vbiologia

wydech

powietrze zostaje usunięte z płuc jest to faza bierna ponieważ mieliście ulegają rozróżnieniu

wdech

powietrze dostaje się do płuc jest to faza czynna ponieważ polega ona na aktywnym skurczu mięśni

funkcje układu oddechowego

wentylacja płuc i wymiana gazowa transport gaz oddechowych i składników pokarmowych oddychanie tlenowe

budowa układu oddechowego

drogi oddechowe i płuca

drogi oddechowe

jama nosowa gardło krtań tchawica oskrzela główne

Kto odpowiada za zamknięcie dróg oddechowych podczas jedzenia

to nagłośnia kiedy przełykamy pokarm to chrząstka ta odgina się przez co blokuje wejście do tchawicy. kęs z pokarmu jest kierowany do przewodu pokarmowego musimy jednak pamiętać że mechanizm ten może zawieźć Gdy mówimy lub śmiejemy się w trakcie jedzenia

wentylacja płuc i wymiana gazowa

naprzemienne wdechy i wydechy zapewniają wentylację płuc w płucach tlen z powietrza na drodze dyfuzji jest transportowany do krwi a dwutlenek węgla pszenica z krwi do płuc Jest wdychany z powietrzem do środowiska zewnętrznego

transport gazów oddechowych I składników pokarmowych

krew transportuje gazy oddechowe tlen i dwutlenek węgla pomiędzy pęcherzykami płucnymi a tkankami krew dostarcza też substancje pokarmowe na przykład glukozy

oddychanie tlenowe

w komórkach tlen jest wykorzystywany do utleniania składników pokarmowych uzyskiwanych z przewodu pokarmowego główne etapy tego procesu zachodzą w mitochondriach a jego produktami są dwutlenek węgla woda energia magazynowana w postaci ATP

jama nosowa

oczyszcza ogrzewa i nawilża powietrze

gardło

jest wspólnym odcinkiem układu pokarmowego i oddechowego ponieważ prowadzi do przełyku i krtani

krtań

umożliwia wydawanie dźwięków jedna z jej chrząstek nagłośnia oddziela drogi oddechowe od przełyku

tchawica

Transportuje powietrze do oskrzeli

oskrzela główne

wnikają do płuc gdzie tworzą ludzie na rozgałęzienia doprowadzające powietrze do pęcherzyków płucnych

czym są pokryte drogi oddechowe

orzęsionym nabłonkiem produkującym śluz

płuca

umożliwiają wymianę gazową mając strukturę przypominającą gąbkę są one zbudowane z milionów pęcherzyków płucnych

drogi oddechowe

umożliwiają transport powietrza do płuc są one wydzielone błoną śluzową w której skład wchodzi nabłonek z rzęskami w drogach oddechowych powietrze jest ogrzewane i nawilżane A dzięki żeńską również oczyszczane z pyłów oraz drobnoustrojów chorobotwórczych

powstanie głosu

głos jest wytwarzany w części krtani zwanej gośnią znajdują się mniej Bałty głosowe które wibrują pod wpływem przepływającego powietrza wysokość głosu zależy od napięcia długości i grubości fałdów głosowych

drzewo oskrzelowe

stanowi rusztowanie dla pęcherzyków płucnych

jak zbudowane jest lewe i prawe płuca

orawe płuco zbudowane z trzech płatów a lewe z dwóch ponieważ część przestrzeni po tej stronie klatki piersiowej zajmuje serce

opłucna

każdy bułce jest otoczona podwójną błoną nazywana opłucną Składa się ona z dwóch blaszek ściennej i trzewnej pomiędzy blaszkami znajduje się przestrzeń tak zwana jama opłucna wypełniona płynem surowiczym

płuca składają się

około 300 milionów pęcherzyków płucnych otoczonych gęstą siecią naczyń krwionośnych pęcherzyki płucne są zbudowane z jednowarstwowego nabłonka tak zwanego nabłonka oddechowego

co robią pęcherzyki płucne w płucach

pęcherzyki płucne zwiększają powierzchnię płuc jest to ważne ponieważ ilość gazów ulegających wymianie pomiędzy krwią a powietrzem zależy od rozmiaru powierzchni wymiany gazowej Im większa powierzchnia tym większa ilość gazów zostanie wymieniona

czy kiedy wdychamy i wydychamy powietrze te czynności zachodzą odruchowo

tak te czynności zachodzą odruchowo dlatego zwykle sobie ich nawet nie uświadamiamy

mechanizm wdechu

mięśnie międzyżebrowe kurczą się co powoduje uniesienie klatki piersiowej przypona kurczy się i obniża objętość klatki piersiowej zwiększa się Co powoduje spadek ciśnienia w pęcherzykach płucnych dzięki temu wieczna wpływa do płuc

mechanizm wydechu

mięśnie międzyżebrowe rozkurczają się co powoduje opadanie klatki piersiowej przypona rozkurcza się i podnosi objętość klatki piersiowej zmniejsza się co powoduje wzrost ciśnienia w pęcherzykach płucnych i dzięki temu powietrze jest usuwane z płuc

regulacja częstości oddecgow

często się wykonywania wdechów i wydechów jest kontrolowana przez ośrodek oddechowy zlokalizowany w części mózgowia nazywanej rdzeniem przedłużonym

skład powietrza wdychanego

21% tlenu 78% azotu 0,03% dwutlenku węgla 0,97% para wodna

skład powietrza wdychanego

78% azotu 16% tlenu 4,5% dwutlenku węgla 1,5% para wodna

Wymiana gazowa zachodzi

na zasadzie dyfuzji kierunek i tempo dyfuzji gazów zależą od różnicy ich ciśnień cząstkowych ciśnienie cząstkowe gazu jest ciśnieniem które gaz wywierałby gdyby znajdował się w danym zbiorniku są

wymiana gazowa zachodząca w płucach

odbywa się ona między krwią a pęcherzykami płucnymi

wymiana gazowa zachodząca w tkankach

odbywa się ona między komórkami tworzącymi tkanki a krwią

gazy oddechowa transport

czyli tlen i dwutlenek węgla są transportowane za pomocą krwinek czerwonych i osocza

tlen jak jest transportowany

głównie przez krwinki czerwone cząsteczki tlenu po przeniknięciu przez ściany pęcherzyków płucnych i naczyń krwionośnych rozpuszczają się w osoczu krwi i dyfundują do wnętrza krwinek czerwonych tam wiążąc się z białkiem hemoglobiną tworzą oksynhemoglobinę

budowa hemoglobina

składa się z czterech pod jednostek białkowych z których każda zawiera jedną cząsteczkę hemo

transport dwutlenku węgla

D. węgla powstaje w tkankach jako produkt oddychani tlenowego z tkanek przenika do krwi w której ciśnienie cząstkowe jest niższe następnie cząsteczki d. węgla rozpuszczają się w osocze i wnikają do czerwonych krwinek tam przekształcone w jony wodorowęglan

łączenie się hemoglobiny z tlenem jest oraz uwalnianie tlenu przez oksyhemoglobinę jest zależne od

ciśnienia cząstkowego tlenu temperatury oraz ph

zanieczyszczenia powietrza

to wszystkie związki gotowe lub pyłowe które znajdują się w powietrzu atmosferycznym a nie są jego naturalnymi składnikami najbardziej szkodliwe dla zdrowia człowieka są tlenki azotu i tlenki siarki benzopiren były zawieszone smog kwaśny

zanieczyszczenia powietrza mogą powodować

nowotwory takie jak rak płuc przewlekłe infekcje bezsenność i bóle głowy choroby układu oddechowego na przykład astma oskrzelową przed wielką obturacyjną chorobę płuc choroby układu krążenia obniżenia odporności organizmu

qgłówne źródła zanieczyszczeń powietrza należą

domowy piece grzewcze transport samochodowy oraz duże zakłady przemysłowe i energetyczne

źródła czadu czyli tlenku węgla w gospodarstwie domowym

zapchane przewody kominowe wadliwie działające kominek silniki spalinowe pracujące w zamkniętych pomieszczeniach wadliwie działająca kuchenka gazowa wadliwie działający piec gazowy

objawy zatrucia czadem

ból głowy mdłości zawroty głowy brak tchu omdlenia utrata przytomności

jak palenie papierosów wpływa na organizm

bezpłodność zachorowania na nowotwory nerek i pęcherza moczowego powstawania wrzodów żołądka i nowotworów przewodu pokarmowego białaczki szpikowej przyczyną niewydolności krążenia nadciśnienia miażdżycy i zawału serca niedotlenienie mózgu pogarsza pamięć

diagnostyka chorób układu oddechowego

Do podstawowych badań tego typu zaliczamy rtg klatki piersiowej bronchoskopie oraz spirometrię

rtg klatki piersiowej

badanie to polega na prześwietleniu klatki piersiowej kontrolowanymi dawkami promieniowania rentgenowskiego i mniej promieniowania pochłania dana tkanka tym ma ciemniejszy kolor na zdjęciu rentgenowskim

bronchoskopia

badanie endoksappowe wykonywane za pomocą bronchoskopu przewodów wyposażonego w kamerę wprowadzenie tego przyrządu do dróg oddechowych pozwala na ich od obserwacje od wewnątrz a także na pobranie próbek tkanek i badanie czynności dróg oddechowych

spirometria

nieinwazyjny badanie które pozwolą ocenić pojemność płuc

astma oskrzelowa

przewlekła zapalna choroba dróg oddechowych polega na obkurczeniu drzewa oskrzelowego i zwiększeniem wydzielania śluzu objawy astmy często występują napadowo przyczyny czynniki genetyczne oraz czynniki środowiskowe

astma oskrzelowa profilaktyka

unikanie czynników alergicznych niepalenie papierosów unikanie silnie zanieczyszczonego powietrza regularne leczenie stanów alergicznych niekiedy odczulanie objawy obniżona wydolność wysiłkowa kaszel świsty

przewlekła obturacyjna choroba płuc POChP

charakteryzuje się niecałkowicie odwracalnym postępującym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe jest to Jedna z głównych przyczyn zgonów

przewlekła obturacyjna choroba płuc

przyczyn Nadmierna reakcja zapalna w oskrzelach i płucach spowodowana najczęściej paleniem papierosów Ponadto zanieczyszczenie powietrza nawracającej infekcje dróg oddechowych uwarunkowania genetyczne

przewlekła obturacyjna choroba płuc POChP

profilaktyka nie palenie papierosów unikanie silnie zanieczyszczonego powietrza objawy obniżona wydolność wysiłkowa duszność kaszel przewlekała produkcja plwociny