histooooooooooooooo

warga

Warga jest fałdem ściany jamy ustnej, pokrytym od zewnątrz skórą (wraz z jej tworami: gruczołami potowymi i łojowymi oraz korzeniami włosów), a od wewnątrz błoną śluzową jamy ustnej. Na przejściu pomiędzy tymi dwoma obszarami występuje rejon pokryty specyficznym rodzajem skóry ze ścieńczałym naskórkiem i bez tworów skórnych, noszący nazwę czerwieni wargowej. Naczynia krwionośne prześwitujące przez cienki naskórek pozbawiony warstwy ziarnistej nadają czerwieni wargowej jej charakterystyczne różow

funkcje błony śłuzowej

• chroni głębiej położone tkanki przed obciążeniami mechanicznymi związanymi z procesem żucia; • stanowi barierę utrudniającą wnikanie mikroorganizmów, obcych antygenów i substancji toksycznych; • uczestniczy w nawilżaniu, buforowaniu i wstępnym nadtrawianiu pokarmu przez wydzielinę znajdujących się w niej gruczołów; • odgrywa pewną rolę w reakcjach immunologicznych, gdyż zawiera uczestniczące w nich komórki; • przekazuje do centralnego układu nerwowego bodźce zmysłowe rejestrowane przez obecne

obszary uczestniczące w żuciu- dziąsla, podniebienie twarde, grzbiet języka

są poddane większym obciążeniom mechanicznym, i dlatego pokrywa je nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący, a brak błony podśluzowej powoduje, iż błona śluzowa jest silnie związana z podłożem i nieprzesuwalna;

obszary wyścielające- powierzchnie warg i policzków, dno jamy ustnej, pow. dolna języka

pokrywa nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący, a zawsze obecna błona podśluzowa zapewnia błonie śluzowej przesuwalność.

nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący

zbliżony do naskórka, różni się od niego brakiem warstwy jasnej i cieńszą warstwą zrogowaciałą. Niekiedy pojawia się w nim tzw. parakeratynizacja, polegająca na obecności obkurczonych i zagęszczonych (pyknotycznych) jąder komórkowych w komórkach warstwy rogowaciejącej.

odmiana nierogowaciejąca

można wyróżnić warstwę podstawną, warstwę kolczystą i wartwę powierzchniową złożoną z kilku pokładów coraz bardziej spłaszczonych, lecz żywych komórek. W odróżnieniu od nabłonka rogowaciejącego, posiadają one mniej filamentów keratynowych, nie zawierają ziarnistości i wykazują obecność typowych organelli komórkowych.

oba nabłonki

-liczne melanocyty - kom. langerhalsa - kom. merkla

nabłonek jamy ustnej

Nabłonek spoczywa na błonie podstawnej o budowie zbliżonej do błony podstawnej naskórka. Liczba warstw i wynikająca z niej grubość nabłonka zależy od rejonu jamy ustnej. Nabłonek jamy ustnej ulega stosunkowo szybkiej odnowie (całkowita wymiana komórek co 5-8 dni), kontrolowanej przez lokalnie wydzielane i obecne w ślinie czynniki wzrostu, głównie EGF i TGFα. Jego różnicowanie (w kierunku odmiany rogowaciejącej lub nie) jest uzależnione od słabo jeszcze poznanych czynników produkowanych przez zna

blaszka właściwa zbud. z tkanki łaćznej

blaszka brodawkawata blaszka siatkowata

błona śluzowa wewn. pow warg i policzków

Wyściela ją gruby, nierogowaciejący nabłonek. Brodawki blaszki właściwej są niskie i nieregularne, a błona podśluzowa wykazuje stosunkowo zwarty układ włókien kolagenowych, jest mocno przyrośnięta do leżących pod nią mięśni i zawiera liczne małe gruczoły ślinowe (gruczoły wargowe i policzkowe). Dodatkowo, u ok. 90% osób występują nieliczne, drobne gruczoły łojowe, których ujścia otwierają się na powierzchnię błony śluzowej. Gromadzą się one głównie w okolicy kącików ust, a pojedynczo występują r

błona śluzowa jamy ustnej

Pokrywający ją nierogowaciejący nabłonek jest stosunkowo cienki. Brodawki blaszki właściwej są szerokie i niskie, a gruba błona podśluzowa ma luźne utkanie – stąd znaczna przesuwalność śluzówki w tym rejonie jamy ustnej. Występujące tu małe gruczoły ślinowe noszą nazwę gruczołów podjęzykowych. Charakterystyczną cechą tego rejonu błony śluzowej są bogate sploty naczyń krwionośnych, zlokalizowane blisko powierzchni.

błona śluzowa podniebienia

W obrębie podniebienia twardego wyściela ją gruby, dość mocno zrogowaciały nabłonek. Blaszka właściwa tworzy tu wysokie brodawki i w środkowym rejonie podniebienia jest silnie zrośnięta z okostną kości podniebiennej. Gruczoły (podniebienne) są tu stosunkowo mniej liczne i znajdują się głównie w tylnej części (strefa gruczołowa), natomiast w części przedniej występuje niewielka ilość tkanki tłuszczowej (strefa tłuszczowa). W pobliżu granicy z dziąsłem pojawia się pas błony podśluzowej zawierający

błona śluzowa wyrostka zębodołowego

Jest to wąski pas śluzówki pokrywający kość szczęki i żuchwy, odpowiednio powyżej i poniżej dziąsła (ryc 1). Pokrywa ją cienki, nierogowaciejący nabłonek, blaszka właściwa prawie nie tworzy brodawek i zawiera powierzchniowo przebiegające, widoczne makroskopowo drobne naczynia krwionośne, a cienka błona podśluzowa jest dość luźno przytwierdzona do okostnej. W okolicy górnego i dolnego sklepienia przedsionka jamy ustnej błona śluzowa obfituje w włókna sprężyste. Ten typ błony śluzowej nie występuj

błona śluzowa dziąsła

W obrębie dziąsła wyróżniamy: (1) dziąsło właściwe (nieruchome), ściśle związane z kością zębodołu, szyjką i dolną strefą szkliwa zęba oraz (2) dziąsło wolne, w skład którego wchodzi dziąsło brzeżne i brodawki międzyzębowe (ryc. 1). Dziąsło brzeżne oddziela od powierzchni zęba płytka szczelina dziąsłowa. Granica pomiędzy dziąsłem właściwym a wolnym jest niekiedy zaznaczona przez delikatne linijne wpuklenie nabłonka – bruzdę (tzw. rowek dziąsłowy, ryc. 2). Blaszka właściwa dziąsła zbudowana jest

błona śluzowa dolnej pow. języka

Dolną powierzchnię języka wyściela błona śluzowa o charakterze podobnym do wyściółki dna jamy ustnej. W błonie śluzowej znajdujemy liczne, powierzchowne sploty naczyniowe, których obecność wykorzystuje się do podawania niektórych leków (tabletki podjęzykowe), z uwagi na ich łatwe wchłanianie do krwi w tym rejonie. Błona podśluzowa jest cienka. W przedniej części, w okolicy koniuszka języka znajdują się małe gruczoły – gruczoły językowe przednie.

błona śluzowa górnej pow. języka

Górna powierzchnia języka podzielona jest przez bruzdę graniczną na część przednią (koniuszek i trzon języka) i tylną (nasadę języka). Część przednia odznacza się obecnością brodawek językowych – różnokształtnych uwypukleń błony śluzowej, które nadają jej powierzchni charakterystyczną rzeźbę. Brak błony podśluzowej powoduje mocne przytwierdzenie śluzówki do położonych pod nią mięśni i w konsekwencji jej nieprzesuwalność. Występujące w błonie śluzowej drobne gruczoły zlokalizowane są jedynie w po

brodawki mech i zmyslowe

czyli odbierające bodźce smakowe za pośrednictwem umieszczonych w nich kubków smakowych. Do pierwszej grupy należą – wyodrębnione na podstawie kryteriów morfologicznych – brodawki nitkowate, a do drugiej brodawki grzybowate, okolone i liściaste.

brodawki nitkowate

długość do ok. 2 mm) stanowią ok. 90% wszystkich brodawek języka. Mają kształt pochylonych stożków z jednym lub kilkoma ostrymi kolcami na szczycie, pokrytymi wyraźnie rogowaciejącym nabłonkiem. Blaszka właściwa błony śluzowej tworzy wewnątrz brodawki nitkowatej kilka brodawek wtórnych. Brodawki nitkowate nadają powierzchni języka szorstkość i umożliwiają przytrzymywanie, a także (zwłaszcza u zwierząt) częściowe rozdrabnianie kęsów pokarmu.

brodawki grzybowate

o średnicy 0,5–1,0 mm, są stosunkowo nieliczne (jest ich ok. 200) i lokalizują się głównie w okolicy koniuszka języka. Mają zwężoną podstawę i rozszerzoną część górną – stąd ich nazwa. Pokrywa je nabłonek, który w części brodawek wykazuje cechy rogowacenia, a w części nie. W ok. 30% tych brodawek, w nabłonku pokrywającym ich górną powierzchnię znajdują się pojedyncze (1-5) kubki smakowe. W tym rejonie występują też nieliczne brodawki drugorzędowe. Liczne naczynia krwionośne przebiegające w łączn

brodawki okolone

okolone to największe z brodawek języka (średnica 2–3 mm). Jest ich 8–12 i rozmieszczone są wzdłuż bruzdy granicznej. Każda brodawka otoczona jest wysokim, kolistym uwypukleniem śluzówki, tzw. wałem okołobrodawkowym oraz głębokim, okrężnym rowkiem okołobrodawkowym, dzięki czemu pomimo dużych rozmiarów tylko nieznacznie wystaje ponad powierzchnię języka. Łącznotkankowy zrąb tworzy brodawkę pierwotną i liczne brodawki wtórne skierowane ku górnej powierzchni, a całość pokryta jest nabłonkiem nierog

brodawki liściaste

liściaste u człowieka mają charakter szczątkowy; występują na brzegach tylnej części trzonu języka. W przybliżeniu mają kształt fałdów, a ich “liściasty” wygląd w obrazie mikroskopowym nadają im wysokie, regularne brodawki wtórne widoczne na przekroju poprzecznym w każdej brodawce. U noworodków występuje 10-16 brodawek liściastych (symetrycznie, po 5-8 na każdym brzegu) które z wiekiem ulegają spłaszczeniu i mogą nawet zupełnie zaniknąć. Kubki smakowe (początkowo ok. 100 na jednej brodawce) znaj

kubek smakowy

Kubek smakowy jest beczułkowatym skupiskiem walcowatych lub wrzecionowatych komórek, wmontowanym w nabłonek wielowarstwowy płaski w ten sposób, że tworzące go komórki ustawione są pionowo (jak klepki w beczce) i w większości sięgają od błony podstawnej do powierzchni nabłonka, osiągając wysokość do 70 μm. Komórki te należą do tkanki nabłonkowej, stąd określamy je mianem nabłonkowo-zmysłowych. Szczytowe części komórek kubka kontaktują się ze światłem jamy ustnej poprzez niewielki otworek smakowy

migdałki

Są to nagromadzenia tkanki limfoidalnej (grudek chłonnych i rozproszonej tkanki limfoidalnej) w błonie śluzowej okolic, gdzie spotykają się drogi oddechowa i pokarmowa. Parzyste migdałki podniebienne i trąbkowe oraz nieparzyste: migdałek językowy i gardłowy tworzą tzw. pierścień Waldeyera. Migdałki są strefą obronną reagującą głównie na obce antygeny wnikające bezpośrednio z powierzchni błony śluzowej i przekraczające barierę nabłonka, który pokrywa ich powierzchnię. Nabłonek ten zazwyczaj tworz

migdałek podniebienny

Jest to największy z migdałków, otoczony wyraźną łącznotkankową torebką. Jego powierzchnię zwrócona do światła jamy gardłowej pokrywa nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący, który tworzy głębokie, rurkowate wpuklenia zwane kryptami. Krypta wraz z otaczającą tkanką limfoidalną w postaci pojedynczej warstwy grudek chłonnych nosi nazwę mieszka. Cały migdałek zbudowany jest z 10 do 20 mieszków oddzielonych odchodzącymi od torebki przegrodami łącznotkankowymi. Krypty są zazwyczaj rozgałęzion

migdałek językowy

to skupiska tkanki limfoidalnej zlokalizowane w śluzówce górnej powierzchni nasady języka. Pokrywający je nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący tworzy niewielkie krypty. Na ich dnie mogą znajdować się ujścia gruczołów językowych tylnych.

migdałek gardłowy

zlokalizowany na górnej powierzchni jamy gardłowej, pokrywa nabłonek wieloszeregowy typowy dla dróg oddechowych, choć miejscami mogą występować niewielkie wysepki nierogowaciejącego nabłonka wielowarstwowego płaskiego. Brak tu typowych krypt, gdyż wpuklenia nabłonka mają postać rowków, powodujących pofałdowanie powierzchni. Na ich dnie znajdują się ujścia małych gruczołów śluzowych obecnych w tym rejonie błony śluzowej.

migdałek trąbkowy

trąbkowy to niewielkie skupisko tkanki limfoidalnej w okolicy ujścia trąbki słuchowej Eustachiusza. Pokrywa go wieloszeregowy nabłonek dróg oddechowych, który z reguły nie tworzy wpukleń.