każdy obywatel ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym
sąd wydaje orzeczenia zgodne w konkretnej sprawie z rzeczywistym stanem rzeczy. dociekanie prawdy przez sądy w postępowaniu cywilnym powinno ograniczać się do przeprowadzania dowodów zgłoszonych przez strony
sąd nie wszczyna Postępowania z urzędu, jedynie na wniosek strony, przedmiotem rozpoznawania przez sąd są tylko żądania zgłoszone przez strony. Wyjątki w postępowaniu w sprawach rodzinnych
(sporności) sąd rozstrzyga sprawę wyłącznie na podstawie dowodów, przeprowadzonych na wniosek stron procesowych. Natomiast sam sąd nie przejawia własnej inicjatywy w gromadzeniu materiału dowodowego. Wyjątki w postępowaniu nieprocesowym
no. sąd ustala z urzędu skład i wartość majątku w podziale majątku po rozwodzie oraz w dziale spadku
jawność wobec uczestników postępowania (m.in. prawo do przeglądania akt), jawność wobec osób postronnych (osoby pełnoletnie mają wstęp na salę sądową na posiedzenia jawne)
sąd, który ma wydać wyrok w danej sprawie osobiście (bezpośrednio) zetknął sie z całym materiałem sprawy, będącym pdst. orzekania. Wyj: przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadka przed sądem w miejscowości, w której mieszka