historia 21 23

Amerigo Vespucci

florencki geografii podróżnik opłynął i opisał wybrzeża Ameryki Południowej od jego imienia wziął nazwę Nowy kontynent

Ferdynand Cortez

hiszpański Konkwistador podbił państwo Azteków i w 1519 roku zdobył Meksyk dokonał masakry Azteków zabił ich króla

konkwistador

zdobywca przywódca hiszpańskich najeźdźców na Azteków i Inków

Faktoria

placówka handlowa zakładana przez Europejczyków w koloniach

skutki odkryć geograficznych

nowe szlaki handlowe (Przez ocean), wyniszczenie Azteków i Inków, niewolnictwo, sprowadzenie do Europy szlachetnych kruszców i nowych roślin, rozwój żeglarstwa i miast portowych, potwierdzenie kulistości ziemi, rewolucja cen

kompania handlowa

wielka spółka handlowa

Manufaktura

duży zakład pracy w którym wyroby produkowano ręcznie

praca nakładcza

wykonywanie przez rzemieślnika tylko poszczególnych części które potem włączono w gotowy wyrób

grodzenie

proces polegający na zabieraniu przez wielkich właścicieli ziemskich w Anglii części wspólnych ziem i ogrodzeniu ich by hodować tam owce

kapitalizm

system gospodarczy opierający się na własności prywatnej, wolnej konkurencji i swobodzie handlu

zmiany gospodarcze spowodowane odkryciami geograficznymi

rozwój handlu zwiększenie produkcji zmiany w rolnictwie

renesans

jest epoką otwierającą czasy nowożytne, nawiązywał do starożytności, rozpoczął się we Włoszech i trwał tam od końca 13 wieku do końca 16 wieku

humanizm

główny prąd umysłowy renesansu głoszący konieczność pełnego rozwoju człowieka jego szczęścia i godności

Leonardo da Vinci

genialny włoski malarz badacz, konstruktor, matematyk, biolog, autor "Mona Lisy" "Damy z Gronostajem" "Ostatniej Wieczerzy"

Michał Anioł Buonarotti

włoski malarz rzeźbiarz, architekt, autor "Dawida" "Mojżesza", fresków w Kaplicy Sykstyńskiej, zaprojektował kopułę Bazyliki Świętego Piotra

Rafael Santi

włoski malarz i architekt, autor szkoły ateńskiej, przebudował bazylikę Świętego Piotra

Erazm z Rotterdamu

filozof niderlandzki autor pochwały głupoty dzieła w którym przedstawił krytykę społeczeństwa

Tomasz Morus

angielski myśliciel pisarz i polityk autor utopii dzieła w którym przedstawił ideał idealnego społeczeństwa

Galileusz

włoski astronom matematyk fizyk i filozof Potwierdził teorię Kopernika za co został oskarżony przez inkwizycję i zmuszony do odwołania swoich poglądów pod karą śmierci

Giordano Bruno

włoski twórca teorii o nieskończoności świata za swe poglądy spalony na stosie w 1600 roku

Jan Gutenberg

niemiecki drukarz twórca pierwszej przemysłowej metody druku na świecie 1450 rok

mecenas

opiekun artystów mecenasami byli władcy bogaci mieszczanie i arystokraci

cechy architektury renesansowej

ozdobne kolumny, attyki z(asłona dachu) i złote kopuły, duże okna, bogato zdobione portale (wejście), półokrągłe Łuki, zdobne freski, stopy kastenowe

sławni architekci

Filip Brunelleschi, Donato Bramante, Michał Anioł