XXw. II: Pierwsza Krew cz. 2

prowokacja gliwicka

31 sierpnia 1939r. Niemcy przebrani za Polaków atakują swoją rozgłośnie radiową w Gliwicach

bitwa nad Bzurą

9-19 września-próba kontrataku- porażka.

decyzja o zaniechaniu działań zaczepnych przez aliantów

12 września w Abbeville przedtem tzw. dziwna wojna/wojna siedzącą(ulotki i patrole)

Wkroczenie armii rosyjskiej do Polski

17 września-polacy unikali walki/zajęcie całych kresów

prezydent Warszawy

Stefan Starzyński-Warszawa walczyła do 28 września

Atak niemiec na państwa skandynawskie

9 kwietnia 1940r.-dania poddaje się pierwszego dnia. Norwegia stawia opór pod Narwikiem-władze przejmuje Vidkun Quisling

upadek Francji

22 czerwca 1940r. marszałek Philippe Petaine podpisuje zawieszenie broni w Campiegne - III rzesza zdobywa Alzację i Lotaryngię i okupuje północ-rząd francuski pracuje w Vichy

bitwa o Anglię

10 lipca 1940r. początek-Niemcy wyparci

I i II bitwa pod El Alamein

1-27 lipca 1942r Bernard Montgomery rozbija Afrika Korps(Rommel) /23 października-4 listopada 1942r. kolejne rozbicie Niemców

koniec walk w Afryce

maj 1943

początek operacji Barbarossa

22 czerwca 1941r. pełny sukces

bitwa o Stalingrad

1942r. wygrana Rosji

bitwa na Łuku Kurskim

1943r. przełom na wschodzie

kapitulacja III Rzeszy

8 maja 1945r.

atak na Pearl Harbor

7 grudnia 1941r. Atak Japonii na Hawaje

bitwa o Midway

1942r. wygrana wojsk amerykańskich nad japońcami

bomby atomowe

6 sierpnia Hiroszima, 9 sierpnia Nagasaki

kapitulacja Japonii

2 września 1945r. koniec II wojny światowej

lądowanie w normandii

6 czerwca 1944r.-operacja Overlord-dowodzona przez gen. Dwighta Eisenhovera

konferencja w Teheranie

28 listopada/1 grudnia 1943r. otwarcie drugiego frontu w Europie, wsparcie dla partyzantki w Jugoslawii, żadne państwo nie zawrze pokoju z III rzeszą samemu, zgoda na ONZ, podział niemiec na strefy okupacyjne, granica poslki na linie Curzona

konferencja w Jałcie

4-11 lutego 1945r. ZSRR dołączy do wojny z Japonią, podział Europy na strefy wpływów, włączenie Europy środkowo-wschodniej do strefy ZSRR, decyzja o utworzeniu ONZ, decyzja o ukaraniu zbrodniarzy wojennych

konferencja w Poczdamie

17 lipca-2 sierpnia 1945r. obarczanie niemiec za II wojnę, reparacje wojenne od Niemców, denazyfikacja, demilitaryzacja, demonopolizacja i demokratyzacja w Niemczech, sąd dla zbrodniarzy i inne

zbrodnia w Katyniu

wiosna 1940r. zabicie polskich elit w Katyniu, Charkowie i Miednoje przez rusków

układ rządu na uchodźctwie z Rosją

30 lipca 1941r. gen. Sikorski i Iwan Majski-nawiązanie stosunków dyplomatycznych, zerwanie paktu Ribbentrop-mołotow, zgoda na armię polską w ZSRR, amestia dla Polaków

powstanie warszawskie

1 sierpnia/3 października 1944 początek o godz. 17

powstanie Nato i układu warszawskiego

Nato 1949, układ 1955r.

wojna w korei

1950/53 początkowo komuchy wygrywają, kontrofensywa amerykańska, 'chińscy ochotnicy', stabilizacja frontu i rozejm w Panmundżon

wojna w Wietnamie

1955/1975r. Stany dołączają w 1964r.

Interwencja Rosjan w Afganistanie

1979r. w 1988r. w Genewie porozumienie-ZSRR się wycofuje

Niemcy po II wojnie

podział na 4 strefy(USA, Francja, UK i ZSRR), powołano Międzynarodowy Trybunał Wojskowy-w Norymberdze

blokada zachodniej części Berlina

1948r. jako odpowiedź na zjednoczenie część niemiec okupowanych przez UK i USA (bizonia 1947). Artykuły dostarczane samolotami. Od 1949r. Francja dołącza do Bizoni(Trizonia)

powstanie Republiki Federalnej Niemiec i Niemieckiej Republiki Demokratycznej

1949r. stolicą Bonn, w 1954 remilitaryzacja RFN/NRD w tym samym roku-stolicą wschód Berlina-stalinizacja

powstanie czerwcowe

1953 w Berlinie-pierwsze wystąpienie robotnicze w bloku wschodnim

budowa muru berlińskiego

1961r. 12/13 sierpnia noc. podział miasta na 30 lat

śmierć stalina i następca

1953r. Nikita Chruszczów - troszkę lepiej

tajny referat Chruszczowa

1956r. na XX Zjeździe KP R-oskarżenie Stalina o zbrodnie i budowanie kultu jednostki, próba reform

rządy Breżniewa

teza o jednolitym narodzie radzieckim, doktryna Breżniewa(prawo do interwencji w państwach układu warszawskiego)

powstanie węgierskie

1956r. Imre Nagy próbował zreformować państwo-wyjebali go. Ludność zaczęła walczyć na ulicach-Imre ogłosił wystąpienie Węgier z układu warszawskiego. Do Węgier wkraczają wojska radzieckie, zamordowanie Nagy

praska wiosna

1968r. Na czele Aleksander Du cek-Reformator. W odpowiedzi wkraczają wojska Układu Warszawskiego tzw. operacja Dunaj. Dubcek wywieziony do Moskwy

PKWN

Polski komitet wyzwolenia narodowego-rząd komunistyczny w Polsce-reforma rolna - parcelacja majątków ziemskich-rozdrobnienie

proces szesnastu

1945r. pokazowy proces 16 przywódców Polskiego Państwa Podziemnego - aby zachować pozory uniewinniono 3 osoby

Referendum Ludowe

1946r. sfałszowane odpowiedzi na 3 pytania-zniesienie senatu, reforma rolna i utrwalenie zachodniej granicy-sfałszowane

wybory do Sejmu Ustawodawczego

1947r. Komuniści tworzą Blok Demokratyczny-sfałszowane wybory

mała konstytucja za rządów komuchów

1947r. jednoizbowy parlament-sejm, głową państwa prezydent-pierwszym Bolesław Bierut, rząd władzą wykonawczą, powołanie rady państwa

organizacje walczące z komunistami

Nie, Wolność i Niezawisłość(WiN), Narodowe siły zbrojne - tak zwani żołnierze wyklęci

akcja Wisła

przymusowe przesiedlenia ukraińców, bojków i Łemków na zachód i północ tak aby było ich tylko ok 10% w każdej miejscowości

3 letni plan

1947/49 uruchomienie zakładów przemysłowych, zagospodarowanie ziem odzyskanych, budowa mieszkań, podniesienie stopy życiowej ludności-jedyny udany plan, ale za mała produkcja Żywności

odsunięcie Gomułki od władzy

1948r. za brak zaangażowania w budowę komunizmu,

połączenie PPR i PPS

1949r. Polska Zjednoczona Partia Robotnicza-PZPR-sekretarzem i prezydentem zostaje Bolesław Bierut

wojsko polskie po II w.ś

od 1949r. ministrem Obrony Narodowej gen. Konstanty Rossokowski, na ważnych stanowiskach sowieci

przyjęcie konstytucji w PRL

22 lipca 1952r. Stalin wprowadzał poprawki/jednolitość władz państwowych, likwidacja prezydenta, utworzenie Rady Państwa(dekrety z mocą ustawy, ratyfikacja i wypowiadanie umów), Jednoizbowy parlament 460 posłów, zmiana nazwy na PRL i godła

układ z NRD

6 lipca 1950r. w Zgorzelcu Polska i NRD potwierdzają swoje granice

PGR

Państwowe Gospodarstwo Rolne od 1949r. głównie na zachodzie i północy polski-słabo zarządzane i nieopłacalne

6 letni plan i jego założenia

1950-1955 wzrost produkcji przemysłowej o 159%, rolnej o 60%, robudowa przemysłu ciężkiego i zbrojennego, budowa fabryk itp./Nie pykło

śmierć Bolesława Bieruta

marzec 1956 w Moskwie-sekretarzem zostaje Edward Ochab-rozłam w partii na puławian(reformy) i natolińczyków

poznański czerwiec

28/30 czerwca 1956 podczas Międzynarodowych Targów Poznańskich strajk generalny

postulaty strajkujących podczas Poznańskiego Czerwca 56r.

obniżenie norm pracy, podwyżki wynagrodzeń, mniejsze podatki na wynagrodzenie, zwrot podatków od wynagrodzeń akordowych-atak strajkujących na Wojewódzki urząd Bezpieczeństwa Publicznego, stłumienie 30 czerwca

Polski październik-początek

1956r. Władysław Gomułka zostaje wybrany w ZSRR na I sekretarza KC PZPR-delegacja z Chruszowem zmierza do Polski

polski październik efekty

zwolnienie Prymasa Stefana Wyszyńskiego z więzienia, powrót religii do szkół i zgoda na prasę katolicką, krótkotrwała liberalizacja życia publicznego, potępienie stalinizmu, powstanie SB, zwolnienie więźniów politycznych

tzw. mała stabilizacja

rządy Gomułki-ograniczenie swobody politycznych oraz zwiększenie produkcji dóbr konsumpcyjnych i budowy mieszkań, więcej żarła(oprócz mięsa), wzrost płac, rozwój produkcji dóbr, złagodzenie polityki wobec wsi

list 34

1964r. list intelektualistów do władz, sprzeciw polityki państwa wobec kultury(cenzura) - autorem Antoni Słonimski

frakcje w PZPR za panowania Gomułki

rewizjoniści(młodzi fani ludzkiego socjalizmu i liberalizacji systemu politycznego) i partyzanci- wokół Mieczysława Moczara(nacjonalisci i antysemici

list polskich biskupów

1965r. list do niemieckich biskupów "przebaczamy i prosimy o przebaczenie"

układ o nienaruszalności granicy Polski

7 grudnia 1970r. granicą na Nysie Łużyckiej i Odrze

Wiec studentów

8 marca 1968r. Na Uniwersytecie Warszawskim przez zakaz przedstawienia Dziadów Adama Mickiewicza w reżyserii Kazimierza Dejmka w styczniu, Zgromadzenie rozbite przez zomo

rozruchy w Polsce w grudniu

1970r początek 14 grudnia(strajk w stoczni gdańskiej) 15 rozszerzęnie strajku, podpalenie gmachu KW PZPR 16 grudnia strajk okupacyjny 17 grudnia ostrzał protestu, Śmierć 18 osób 20/23 grudnia ustępuje Gomułka, władzę przejmuje Gierek,

traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali

1951r. w Paryżu, przez Beligię, Francję, RFN, Luksemburg, Holandię i Włochy

traktat Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Europejską Wspólnoty Energii Atomowej

1958r. tzw. traktaty rzymskie Belgia, Francja, RFN, Luksemburg, Holandia i Włochy

układ z Schengen

1985r. zniesienie kontroli granicznych między państwami EWG

traktat o Unii Europejskiej

1991 podpisany, wchodzi w 1992 początek Unii Europejskiej

Mahatma Gandhi

stał na czele Indyjskiego Kongresu Narodowego-pokojowa walka o niepodległość Indii

niepodległość Indii

1947r. powstają dwa państwa Indie i Pakistan-migracja ok 10mln ludzi

rok afryki

1960r.-niepodległość 17 państw, do lat 80 48 nowych Państw

strony wojny domowej w Chinach

kuomintong(Czang kaj-szek), komuniści (Mao Zedong) - ucieczka dobrych na Tajwan, w 1949r. utworzono chińską republikę ludową

polityka Wielkiego Skoku

od 1958r. próba przeistoczenia gospodarki rolnej w gospodarczy i klęska głodu. Mao traci swoją pozycję

typy co przejęły władzę po Mao

Liu Shauqi i Den Xiaoping, skupienie się na przemyśle lekkim.

rewolucja kulturalna

1966r.-początek zniszczenie kultury chin, próba powrotu Mao do władzy przy pomocy Czerwonej Gwardii. Mao odzyskuje władze w 1968r.

wielkie manifestacje studenckie w Chinach

1989r. na placu Tienanmen w Pekinie

deklaracja Balfoura

1917r. państwa ententy deklarują utworzenie żydowskiej siedziby narodowej w Palestynie

powstanie izraela

14 maja 1948r. w Palestynie, dzień potem wojna z Arabami(wsparcie ZSRR) - wygrana Żydów

kryzys sueski

1956r. Przez nacjonalizację kanału sueskiego przez Egipt. W październiku Izrael zajmuje Strefę gizy i Półwysep Synaj-UK i Francja zajmują kanał. ONZ, USA i ZSRR wprowadzają siły pokojowe

wojna sześciodniowa

1967r. 5 czerwca atak prewencyjny izraela, zajęcie wzgórza Golan(Syria), zachód Jordanu(jordania) i Synaj(Egipt)

Wojna Jom Kippur

1973r. podczas święta żydowskiego Egipt i Syrii atakują, zajmują Synaj i wzgórze Golan, izreal kontatakuje, ale ZSRR grozi interewencją. Zawieszenie broni, ale arabowie odcinają ropę-kryzys energetyczny

Układ w Camp David

1978r. porozumienie między Egiptem i Izraelem-początek procesu pokojowego - 1979r. pokój (Egipt odzyskuje Synaj)

organizacja walczącą z Żydami w Palestynie

Organizacja Wyzwolenia Palestyna złożona w 1964r. liderem Jasir Arafat

pierwsza Intifada

1987/91 powszechne powstanie palestynczyków, przez okupację zachodniego brzegu Jordanu.

układ o powstaniu Autonomii Palestyńskiej

1993r. wzajemne uznanie Izraela i OWP

druga Intifada

2000/2004-walki izrealsko palestyńskie, 2002 budowa muru między palestyńczykami i Żydami

zmiany w konstytucji za PRL

1976r. zapis o roli przewodniej PZPR i przyjaźni z ZSRR, 1975r. list 59 protest intelektualistów

wybór papaja

16 października 1978r.-zgoda na pielgrzymkę w 1979r.

strajk za panowania Gierka

czerwiec 1976r. Przez problemy z zaopatrzeniem i poprawki w konstytucji. Wybuch strajków, spalenie Komitetu wojewódzkiego.

konsekwencje Czerwca 1976r.

odwołanie podwyżek cen i utworzenie sklepów komercyjnych, zwolnienie demonstrujących robotników, powstanie Komitetu Obrony Robotników (KOR)

KOR

Na czele Jacek Kuroń, Jan Lityński, Jan Józef Lipski-sojusz inteligencji z robotnikami. Nielegalna organizacja działająca jawnie-pomoc robotnikom

protesty w sierpniu

1980r. protesty w stoczni gdańskiej, sformułowanie 21 postulatów

21 postulatów

Np. zgoda na niezależne związki zawodowe, prawo do strajku, uwolnienie więźniów politycznych, poprawa warunków, pomnik ofiar grudnia 70, wiecej w przedszkolach i żłobkach

MKS

Międzyzakładowy Komitet Strajkowy(MKS) z Lechem Wałęsą. Doradzała im Komisja Ekspertów (intelektualiści)

porozumienia sierpniowe

1980r. 30 sierpnia w Szczecinie, 31 sierpnia w gdańsku, 3 września w Jastrzębiu Zdrój-zgoda na samorządne związki zawodowe, prawo do strajku i ustawa o ograniczeniu cenzury, zatrudnienie osób zwolniinych w 70 i 76r., plan wyjścia z kryzysu

skutki sierpnia 80

władze traci Gierek, zdobywa Kania, rejestracja Solidarności, niezależną gazeta "tygodnik solidarność', pomnik o grudniu 70

rejestracja Solidarności

10 listopada 1980r. ok 6mln członków-na czele Lech Wałęsa i Andrzej Gwiazda

Prowokacja bydgoska

podczas posiedzenia Wojewódzkiej Rady Narodowej w Bydgoszczy pobicie działaczy Solidarności

zamach na papaja i śmierć Stefana Wyszyńskiego

maj 1981r.-wyciszenie nastrojów strajkowych

I krajowy zjazd Delegatów NSZZ "Solidarność"

wrzesień 1981r. opracowanie programu Samorządnej Rzeczpospolitej - reformy ustrojowe

przejęcie władzy przez Jaruzelskiego

październik 1981r. gen. Jaruzelski staje się I sekretarzem PZPR-nasilenie kampanii przeciwko Solidarności, nacisk ZSRR

stan wojenny

13 grudnia 1981/22 lipca 1983-powstaje wojskowa rada ocalenia Narodowego (WRON) - Wojciech Jaruzelski na czele, internowanie ok 11 tys. działaczy, ograniczenie praw obywatelskich

pacyfikacja katowickiej kopalni 'Wujek'

16 grudnia 1981r. 9 zabitych

pokojowa nagroda Nobla dla Leszka

1983r.

obrady okrągłego stołu

6 lutego/5 kwietnia 1989r.-rząd (Gen. Czesław Kiszczak) i opozycja (Lech Wałęsa)-przywrócenie prezydenta, częściowo wolne wybory(65%dla rządu), utworzenie senatu, ponowna rejestracja Solidarności, zniesienie cenzury

przejęcie władzy przez Michaiła Gorbaczowa

1985r.-początek polityki pieresteojki(przebudowy), głasnosti(jawności) i uskorienia(przyspieszenia)

katastrowa w Czernobylu

1986r.

niepodległość litwy i przywrócenie urzędu prezydenta w Rosji

1990r. w 1991 niepodległość ogłaszają inne państwa

rozwiązanie ZSRR

26 grudnia 1991r.

demontaż muru berlińskiego

9 listopada 1989r.

aksamitna rewolucja

17 listopada 1989r. początek demonstracji Czechów. 8 czerwca 1990r. wolne wybory

zjednoczenie Niemiec

3 października 1990r.

podział Czechosłowacji

1 stycznia 1993r.

niepodległość Słowenii i Chorwacji

1991r. Interwencja Jugosławii w Słowacji(nieudana) a potem w Chorwacji (nieudana)

niepodległość macedonii, Bośni i Hercegowiny

1991 i 1992 Interwencja Jugosławii, sprzęt zostawiony serbom(ci atakuje bośbiaków) - walki do 95r

niepodległość Kosowa i zerwanie federacji Czarnogóry z serbią

2008 Kosowo, 2006 czarnogóra

pierwsze wolne wybory

4 czerwca 1989r., druga tura 18 czerwca. Solidarność zdobywa 35%miejsc w Sejmie i 99% w senacie

wybory prezydenckie w Polsce

19 lipca 1989r. Zgromadzenie Narodowe wybiera Jaruzelskiego, premierem Czesław Kiszczak-przez zerwanie koalicji ZSL i SD z PZPR, nie uformowano rządu

pierwszy niekomunistyczny premier po II wojnie światowej

12 września 1989r. Tadeusz Mazowiecki

nowelizacja konstytucji Prl

29 grudnia 1989r. zmiana zasad ustrojowych i przywrócenie nazwy Rzeczpospolitej Polski-koniec artykułów o roli PZPR i przyjaźni z ZSRR, pluralizm polityczny, zmiana godła, Powołanie Policji Państwowej,

mała konstytucja w III RP i konstytucja

1992r. a konstytucja w 1997r.

reformy Leszka Balcerowicza

stabilizacja waluty (1dolar=9500zł), podatek od ponadnoramtywnych wynagrodzeń, ograniczenie dotacji rządowych, prywatyzacja

rozwiązanie PZPR

1990r. powstanie Socjaldemokracji Rzeczpospolitej Polskiej (SdRP)

rozpad obozu solidarnościowego

Porozumienie Centrum(Konserwa-prawo) i Ruch Obywatelski Akcja Demokratyczna (centrum)

pierwsze powszechne, wolne wybory prezydenckie

Grudzień 1990r.-Lech Wałęsa. 22 grudnia Ryszard Kaczorowski(ostatni prezydent na uchodźstwie) daje insygnia władzy Wałęsie

drugie wybory

1993r. postkomunistyczny Sojusz Lewicy Demokratycznej (SLD) w koalicji z Polskim Stronnictwem Ludowych(PSL) wygrywają

drugie wybory prezydenckie

1995r. wygrywa Aleksander Kwaśniewski powiązany w SdRP

uchwalenie konstytucji RP

2 kwietnia 1997r. poparcie 52% społeczeństwa

polsko-niemiecki traktat o granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej

1990r.

układ w Weimarze

1991r. tzw. Trójkąt Weimarski (Polska, Francja, Niemcy

przyjęcie Polski do NATO i Uni Europejskiej

1999r. i 2004

rozjebanie Tupolewa

10 kwietnia 2010

egzystencjalizm

Lata 40 i 50. Jean Paul Sartre i Albert Camus. indywidualna egzystencja, wolność człowieka i odpowiedzialność, osamotnienie, beznadziejność istnienia i lęk przed śmiercią.

postmodernizm

od lat 60. głęboki sceptycyzm poznawczy, podważenie rozumu i obiektywnej prawdy. Podkreślenie cząstkowości i nieciągłości wiedzy, krytyka konspumcjonizmu

II sobór watykański

1962/65 zaczęte przez Jana XXIII, kontynuwane przez Pawła VI/liturgia w języku narodowym, msze twarzą do wiernych, lektura pisma przez wiernych, zniesienie indeksu ksiąg zakazanych, dialog z niechrześcijanami

zamach na wtc

11. 09.2001 śmierć ok 3 tys. ludzi przeprowadzony przez Al-Kaida

I wojna w zatoce perskiej

1990/1991 przez zajęcie Kuwejtu przez Saddama Husajna, rozbicie wojsk irackich giga szybko

wojna w afganistanie

2001/2021 Amerykanie wbijają i opuszczają kraj

II wojna w Zatoce Perskiej

2003/2011 obalenie reżimu Husajna i wprowadzenie chaosu na ziemiach irackich

pomarańczowa rewolucja

wrzesień 2004/2005 protesty przeciwko fałszerstwie wyborów na Ukrainie, wybór opozycjonisty Wiktora Juszczenki

euromajdan

2013/2014r. protesty przeciwko decyzji Wiktora Janukowycza o odłożenie umowy wejścia do Uni, demontracje, odsunięcie od władzy prezydenta

przywódcy PRL

Bolesław Bierut 1948/56 Władysław Gomułka 1956/70, Edward Gierek 1970/80 Kania 80/81 Wojciech Jaruzelski 1981/89