WPROWADZENIE JAKA SZKOŁA PRAWA?

PRECEDENS

orzeczenie sądowe wydane po raz pierwszy, uważany jako wzór przy rozstrzygnięciu podobnych spraw, stają się elementami źródła prawa.

prawo precedensowe

- analizowanie orzecznictwa, analiza oparta na faktach, sędziowie mogą, poprzez rozstrzygnięcia sądowe, tworzyć prawo, nie są tylko „ustami ustaw”

ratio decidendi

część precedensu, część orzeczenia dająca się uogólnić i stosowana jako podstawa innych orzeczeń, reguła, która może dotyczyć innych spraw, wchodzi do źródeł prawa - można się do niej odwoływać później przy innych rozstrzygnięciach

obiter dicta

część precedensu, część pozostała, wszystkie aspekty szczególne danej sprawy, niedające się uogólnić i nieistotne dla reguły

Distinguishing

- rozróżnienie nowych okoliczności, by stworzyć nowy precedens

Overruling

przełamywanie precedensu, z uwagi na to, że dane rozstrzygnięcie jest już nieaktualne

doktryna stare decisis

ZWIĄZANIE SĄDÓW ORZECZENIAMI, wsześniejsze decyzje sądów muszą być przestrzegane przez sędziów orzekających w sprawach późniejszych.

prawo kanclerskie

equity law - sztywne reguły nie zawsze będą słuszne, należy rozstrzygnięcie uzupełnić o iideę słuszności w konkretnym przypadku

Nauki historyczno-prawne

(jakie prawo było, skąd pochodzi?)

Nauki teoretyczno-prawne i filozoficzno-prawne

(jakie prawo być powinno?, jak rozumieć prawo?)

Nauki dogmatyczno-prawne

(jakie prawo jest?)

pytania walidacyjne

służą do SPRAWDZENIE POPRAWNOŚCI

Badania prawa de lege lata

obowiązujące prawo

Badania prawa de lege ferenda

rozważania krytyczne, spekulatywne i postulatywne

hermeneutyka

(Arthur Kaufmann) pytanie zadaje prawnik, odpowiedzi udziela filozof. Punktem wyjścia jest prawo, punktem dojścia jest filozofia.

DOGMATYKA PRAWNA

wychodzi z założeń, przyjętych jako pewne i oczywiste; krytyka tylko w ramach systemu

Metoda majeutyczna

pozytywna - położnicza, wydobywanie prawdy z rozmówców, każdy sam dochodzi do prawdy, poprzez refleksje

Metoda elenktyczna

negatywna - zbijanie argumentów (ironia, absurd, aporia, paradoks) - zadaje się pytanie, sprawdza się, czy odpowiedź jest dobra