nie wymaga kontrasygnaty np. zgłaszanie przez prezy poprawek do swojego projektu i wycofanie go- kompe pochodne od prerogatywy inicjatywy ustawodawczej

32. tradycyjnie kompetencje prezydenta RP

1) stosowanie prawa łaski 2) nadawanie obywatelstwa polskiego 3) wyrażanie zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego 4) nadawanie orderów i odznaczeń

33. kompetencje prezydenta RP wobec sił zbrojnych

1) jest najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych 2) mianuje dowódców 3) na czas wojny mianuje na wniosek PRM naczelnego dowódcę sił zbrojnych 4) nadaje stopnie wojskowe 5) w sytuacji zagrożenia zewnętrznego zarządza powszechną lub częściową mobilizację

34. kompetencje prezydenta RP wobec władzy sądowniczej

1) powołuje sędziów 2) powołuje pierwszego prezesa SN oraz prezesów SN 3) powołuje prezesa i wiceprezesa TK 4) powołuje prezesa oraz wiceprezesów NSA

35. kompetencje prezydenta RP wobec władzy ustawodawczej

1) zwolywanie pierwszego posiedzenia sejmu i senatu 2) zarządza wybory do sejmu i senatu 3) skracanie kadencji sejmu 4) inicjatywa ustawodawcza 5) podpisanie albo odmowa podpisania ustawy 6) skierowanie wniosku do TK 7) zarządza ogłoszenie aktów w D.U

36. kompetencje prezydenta w obszarze polityki zagranicznej

1) ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe 2) mianuje i odwołuje przedstawicieli dyplomacji 3) ma możliwość kontroli konstytucyjność umowy międzynarodowej przez zlozenie wniosku do TK 4) w zakresie polityki zagra współdziała z PRM i właściwym ministr

37. skład rady ministrów

obligatoryjnie- PRM i ministrowie/ fakultatywnie- wiceprezesi RM i przewodniczacy określonych w ustawach komitetów

38. tworzenie RM - 1 krok konstytucyjny

procedura zasadnicza 1. prezydent desygnuje premiera- wskazuje kandydata. może desygnować kogo chce, ale zazwyczaj kandydat wskazany przez wiekszosc w sejmie 2. kandydat na prm wybiera kandydatów do RM i przedstawia ich prezydentowi

39. tworzenie RM - 2 krok konstytucyjny

1. sejm w ciągu 14 dni od niepowołania RM/nieudzielenia jej wotum zaufania wybiera premiera i proponowanych przez niego członków RM bezwzględna większością 2. prezydent powołuje i odbiera przysięgę. pierwszy raz wybrano w tym kroku rząd w 2023 r.

40. tworzenie RM- 3 krok konstytucyjny

1. w ciągu 14 dni prezy powołuje premiera i na jego wniosek pozostałych członków RM i odbiera przysięgę 2. sejm w ciągu 14 dni od powołania udziela wotum zaufania większością zwykła. jeśli nie udzieli to prezy skraca kadencję sejmu i zarzadza wybory. 2004

41. wotum zaufania w toku funkcjonowania RM

1) art 160 konsty 2) z wnioskiem może wystąpić premier kiedy chce z jakiejkolwiek przyczyny 3) jest aby uwiarygodnić ze rząd ma poparcie sejmu 4) wotum za. udziela się większością zwykła 5) jeśli rząd nie otrzyma wotum za to musi złożyć dymisję

42. tryb udzielania wotum nieufności wobec RM

1) art 158 konsty 2) wniosek co najmniej 46 posłów 3) konstruktywny charakter 4) termin-wniosek można poddać pod głosowanie nie wcześniej niż 7 dnia od dnia zgłoszenia 5) większość- większość głosów ustawowej liczby posłów- co najmniej 231 głosów

43. tryb udzielania wotum nieufności wobec ministra

1) art 159 konsty 2) wniosek co najmniej 69 posłów 3) charakter niekonstruktywny 4) termin- wniosek można poddać pod głosowanie nie wcześniej niż 7 dnia od dnia zgłoszenia 5) głosowanie większością głosów ustawowej liczby posłów - co najmniej 231 głosów

44. dymisja RM - pojęcie, przesłanki, skutki

dymisja- oświadczenie woli zakończenia urzędowania. nie jest to zaprzestanie wykonywania funkcji tylko oświadczenie woli zrobienia tego. przesłanki 1. na pierwszym posiedzeniu nowo wybranego sejmu 2. nieudzielenie przez sejm wotum zaufania

45. konstytucyjne kompetencje RM

1) art. 146 ust. 2 - domniemanie kompetencji RM- sprawy polityki państwa (wszystkie sprawy o zasięgu ogólnopaństwowym) nie zastrzeżone dla innych organów państwowych i samo tery należą do RM 2) podstawowe zadania- prowadzenie polityki wewnę i zagrani RP

46. TK Kpt 2/08

1) spór kompe między prm a prezy o to kto powinien reprezentować polską delegace na szczycie Rady Europejskiej 2) spór kompete pozytywny- dwa organy uznają ze maja taką samą kompetencję 3) prezy powoływał się na art. 126 i 133 konsty, a premier na 146

47. konstytucyjne kompetencje PRM

art. 148 konsty: 1) reprezentuje RM 2) kieruje pracami RM 3) wydaje rozporządzenia 4) zapewnia wykonywanie polityki RM i określa sposoby jej wykonywania 5) koordynuje i kontroluje pracę członków RM 6) sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym

48. wyznaczanie zadań ministrom. przekształcanie ministerstw

zadania-wyznacza prm w rozporzą atrybucyjnych. wskazuje w nich ministrom zakres działania- wskazuje dział, którym będzie kierował minister lub inne działanie (ministrom niedzialowym/ mini przekształca się rozporzą RM- łatwo je zmieniać, wczesniej ustawa

49. kompetencje wojewodów

1) odpowiada za wykonywanie polityki RM w województwie 2) wydaje zarządzenia w celu realizacji zadań 3) może wydawać rozporządze porządkowe 4) kontrolowanie adm zespolonej samo tery oraz wyjątkowo adm niezespolonej 5) obowiązek dymisji w razie dymisji rm