Wykład 1

Samorząność

określona grupa lub wybrani przez nią przedstawiciele mają możliwość (prawo) decydowania w określonych sprawach

Mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa

wspólnotę samorządową

Koncepcja polis

idea bezpośredniego wpływu obywateli na decyzje

Koncepcja starożytnej Grecji

idea tworzenia korporacji dla realizacji własnych interesów, organizacje skupiające ludzi jednego zawodu

Jakie samorządy posiada gmina w średniowieczu?

radę miejską, wójta i sąd miejski

Uchały rady miejskiej (śreniowiecze)

prawo lokalne

Teoria naturalistyczna

•Gmina jest niezależna od państwa •Gmina jest starsza od państwa –państwo to jedynie związek gmin •Natura jednostki gminnej determinuje zadania, które pozostają w jej właściwości

Teoria Polityczna

•Samorząd to udział społeczeństwa w sprawowaniu administracji publicznej •Samorząd to administracja państwowa wykonywana przy pomocy honorowych urzędników (społecznych)

Teoria Państwowa –współcześnie NAJBARDZIEJ aktualna

•Punkt wyjścia –państwo jest suwerenne, sprawuje władzę przy pomocy organów władzy. •Nie wyklucza to jednak przekazywania części władzy określonym grupom. •Samorząd terytorialny ma osobowość prawną –jest samodzielny.

Monopol polityczny

wybory samorządowe

Monopol władzy

autonomia gminy, brak zależności gminy od władzy rządowej

Monopol własności

samorząd wyposażony we własny majątek

Monopol finansów publicznych

samodzielność finansowa samorządu

Monopol administracji

niezależna od rządowej administracja samorządowa

Decentralizacja

•Wiele samodzielnych ośrodków władzy •Brak hierarchicznych powiązań pomiędzy szczeblami samorządu terytorialnego oraz pomiędzy samorządem terytorialnym a władzą rządową

Centralizacja

•Władza należy do urzędów centralnych •W ramach systemu scentralizowanego –dekoncentracja(podmiot/stanowisko niższe uzyskuje prawo do podejmowania decyzji „w imieniu” centrum –delegacja uprawnień

Dekoncentracja

Oddziały regionalne i lokalne zależne od centrum

RIO -Regionalna Izba Obrachunkowa

•Jedyny podmiot powołany specjalnie do nadzoru/kontrolowania jednostek samorządu terytorialnego

Zakres działań RIO

nadzorcze, kontrolne, informacyjno-szkoleniowe

Najwyższa Izba Kontroli

kontroluje wydatkowanie środków publicznych

Podmioty administracji skarbowej

kontroluje realizację przepisów dot. podatków i opłat

ZUS

kontroluje realizację obowiązków związanych z ubezpieczeniami społecznymi