ANTYK

wędrujący opowiadacz

aojd

najsłynniejszy polski epos

"Pan Tadeusz" A. Mickiewicza

2 najstarsze eposy

"Iliada" i "Odyseja" Homera

cechy eposu

narrator wszechwiedzący, utwór wierszowany o charakterze epickim, występowanie postaci legendarnych lub historycznych, akcja rozgrywa się w przełomowym momencie historycznym i niezwykle ważnym dla bohatera jednostkowego lub całej zbiorowości, występowanie dużej ilości opisów, a w nich rozbudowanych porównań, wżycie bohaterów ingerują bogowie, dwie płaszczyzny wydarzeń: świat ludzki i boski, występowanie stałych epitetów, styl wysoki, inwokacja

porównania powstrzymujące bieg akcji

retardacja

Mit o narodzinach świata

świadectwo politeizmu, bogowie rodzili się w tym samym czasie co świat

dlaczego powstały mity?

starożytni szukali odpowiedzi na dręczącą ich zagadkę bytu i chcieli wiedzieć jak powstał świat i człowiek.

mit

opowieść wyrażająca wierzenia danej społeczności

mity teologiczne

o powstaniu bogów

kosmogeniczne

o powstaniu świata

antropogeniczne

o powstaniu człowieka

geneaologiczne

historia rodów

herosi

ludzie obdarzeni boskimi właściwościami

Achilles

syn Tetydy, wykąpany w Styksie, odporny na wszelki rany, czułe miejsce to pięta

Afrodyta

bogini piękna, wdzięku i miłości, narodzona z piany morskiej

Apollo

syn Zeusa, bóg piękna, słońca, patron wieszczów i śpiewaków

Artemida

bogini łowów, myśliwych i lasów

Ares

bóg wojny

Ariadna

żona Dionizosa "nić Araidny"

Atena

bogini mądrości, wyskoczyła z głowy Zeusa

Dionizos

bóg wina i dobrej zabawy

Edyp

król Teb, syn Jokasty i Lajosa "kompleks Edypa"

Hades

królestwo podziemia i piekła

Hefajstos

bóg ognia, kulawy kowal

Hera

bogini nieba, żona Zeusa

Hermes

boski posłaniec, bóg kupców, podróżnych

Niobe

królowa Teb, matka cierpiąca po stracie dzieci, Zeus zamienił ją w skałe

Tantal

zabił swojego syna jako danie dla bogów

Hestia

patronka domowego ogniska

Demeter

bogini urodzaju

Eris

bogini niezgody

Hypnos

bożek snu

Persefona

królowa podziemi

Helios

bóg słońca

Eurydyka

żona Orfeusza, ukąsił ją wąż i trafiła do Hadesu

Hebe

bogini młodości

Selene

bogini księżyca

Eos

bogini jutrzenki, różanopalca

Asklepios

lekarz bogów

Prometeizm

postawa człowieka polegająca na buncie wobec istoty wyższej oraz na altruistycznym poświęceniu dla dobra ludzkości, bezinteresowne i czyni bohatera samotnym

puszka Pandory

źródło niekończących się kłopotów, smutków, nieszczęść

męki Tantala

cierpienie wynikające z chęci posiadania czegoś co jest niedostępne

stajnia Augiasza

brud, nieład

pięta Achillesa

czuły punkt

róg obfitości

bogactwo, stale napełnia się

koń trojański

zdobycz przynosząca zgubę, złowrogi podarunek

objęcia Morfeusza

we śnie, śpiący

Argusowe oko

czujne, baczne, podejrzliwe

pod egida

pod osłoną, ochroną

po nitce do kłębka

dojść do czegoś poznając kolejne szczegóły

paniczny strach

ogromny strach, obawa

tragizm

konflikt równorzędnych racji moralnych, który prowadzi szlachetną jednostkę do nieuchronnej klęski

wina tragiczna

niewłaściwa ocena przez bohatera tragedii własnej sytuacji, dokonuje błędnego rozpoznania i podejmuje decyzje, które prowadzą do klęski

Języki, w których napisano Biblię

hebrajski, aramejski, grecki

Biblia

Pismo Święte, składa się z 45 ksiąg Starego Testamentu i 27 ksiąg Nowego. Słowo pochodzi od materiału piśmienniczego, którym była gałązka papirusu

Gatunki Biblii

epopeja, przypowieść, sagi, listy, apokalipsy, kazania, pieśni

Psalm

gatunek liryczny, wyraża treści religijne, a także teksty poetyckie, utwory o niezwykłej wartości artystycznej

Rodzaje psalmów

dziękczynne, błagalne, pochwalne, mądrościowe, królewskie

Kohelet

kaznodzieja, człowiek przemawiający na zgromadzeniu. ocenia świat jak pesymista i wszystko jest marnością. powiedział 20x "marność"

Apokalipsa

najbardziej tajemnicza księga Biblii, obfituje w symbole i tajemnicze treść. słowo pochodzi z j. greckiego i znaczy odsłonięcie.

stasimon

chór

orchestra

miejsce przeznaczone dla chóru

proskanion

miejsce przeznaczone dla aktorów

scene

budynek pełniący rolę garderoby

epeisodion

aktorzy

parodos

pieśń chóru na wejście

prologos

właściwy początek sztuki

exodos

pieśń na zakończenie