wos

prawo

uporzadkowany zbior norm obowiazujacych na terytorium danego panstwa i ustanowionych przez jego odpowiednie organy, realizacje tych norm wspiera zagrozenie uzycia srodkow przymusu o wymierzenia kary przez panstwo

charakter norm

iwidualne, grupowe, spoleczne

inwidualne

ustalone przez 1 czlowieka na wlasny uzytek

grupowe

zdefiniowane i respektowane przez dana zbiorowosc

spoleczne

POWSZECHNE obowiazuja wszystkich obywateli OGOLNE dot. kazdego kto znajdzie się w okreslonych okolicznosciach ABSTRAKCYJNY odnosza sie do kategorii zachowan

normy spoleczne

prawne, religijne, obyczajowe, moralne

norma obyczajowa

wypada/nie wypada

norma prawna

zawarta w przepisach

przepis prawny

najmniejsza redakcyjna cząstka tekstu prawnego

norma prawna

zawarta w przepisie reguła postepowania

hipoteza

wskazująca adresatow norm i warunkow

dyspozycja

nakaz lub zakaz danego zachowania

sankcja

informuje o konsekwencjach

funkcje prawa

organizacyjna, represyjna, kontrolna, wychowawcza, dystrybutowa

organizacyjna

tworzenie podstaw zycia spolecznego i panstwowego

kontrolna

nadzor organow rzadzacych przez spoleczenstwo

represyjna

dotyczy osadzania przestepstw i wymierzanie kar

wychowawcza

ksztaltowanie swiadomosci obywateli

dystybutowana

funckja rozdzialu dobr i uslug

prawo naturalne

system norm i wartości obowiazujacych niezaleznie od decyzji czlowieka

prawo pozytywne

tworzone przez ludzi, zależy od woli ustawodawcy

praworzadnosc

przestrzeganie prawa przez organy państwa, instytucje i urzedy

rodziny prawa

prawo stanowione, zwyczajowe i powszechne zwyczajowe

prawo stanowione

porzadek prawny

prawo zwyczajowe

stanowi norme prawna

cechy systemu prawnego

hierarchiczny, spójny, zupełny

hierarchiczny

rangi

spojny

brak sprzecznosci

zupelny

brak luk

zasady prawa

zakaz dzialania wstecz, domniemania niewinnosci, nie ma przestepstwa bez ustawy, nieznajomosc prawa szkodzi

kultura prawa

wiedza jednostek i grup spolecznych na temat obowiazujacych przepisow, ocene dot. ewentualnych zmian

postawy obywateli wobec prawa

opurtunizm, konformizm, legalizm, legalizm krytyczny

opurtunizm

strach przed kara, oczekiwanie nagrody

konformizm

dostosowanie sie do innych

legalizm

przeswiadczenie o wymogu podporzadkowania sie kazdej zasadzie

zrodla prawa

formalne, materialne

zrodla poznania prawa

oficjalne(dziennik ustaw RP), nieoficjalne(ksiazki, gazeta, tv)

konstytucja

nazwa, tresc, moc prawa

ustawy

reguluje najwazniejsze kwestie zw. z funkcjonowaniem spoleczenstwa

ratyfikowane umowy miedzynarodowe

referendum

rozporzadzania

precyzuja, ktory przedmiot i w jaki sposob ma wprowadzic zmiany

akty prawa miejscowego

organy samorzadu terytorialnego, terenowe organy administracji rzadowej

statuty

przecyzuja zadania i sposob dzialania organos sam. terytorialnego

przepisy wykonawczne

uregulowanie spraw okreslonych w nowo utworzonym prawie panstwowym

przepisy porzadkowe

zapewniaja porzadek i bezpieczenstwo publiczne