Formy popełniania przestępstw

1. Formy zjawiskowe popełniania przestępstwa

Sprawstwo- odpowiada za sprawstwo nie tylko ten który wykonuje czyn zabroniony sam(sprawstwo indywidualne) albo wspólnie i w porozumieniu z inną osobą(współsprawstwo), ale takż ten kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę

2. Formy zjawiskowe popełniania przestępstwa

Podżeganie- odpowiada za podżeganie kto chcąc aby inna osoba dokonała czynu zabronionego nakłania ją do tego(podżegać można tylko umyślnie z zamiarem bepośrednim)

3. Formy zjawiskowe popełniania przestępstwa

Pomocnictwo- odpowiada za pomocnictwo kto w zamiarze aby inna osoba dokonała czynu zabronionego swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie (można zarówno z zamiarem bezpośrednim jak i ewentualnym)

Etapy na drodze do przestępstwa

ciąg zachowań sprawcy (rozszerzają zakres odpowiedzialności karnej na wcześniejsze fazy niż dokonanie)

Pierwszy Etap

Przygotowanie- zachodzi tylko wtedy gdy sprawca w celu popełnienia czynu zabronionego podejmuje czynności mające stworzyć warunki do przedsięwzięcia czynu zmierzającego bezpośrednio do jego dokonania

Przygotowanie jest karalne tylko wtedy gdy ustawa tak stanowi

Od 1 października 2023r. karalne jest przygotowanie do zabójstwa. Nie podlega karze za przygotowanie kto dobrowolnie od niego odstąpił

Etap Drugi

Usiłowanie- odpowiada za usiłowanie, kto w zamiarze popełnienia czymu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zamierza do jego dokonania które jednak nie następuje

Usiłowanie nieudolne

usiłowanie zachodzi także wtedy gdy sprawca nie uświadamia sobie że dokonanie jest niemożliwe ze względu na brak przedmiotu nadającego się do popełnienia na nim czynu zabronionego lub ze względu na użycie środka nie nadającego się do popełnienia czynu

bezkarność usiłowania i czynny żal

nie podlega karze za usiłowanie kto dobrowolnie odstąpił od dokonania lub zapobiegł skutkowi stanowiącemu znamie czynu zabronionego

Trzeci Etap

Dokonanie- oznacza że sprawca wypełnił komplet znamion typu czynu zabronionego opisanego w części szczególnej

Prowokacja

Odpowiada jak za podżeganie kto w celu skierowania przeciwko innej osobie postępowania karnego nakłania ją do popełnienia czynu zabronionego

Okoliczności wyłączające bezprawność czynu

Kontratypy- to takie przy których czyn wypełniający znamiona przestępstwa nie jest jednak w rzeczywistości przestępstwem, ponieważ na mocy przepisu prawnego lub utartej praktyki działanie takie jest uważane za zgodne z prawem

1. Jakie są kontratypy w prawie polskim?

Obrona konieczna- nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem

2. Jakie są kontratypy w prawie polskim?

Stan wyższej konieczności- poświęcamy jedno dobro(niższej wartości) żeby ratować inne (wyższej wartości) i nie mieliśmy innego wyjścia

Stan wyższej konieczności jest oparty na zasadzie subsydiarności (środek subsydiarny)

działamy w nim jest jedynym wyjściem z sytuacji, nie ma innej możliwości

3. Jakie są kontratypy w prawie polskim?

Eksperyment(ryzyko nowatorskie)- eksperyment jest niedopuszczalny bez zgody uczestnika na którym jest przeprowadzany

Inne kontratypy wstępujące w prawie polskim to np

rozkaz(wojskowe prawo karne), zgoda pokrzywdzonego, działanie w ramach uprawnień lub obowiązków, karcenie małoletniego

Okoliczności wyłączające winę

czyn pozostaje co prawda bezprawny, ale nie jest przestępstwem ze względu na brak elementu zawinienia

1. Okoliczności wyłączające winę w polsce

niepoczytalność- nie popełnia przestępstwa kto z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czymności psychicznej nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem

2. Okoliczności wyłączające winę w polsce

nieletność

3. Okoliczności wyłączające winę w polsce

Błąd co do faktu- nie popełnia przestępstwa ten kto pozostaje w usprawiedliwionym błędzie, co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego

4. Okoliczności wyłączające winę w polsce

Błąd co do okoliczności wyłączającej odpowiedzialność (kontratyp lub wyłączająca winę)

5. Okoliczności wyłączające winę w polsce

nieświadomość bezprawności czynu