biologia

rodzaje komórek

-prokariotyczne komórki bezjadrowe, materiał genetyczny ułożony luźno w cytozylu -eukariotyczne(jądrowe) mają jądro komórkowe, jądro komórkowe zawiera większość DNA: prokariotyczne-bakterie eukariotyczne-zwierzece, roślinne, grzybowe

podział komórek z względu na obecność jądra

1. komórki prokariotyczne- komórki bakterii- DNA w cytozylu 2. komórki eukariotyczne-komorki roślin, zwierzęce, grzybowe- DNA w kadrze komórkowym

co to komórka?

komórka to najmniejsza jednostka strukturalna organizmu zdolna do przeprowadzenia wszystkich czynności życiowych

komórki nerwowe

komórki nerwowe mają wydłużony kształt oraz liczne wypustki. umożliwia im to kontakt z innymi komórkami i szybkie przekazywanie informacji

preciki

to komórki siatkówki. mają one podłużny kształt i zawierają światłoczułe barwniki, które pozwalają na odbiór bodźców świetlnych z otoczenia

krwinki czerwone

krownoi czerwone to małe, okrągłe i spłaszczone komórki które nie mają jądra ich kształt i wielkość ułatwiają im przeciskanie się w drobnych naczyniach krwionośnych. wypełnienie są hemoglobina, dzięki czemu transportują tlen.

włókna mięśnia szkieletowego

są długie i poprzecznie prążkowane. prążkowanie wynika z naprzemiennego ułożenia białek, dzięki którym mięśnie mogą się kurczyć

komórki tkanki kostnej

mają liczne wypustki, które umożliwiają wymianę substancji odżywczych między naczyniami krwionośnymi a komórkami tkanki kostnej.

plemniki

są męskimi komórkami rozrodczymi o opływowym kształcie. mają wić dzięki której mogą przemieszczać się w kierunku komórki jajowej

różnice komórek eukariotycznych

komorka roślinna różni się od innych obecnością chloroplastów, położona centralnie wakuola, ścianę komórkowa zbudowana z celulozy. w komórkach zwierzęcych charakterystyczne są lizosomy. w komórkach grzybowych - ściana komórkowa zbudowana z chityny

budowa blon biologicznych

są zbudowane przede wszystkim z lipidów (fosfolipidy) które tworzą tzw. dwuwarstwe ich ogony są zwrócone do wnętrza dwuwarstwyz a głowy w stronę wodnych roztworów. białka budujące błony mogą być połączone z jedną warstwę lipidow lub przechodzi przez obie

właściwości błony biologicznej

jest selektywnie przepuszczalna, przepuszcza tylko niektóre substancje. asymetrycznosc wynika to z tego że warstwy błony różniącą się występującymi lipidami. jest ona również półpłynną tworzące ją elementy nieustannie przemieszczają się wzgelem siebie

funkcje błon biologicznych

-tworza barierę ochronną oddzielają wnętrze komórki -posrednicza w transporcie substancji oraz kontrolują przepływ substancji -tworza przedziały dzięki czemu mogą trwać różne procesy -odbieraja sygnały które wpływają na funkcjonowanie

1/2rodzaj transportu przez błony

-transport bierny(pasywny) odbywa się ze środowiska o większym stężeniu do mniejszym. nie wymaga nakładu energi. kiedy transport zachodzi bezpośrednio przez błonę nazywamy go dyfuzja prosta, kiedy zachodzi z pomocą białek dyfuzja ułatwiona

2/2 rodzaj transportu przez błony

transport czynny(aktywny) odbywa się o mniejszym stężeniu substancji rozpuszczalnych do środowiska o większych czyli wbrew różnicy strezen. dlatego wymaga nakładu energi ATP w takim transporcie zawsze uczestniczą białka błonne

dyfuzja prosta

nazywamy swobodne przenikanie substancji przez błonę biologiczna w ten sposób transportowane są małe cząsteczki takie jak Glen i dwutlenek węgla. rodzajem dyfuzji prostej jest osmoza polega ona na tym że przez błonę przemieszczają się cząsteczki wody

dyfuzja ułatwiona

dyfuzja ułatwiona zachodzi wtedy gdy cząsteczki są przenoszone biernie ale z udziałem transportujących białek błonowych.

funkcje jądra komórkowego

-kontrolowanie większości procesów zachodzących w komórce przez syntezę RNA -przekazywanie materiału genetycznego czyli DNA do komórek potomnych.

budowa jądra komórkowego

jądro komórkowe jest otoczone dwiema błonami które tworzą otoczkę jądrowa. reguluje ona transport RNA do cytozylu oraz transport białek do i z jądra komórkowego. transport odbywa się przez pory jądrowe. chromatyna

czym jest jądro komórkowe

zawiera większość genów komórki dlatego kontroluje przebieg procesor metabolicznych. do jego funkcji należy również powielenie i przekazanie DNA komórkom potomnym

DNA i chromosomy

pomiędzy podziałami komórki cząsteczki DNA czyli chromosom są luz o ułożone. w trakcie podziałów komórki DNA ulega upakowaniu co umożliwia precyzję rozdzielenie chromosomów do komórek potomnych

co to lizosom?

lizosom- zachodzi w nim trawienie składników pokarmowych i uszkodzonych oeganelli

co to chloroplast?

odpowiada za wytwarzanie substancji pokarmowych podczas fotosyntezy

co to wakuola?

wakuola- w dojrzałej komórce jest położona centralnie i wypełnia prawie całe wnętrze. główna jej funkcja jest gromadzenie wody

co to ściana komórkowa?

ściana komórkowa- nadaje kształt komórce chroni przed uszkodzeniami mechanicznymi oraz wnikaniem drobnoustrojów. jest zbudowana głównie z celulozy

co występuje w wszystkich komórkach?

błona komórkowa, cytozol, jądro komórkowe, rybosomy, siateczka śródplazmatyczna, aparaty golgiego, mitochondria

aparat golgiego

modyfikuje białka u lipidy oraz transportuje je w odpowiednie rejony komórki lub poza nią

mitochondrium

zachodzą w nim główne etapy oddychania tlenowego