biologia definicje 9

 0    90 fiche    Kaaamilkaaaaa
Télécharger mP3 Imprimer jouer consultez
 
question język polski réponse język polski
informacyjny RNA
commencer à apprendre
RNA który wyznacza kolejność aminokwasów w białku, powstaje w wyniku transkrypcji DNA.
inhibicja nieodwracalna
commencer à apprendre
trwała inaktywacja lub zniszczenie enzymu przez inhibitor.
inhibicja odwracalna
commencer à apprendre
czasowa inaktywacja enzymu przez nietrwale wiażacy się z nim inhibitor kompetencyjny lub niekompetencyjny.
inhibina
commencer à apprendre
hormon hamujacy wydzielanie hormonu dojrzewania pęcherzyków jajnikowych (FSH); wydzielany przezmkomórki Sertoliego jader i komórki warstwy ziarnistej (granulozy) jajników.
inicjacja
commencer à apprendre
zapoczatkowanie; pierwsze etapy syntezy białka w których duża i mała podjednostka rybosomowa oraz inne składniki uczestniczace w translacji przyłaczaja się do końca 5' mRNA.
inseminacja sztuczna
commencer à apprendre
zaplemnienie samicy przez sztuczne wprowadzenie spermy samca.
insulina
commencer à apprendre
hormon trzustkowy obniżajacy stężenie cukru we krwi.
insulinopodobne czynniki wzrostu, somatomedyny
commencer à apprendre
peptydy, których syntezę indukuje hormon wzrostu, działajace jako czynniki wzrostu.
insulinowy szok
commencer à apprendre
drastyczny spadek poziomu glukozy we krwi wskutek przedawkowania insuliny lub jej nadmiernej produkcji przez trzustkę. Może spowodować utratę przytomności, a nawet śmierć.
integracja (sygnałów nerwowych)
commencer à apprendre
sumowanie (dodawanie i odejmowanie) i interpretowanie sygnałów nerwowych dochodzacych do organizmu lub neuronu.
integralne białko błonowe
commencer à apprendre
białko silnie zwiazane z dwuwarstwa lipidowa błony biologicznej, np. białko transbłonowe, przechodzace na wylot przez dwuwarstwę lipidowa.
integryny
commencer à apprendre
białka receptorowe błony komórkowej wiażace się ze specyficznymi białkami macierzy pozakomórkowej i białkami błonowymi sasiednich komórek; przekazuja sygnały z macierzy pozakomórkowej do wnętrza komórki.
interfaza
commencer à apprendre
stadium cyklu komórkowego między kolejnymi podziałami komórki; i. dzieli się na trzy fazy: g1, S (syntezy DNA) i G2.
interferencja RNA I
commencer à apprendre
zjawisko, w którym pewne niewielkie czasteczki RNa wpływaja na ekspresję genów lub ich transkryptów RNA;
interferencja RNA II
commencer à apprendre
w interferencji RNA biora udział mały interferencyjny RNA, mikroRNA oraz kilka innych rodzajów krótkich czasteczek RNA.
interferencyjna konkurencja
commencer à apprendre
konkurencja wewnatrz gatunkowa polegajaca na tym, że osobniki dominujace uzyskuja wystarczajaca ilość ograniczonych zasobów kosztem pozostałych członków populacji.
interferony
commencer à apprendre
grupa cytokin wytwarzanych przez komórki zwierzęce zaatakowane przez wirusa, hamuja jego namnażanie się i stymuluja komórki odpornościowe, np. limfocyty NK, makrofagi.
interkineza
commencer à apprendre
stadium między pierwszym i drugim podziałem mejotycznym, trwa zwykle krótko, chromosomy moga ulegać dekondensacji, przyjmujac częściowo postać interfazowa, w interkinezie nie zachodzi synteza DNA i duplikacja chromosomów.
interleukiny
commencer à apprendre
grupa cytokin wytwarzana głównie przez makrofagi i limfocyty.
interoceptor, interoreceptor
commencer à apprendre
receptor zmysłowy umiejscowiony we wnętrzu organizmu, odbiera informacje o składzie chemicznym, pH, ciśnieniu osmotycznym lub temperaturze danego narzadu.
interstycjalne komórki, k. śródmiàższowe Leydiga
commencer à apprendre
wydzielajace testosteron komórki leżace między kanalikami nasiennymi (plemnikotwórczymi) jadra.
intron
commencer à apprendre
region w genie eukariotycznym niekodujacy białka, a także fragment pre-mRNA transkrybowany z takiego regionu. Introny nie występuja w mRNA.
inwazyjny gatunek
commencer à apprendre
obcy gatunek, który zasiedliwszy nowy dla siebie teren, powoduje zaburzenie równowagi między żyjacymi tam organizmami oraz wyrzadza szkody ekonomiczne i środowiskowe.
inwersja
commencer à apprendre
zaburzenie w strukturze chromosomu polegajace na odwroceniu jego fragmentu o 180 stopni.
inżynieria genetyczna
commencer à apprendre
manipulacja genami poza komórka, czyli rekombinacja DNA in vitro.
inżyniernia tkankowa
commencer à apprendre
metoda majaca na celu pobudzenie do wzrostu ludzkich tkanek i narzadów (przeznaczonych do transplantacji) w hodowlach tkankowych.
istota zbita, tkanka kostna zbita
commencer à apprendre
twarda i odporna tkanka kostna występujaca głównie na powierzchni kości.
iteroparyczność
commencer à apprendre
strategia rozrodcza gatunku polegajaca na wielokrotnym powtarzaniu sezonu rozrodczego w ciagu życia.
izogamia
commencer à apprendre
rozmnażanie płciowe, w którym uczestnicza ruchliwe gamety podobne pod względem budowy i wielkości.
izolacja behawioralna i. płciowa
commencer à apprendre
rozrodczy mechanizm izolacyjny uniemożliwiajacy rozród spokrewnionych gatunków z powodów różnic w zachowaniu godowym; zwana również izolacja etologiczna lub rozrodcza.
izolacja czasowa
commencer à apprendre
izolacja rozrodcza prezygotyczna uniemożliwiajaca połaczenie się gamet osobników różnych gatunków z uwagi na różne pory dnia, sezonu lub roku odbywania się ich rozrodu.
izolacja mechaniczna
commencer à apprendre
izolacja rozrodcza prezygotyczna uniemożliwiajaca połaczenie gamet osobników dwóch różnych gatunków z powodu różnic morfologicznych lub anatomicznych (np. wielkość ciała lub budowy narzadów kopulacyjnych).
izolacja siedliskowa, i. ekologiczna
commencer à apprendre
mechanizm izolacji rozrodczej prezygotycznej uniemożliwiajacy kojarzenie osobników ze spokrewnionych gatunków ze względu na ich przystosowanie do życia i rozrodu w różnych siedliskach.
izolacji rozrodczej mechanizmy
commencer à apprendre
bariery rozrodcze uniemożliwiajace kojarzenie międzygatunkowe dzięki nim pulangenowa danego gatunku jest izolowana od innych.
izolecytalne jajo
commencer à apprendre
jajo o niewielkiej zawartości żółtka równomiernie rozmieszczonego w cytoplazmie.
izomery
commencer à apprendre
zwiazki chemiczne o identycznym wzorze sumarycznym (składzie pierwiastków), ale różnym wzorze strukturalnym, np. i. strukturalne i geometryczne, enancjomery.
izomery geometryczne
commencer à apprendre
zwiazki o identycznym układzie wiazań kowalencyjnych, ale różnym ułożeniu przestrzennym atomów lub grup atomów.
izomery strukturalne
commencer à apprendre
zwiazki chemiczne o takim samym wzorze chemicznym, lecz różniace się układem wiazań kowalencyjnych między atomami, np. glukoza i fruktoza.
izoprentowe jednostki
commencer à apprendre
pięciowęglowe monomery (węglowodory) wchodzace w skład niektórych lipidów, np. karotenoidów i steroidów.
izotoniczny
commencer à apprendre
określenie roztworów majacych identyczne stężenie rozpuszczonych substancji, a więc takie samo ciśnienie osmotyczne.
izotop
commencer à apprendre
alternatywna postać danego pierwiastka o odmiennej liczbie neutronów, lecz identycznej liczbie protonów i elektronów.
jagoda
commencer à apprendre
owoc pojedyńczy, mięsisty, zwykle wielonasienny; np. pomidor, banan, winogrono.
jajnik
commencer à apprendre
jedna z pary gonad żeńskich zwierzęcia, odpowiedzialnych za wytwarzanie komórek jajowych i hormonów płciowych.
jajo
commencer à apprendre
zwierzęca gameta żeńska.
jajorodny
commencer à apprendre
określenie organizmu, którego zarodek rozwija się w jaju poza organizmem samicy.
jajowód
commencer à apprendre
przewód transportujacy komórki jajowe z jajnika do macicy, kloaki lub na zewnatrz ciała. U samic ssaków zwany również przewodem Fallopa.
jajożyworodny
commencer à apprendre
określenie organizmu, którego zarodek rozwija się w jaju wewnatrz ciała samicy i wylęga w chwili jego złożenia.
jasmonowy kwas
commencer à apprendre
hormon roślinny wpływajacy na rozwój pyłku, wzrost korzeni, dojrzewanie owoców i starzenie; uczestniczy także w obronie rośliny przed owadami i mikroorganizmami chorobotwórczymi.
jàderko
commencer à apprendre
wyspecjalizowana zbita struktura w jadrze komórkowym utworzona przez określone regiony niektórych chromosomów, jest miejscem formowania podjednostek rybosomowych.
jadro 1
commencer à apprendre
część atomu zawierajaca protony i neutrony
jadro 2
commencer à apprendre
Organella komórkowa eukariontów zawierajaca DNA i kierujaca procesami w komórce.
jadro 3
commencer à apprendre
skupienie ciał komórek nerwowych w ośrodkowym układzie nerwowym.
jadro 4
commencer à apprendre
gonada męska wytwarzajaca plemniki i męski hormon płciowy, testosteron. U człowieka i wielu innych ssaków j. sa umieszczone w mosznie.
jednakozarodnikowość, homosporia
commencer à apprendre
wytwarzanie przez sporofit jednego typu haploidalnych (n) zarodników (spor), z których powstaja obupłciowe gametofity.
jednojajowe bliźnięta
commencer à apprendre
bliźnięta identyczne genetycznie, powstałe z jednej zapłodnionej komórki jajowej.
jednoliścienne
commencer à apprendre
jeden z kladów wyższych roślin okrytozalażkowych, zarodek w nasieniu j. ma tylko jeden liścień.
jednopienny
commencer à apprendre
określenie rośliny majacej osobniki o zarówno męskich, jak i żeńskich organach rozrodcznych.
jednoroczna roślina
commencer à apprendre
roślina, której cały cykl życiowy przebiega w ciagu jednego roku lub krótszym okresie.
jelito cienkie
commencer à apprendre
część przewodu pokarmowego kręgowców występujaca między żoładkiem a jelitem grubym.
jelito grube
commencer à apprendre
część przewodu pokarmowego człowieka i innych kręgowców składajaca się z jelita ślepego, okrężnicy, odbytnicy i odbytu.
jon
commencer à apprendre
atom lub grupa atomów niosaca jeden lub więcej ładunków elektrycznych, dodatnich (kation) lub ujemnych (anion).
jonizacja
commencer à apprendre
dysocjacja substancji na jony, np. jonizacja wody dostarcza jonów H+ i OH-.
jonowe wiazanie
commencer à apprendre
przyciaganie miedzy dodatnio naładowanym kationem i ujemnie naładowanym anionem.
jonowy zwiazek
commencer à apprendre
zwiazek chemiczny złożony z kationów i anionów połaczonych siła przyciagania przeciwnych ładunków elektrycznych.
juwenilny hormon
commencer à apprendre
hormon owadów hamujacy przeobrażenie (larwy w imago) podczas każdego linienia larwy.
kalcytonina
commencer à apprendre
wydzielany przez tarczycę hormon powodujacy szybkie obniżenie poziomu wapnia w krwi.
kalmodulina
commencer à apprendre
białko wiażace wapń; zwiazana z wapniem kamlodulina zmienia aktywność niektórych enzymów i białek transportujacych.
kaloria
commencer à apprendre
ilość energii cieplnej potrzebna do podniesienia temperatury grama wody o 1'C; ekwiwalent 4,184 dżuli.
kalus
commencer à apprendre
niezróżnicowana masa komórek uzyskana w wyniku hodowli in vitro wyciętej części tkanki lub organu rośliny.
kanalik kręty bliższy, k.k. proksymalny, k.k. I rzędu
commencer à apprendre
część kanalika nerkowego odprowadzajaca przesacz z torebki Bowmana do pętli Henlego.
kanalik kręty dalszy, k.k. dystalny, k.k. II rzędu
commencer à apprendre
część kanalika nerkowego odprowadzajaca przesacz z pętli Henlego do cewki zbiorczej.
kanalik zbiorczy
commencer à apprendre
kanalik w nerce przewodzacy mocz z nefronów do miedniczki nerkowej.
kanaliki nasienne
commencer à apprendre
silnie poskręcane kanaliki w jadrach samców kręgowców, zachodzi w nich spermatogeneza
kanaliki T. k. poprzeczne
commencer à apprendre
rurkowate wpuklenia błony komórkowej włókna mięśniowego.
kanały jonowe
commencer à apprendre
struktury białkowe w błonach biologicznych, umożliwiajace transport jonów przez błony.
kanały jonowe bramkowane potencjałem, k.j. napięciowozależne
commencer à apprendre
kanały jonowe w błonie komórkowej neuronów aktywowane i regulowane przez zmiany napięcia.
kanały półkoliste
commencer à apprendre
przewody w uchu wewnętrznym kręgowców pełniace funkcje narzadów równowagi.
kapsyd
commencer à apprendre
otoczka białkowa wirusa
karboksylowa grupa
commencer à apprendre
grupa funkcyjna o słabej kwasowości; zapisuje się jako- COOH.
karbonylowa grupa
commencer à apprendre
polarna grupa funkcyjna złożona z węgla połaczonego wiazaniem podwójnym z tlenen; występuje w aldehydach i ketonach.
karcynogen
commencer à apprendre
czynnik przyczyniajacy się do powstania nowotworu lub przyśpieszajacy jego rozwój.
kariogamia
commencer à apprendre
fuzja dwóch haploidalnych jader; następuje po plazmogamii (połaczeniu) komórek należacych do kompatybilnych typów płciowych.
kariotyp
commencer à apprendre
pełen zestaw chromosomów występujacych w komórce somatycznej organizmu.
kariotyp XYY
commencer à apprendre
trisomia chromosomów płciowych; osoby o tym kariotypie sa wysokimi mężczyznami z silnym tradzikiem.
karotenoidy
commencer à apprendre
grupa żółtych, pomarańczowych i czerwonych barwników roślinnych będacych pochodnymi izoprenu; należa do nich karoteny i ksantofile.
kaspazy
commencer à apprendre
grupa enzymów proteolitycznych aktywnych we wczesnych stadiach apoptozy.
katabolizm
commencer à apprendre
zespół reakcji metabolicznych prowadzacych do rozkładu złożonych zwiazków organicznych na zwiazki prostsze, towarzyszy temu uwolnienie energii chemicznej, która komórka wykorzystuje lub gromadzi.
katalizator
commencer à apprendre
substancja przyspieszajaca reakcję chemiczna, przy czym sama nie ulega zmianie. Biologicznymi katalizatorami sa enzymy.
katecholaminy
commencer à apprendre
grupa zwiazków obejmujaca dopaminę, adrenalinę i noradrenalinę, zwiazki te pełnia rolę neuroprzekaźników i chormonów.
kation
commencer à apprendre
jon majacy jeden lub więcej ładunków dodatnich, np. wodorowy (H+) lub wapniowy (Ca2+).

Vous devez vous connecter pour poster un commentaire.