bpz kolos 2 homeo

Homeostaza wewnątrzustrojowa

jest to tendencja organizmów wielokomórkowych do utrzymania stałości środowiska wewnętrznego.

Allostaza”

– termin ten oznacza adaptacyjny sposób przewidywania przez organizm potrzeb na reakcję działania w nowych, przyszłych sytuacjach.

„Punkt nastawczy” (set-point)

jest to docelowa wartość parametru, którą organizm stara się utrzymać.

Aby homeostaza była utrzymana na odpowiednim poziomie:

 musi istnieć mechanizm wykrywający niewielkie odchylenia od optimum,  muszą zostać uruchomione reakcje homeostatyczne dla wyrównania odchylenia,  reakcje muszą być przerwane, gdy odchylenie zostaje usunięte.

czynniki uruchamiające reakcje homeostatyczne

mogą być czynniki nerwowe lub humoralne

Reakcja homeostatyczna może przebiegać z udziałem

układu nerwowego wegetatywnego, układu ruchu lub układu hormonalnego.

Ośrodek homeostazy

Podwzgórze ma wpływ na wszystkie procesy istotne dla równowagi wewnętrznej ustroju: reguluje temperaturę ciała, równowagę wodno-elektrolitową, krążenie, oddychanie, przemianę materii, rytm snu i świadomości.

Układ autonomiczny dzieli się na:

współczulny nakierowany na wydatkowanie energii (pobudzający)  przywspółczulny kierujący się na gromadzenie energii (hamujący).

Ośrodki autonomiczne rdzenia przedłużonego i rdzenia kręgowego:

w rdzeniu przedłużonym leżą ośrodki: – naczyniowo-ruchowy, – oddechowy, – połykania, – wymiotny. • w rdzeniu kręgowym ośrodki leżą w istocie szarej w otoczeniu kanału kręgowego. Drogi nerwowe autonomiczne są drogami wieloneuronowymi.

napięciem współczulnym i napięciem przywspółczulnym nazywamy

stan stałego pobudzenia pod którego wpływem jest układ współczulny i przywspółczulny

Ośrodki regulujące temperaturę

położone są w podwzgórzu – jego okolica przednia i przylegające do niej pole przedwzrokowe.

Regulacja temperatury ciała

Procesy fizjologiczne równoważące ilość ciepła wytwarzanego i traconego tak, aby temperatura ciała była na stałym poziomie. Optimum temperatury u ssaków dla procesów biochemicznych to 37 st.C. Podstawowa przemiana materii – 1700 kcal.

regulacja pragnienia: (pragnienie 1)

wazopresyna  aldosteron  renina - angiotensyna  ośrodki regulujące – podwzgórze (jądro nadwzrokowe, przykomorowe, okolica przedwzrokowa).

pragnienie 2

Różnica stężeń substancji rozpuszczonych wewnątrz i na zewnątrz komórki wytwarza ciśnienie osmotyczne, pod wpływem którego woda przenika przez błonę półprzepuszczalną z obszaru o mniejszym stężeniu do obszaru o większym stężeniu.

pragnienie 3

Główny obszar odpowiedzialny za wykrywanie ciśnienia osmotycznego to: narząd naczyniowy blaszki podwzgórza, jądro nadwzrokowe i przykomorowe oraz okolica przedwzrokowa podwzgórza, która kontroluje picie.

aldosteron

reguluje Pragnienie hipowolemiczne, brak soli wraz z wodą

Głód

Głód jest popędem występującym u wszystkich zwierząt i ludzi, wyzwala szeroką gamę zachowań zaliczanych do instynktu pokarmowego. Dobór pokarmu odbywa się na zasadzie wyuczonej awersji pokarmowej.

Głównym sygnałem o zakończeniu posiłku jest

rozciągnięcie ścian żołądka – przez nerw błędny do mózgu - pobudzenie ośrodka sytości.

cholecystokinina (CCK)

W jelicie, hammuje czynności jedzenia

Czynności pokarmowe są regulowane przez

dwa antagonistycznie działające ośrodki mózgowe: ośrodek głodu leżący w części bocznej podwzgórza i ośrodek sytości leżący w jądrze boczno-przyśrodkowym.

Rola glukagonu i insuliny

Przeciwstawne działanie insuliny i glukagonu. Część insuliny dociera do mózgu, gdzie działa jako hormon sytości hamujący łaknienie.

W ośrodkach podwzgórza są wytwarzane i uwalniane:

neuroprzekaźniki i neurohormony, które pobudzają i hamują pobieranie pokarmu.

oreksygeny

Związki wywołujące jedzenie, są to neuropeptyd Y, galanina, -endorfina, noradrenalina, kwas glutaminowy, GABA.

anoreksygenam

Związki hamujące jedzenie, Związki hamujące jedzenie

leptyna

peptyd wytwarzany w komórkach tłuszczowych, wywiera hamujący wpływ na neurony jądra łukowatego podwzgórza wydzielające neuropeptyd Y.

Neuropeptyd Y

hamuje aktywność jądra przykomorowego i w ten sposób zwiększa ilość spożytego pokarmu.

Układ NPY-leptyna

najważniejszy regulator homeostazy energetycznej.

Hormony

to biologicznie aktywne związki wydzielane przez gruczoły wydzielania wewnętrznego, a także substancje wytwarzane przez niektóre komórki, uwalniane do krwi i działające na narządy docelowe.

Ze względu na budowę chemiczną dzielimy hormony na:

hormony białkowe i peptydowe,  hormony steroidowe,  pochodzące od tyrozyny.

Główną rolę w regulacji homeostazy odgrywa

przysadka mózgowa połączona z podwzgórzem.

Z czego skłąda się przysadka

przedniego oraz tylnego płata, które wydzielają różne hormony

Tylny płat przysadki

nerwowy – uwalnia do krwi hormony syntetyzowane przez podwzgórze: hormony uwalniające oraz wazopresynę i oksytocynę.

Przedni płat przysadki

gruczołowy - syntetyzuje i uwalnia do krwi sześć hormonów tropowych pod wpływem hormonów uwalniających podwzgórza, które wraz z krwią docierają do przedniego płata przysadki.

Oś podwzgórzowo-przysadkowa

wzajemne odziaływanie podwzgórza i przysadki, działa na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego utrzymując względnie stały poziom hormonów

LH i FSH

– hormony kontrolujące czynność wydzielniczą gonad.

PRL

uwalniana jest nawet bez wpływu hormonu uwalniającego z podwzgórza. Działa głównie na produkcję mleka w gruczole sutkowym.

HGH

w przysadce – działanie ogólno ustrojowe mające znaczenie przy wzroście organizmu.

TRH – TSH – T3 i T4

tarczyca

Działanie hormonów

Podwzgórze – ACTH w przysadce – glikokortykosteroidy w nadnerczach. Ich główne działanie to mobilizacja energetyczna organizmu, a więc: synteza glukozy, rozpad białek, rozkład tłuszczów. Głównym hormonem tej grupy jest kortyzol zwany hormonem stresu.

zachowaniami reprodukcyjnymi kierują hormony:

Androgeny – hormony męskie – głównie testosteron, ale także inne.  Estrogeny – hormony żeńskie – głównie estradiol i progesteron.

Hormony płciowe wywierają wpływ na

mózg, narządy płciowe i inne narządy organizmu.

Oddziaływanie hormonów płciowych

jest dwojakie: mogą one wpływać na rozwój organizmu oraz na jego bieżącą aktywność.

od czego zależy zróżnicowanie płci

chromosomów. Samice ssaków mają zestaw chromosomów XX, samce XY. Główne efekty wywierane przez chromosom Y na kształtowanie się układu nerwowego i zachowania zależą od testosteronu

płeć we wczesnym okresie prenatalnym

gonady (narządy rozrodcze) każdego płodu są takie same – osobniki męskie i żeńskie mają przewody Müllera oraz przewody Wolffa.

gen SRY

Na męskim chromosomie Y, odpowiada za przekształcenie zawiązków gonad w narządy męskie. Rozwijające się jądra wytwarzają testosteron, który stymuluje wzrost jąder. Testosteron powoduje też rozwój przewodów Wolffa w najądrza.

rozwój żeńskich narządów

Hormon hamujący rozwój przewodów Müllera (antymüllerowski) powoduje ich degradację. U genetycznie żeńskiego zarodka XX przewody Müllera przekształcają się w jajniki, a przewody Wolffa zanikają.

Testosteron

jest hormonem samodzielnym, odgrywa główną rolę w pobudzeniu popędu. Wpływa nasilająco na zachowania agresywne. Jego wydzielane kontrolowane jest przez przysadkę mózgową – LH zwiększa jego wydzielanie, FSH pobudza wytwarzanie nasienia.

cykl menstruacyjny

powodowany przez wzajemne oddziaływanie przysadki oraz jajników, cykliczna zmiana płodności i wydzielania hormonów, co miesiąc

wpływ estrogenu na mózg

stymuluje rozrost połączeń w hipokampie, blokuje apoptozę i zmniejsza ryzyko choroby Alzheimera.

estradiol

wpływa na zadowolenie, na zwiększenie pamięci słownej, płynności wypowiedzi, kontrolę uwagi oraz zdolności sterowania ruchami precyzyjnymi.