geografia

ekliptyka

płaszczyzna, w której porusza się Ziemia

przesilenie letnie

22 czerwca (90° zwrotnik Raka) -dłuższe dni na półkuli północnej -za kołem podbiegunowym południowych noc polarna, a północnym dzień polarny

przesilenie zimowe

22 grudnia (90° na zwrotnik Koziorożca) -dłuższe dni na południowej półkuli -noc polarna za kołem podbiegunowym północnym, za południowym dzień polarny

równonoc jesienna

23 września (90° na równik) -dzien i noc po 12h

równonoc wiosenna

21 marca (90° na równik) -noc i dzień po 12h

peryhelium

kiedy Ziemia jest najbliżej Słońca-2 stycznia

aphelium

kiedy Ziemia jest najdalej Słońca - 5lipca

ruch obiegowy Ziemi

wędrówka Ziemi wokół słońca- w przeciwnym kierunku do ruchu wskazówek (ok 365dni)

następstwa ruchu obiegowego

-astronomiczne pory roku -rozne strefy oświetlenia Ziemi -zmiana miejsca wschodu i zachodu Słońca na widnokręgu -zmiana długości trwania nocy i dnia -zmiana wysokości górowania Słońca -zmiana drogi widomej wędrówki Słońca nad widnokręgiem

strefa niebieska

wytworzona w wyobraźni powierzchnia kuli otaczającej obserwatora znajdującego się na Ziemi

zenit

najwyżej położony na sferze niebieskiej punkt znajdujący się nad obserwatorem

nadir

punkt umiejscowiony dokładnie naprzeciwko zenitu. najniżej punkt strefy niebieskiej

Pitagoras

pierwsza hipoteza o kulistości Ziemi (6w.p.n.e)

Arystoteles

dowody na kulistość Ziemi (4w.p.n.e.)

Eratostenes z Cyreny

teoretyczny pomiar obwodu i promienia Ziemi (3w.p.n.e.)

Ferdynand Magellan

opłynął kulę ziemską (1519-1522)

Kształt Ziemi

geoida- bryła wznosi się na obszarach lądowych nad elipsoidą, a na oceanach znajduje się poniżej. Powierzchnia geoidy w każdym miejscu jest prostopadła do siły ciężkości

promień biegunowy

6 357 km

promień równikowy

6 378 km

średni promień

6 371 km

obwód równika

40 075 km

obwód wzdłuż równoległych południków

40 008km

powierzchnia Ziemi

510 mln km2

zaćmienie Słońca

księżyc między Ziemią a Słońcem

Zaćmienie księżyca

Ziemia między księżycem a Słońcem

turbulencja

bezwładny ruch powietrza (ciepło przenosi się do zimniejszych warstw)

adwekcja

poziome przemieszczanie się mas powietrza o różnej temp. (np. chłodne powietrze znad morza nad ląd)

konwekcja

pionowy ruch powietrza (np. dzięki prądom konwekcyjnym ciepło jest przenoszone na duże wysokości)

procesy adiobatyczne

przemiany termiczne polegające na ochłodzeniu się lub ogrzaniu mas powietrza bez wymiany ciepła z otoczeniem spowodowane sprężeniem się lub rozprężeniem powietrza

radiacja- wypromieniowanie

bierze udział w wielu procesach atmosferycznych (najmniej efektywny sposób wymiany ciepła)

przemiany fazowe wody

zmiany stanu skupienia (w wyniku dostarczania ciepła-parowanie, skraplanie- oddawanie ciepła)

przemiany fazowe wody

zmiany stanu skupienia (w wyniku dostarczania ciepła-parowanie, skraplanie- oddawanie ciepła)

przemiany fazowe wody

zmiany stanu skupienia (w wyniku dostarczania ciepła-parowanie, skraplanie- oddawanie ciepła)

przemiany fazowe wody

zmiany stanu skupienia (w wyniku dostarczania ciepła-parowanie, skraplanie- oddawanie ciepła)

przemiany fazowe wody

zmiany stanu skupienia (w wyniku dostarczania ciepła-parowanie, skraplanie- oddawanie ciepła)