question | réponse | |||
---|---|---|---|---|
usługi -
|
to sektor gospodarki obejmujący działalność, która nie polega na wytwarzaniu dóbr materialnych, lecz ma charakter świadczeń na rzecz innych osób i służy zaspokajaniu ich potrzeb
|
|||
najogólniej usługi dzieli się na:
|
-materialne - związane z oddziaływaniem na dobra materialne (np. naprawa samochodu) -niematerialne - dotyczące czynności niemających związku z dobrami materialnymi (np. usługa lekarska)
|
|||
uwzględniając dostępność i specyfikę usług oraz charakter ich odbiorcy, wyróżnia się:
|
-usługi podstawowe - powszechne i łatwo dostępne dla obywateli (np. handel, szkolnictwo niższego szczebla, służba zdrowia) -usługi wyspecjalizowane - świadczone na rzecz firm (np. usługi banków, towarzystw ubezpieczeniowych, firm marketingowych)
|
|||
usługi odgrywają bardzo ważną rolę w gospodarce, dlatego poziom zatrudnienia w tym sektorze stanowi często miernik rozwoju społeczno gospodarczego
|
wśród wielu dziedzin działalności usługowej największe znaczenie mają usługi komunikacyjne oraz finansowe
|
|||
jednym z najważniejszych i zarazem najdynamiczniej rozwijających się działów usług jest komunikacja obejmuje ona:
|
-transport - przemieszczanie się osób, przewóz towarów oraz przesyłanie energii -łączność - przekazywanie informacji na odległość
|
|||
najczęściej stosowanym kryterium podziału transportu jest środowisko, w którym się on odbywa na tej podstawie wyróżnia się transport:
|
-lądowy (w tym drogowy, szynowy, przesyłowy) -wodny (śródlądowy i morski) -powietrzny (w tym lotniczy)
|
|||
na efektywność wykonywania usługi transportowej wpływa m.in. stopień rozwoju infrastruktury transportowej, w której skład wchodzą:
|
-sieć transportowa, czyli układ szlaków komunikacyjnych (np. dróg lądowych, lini kolejowych) -inwestycje towarzyszące (np. dworce kolejowe, lotniska, porty i stacje benzynowe)
|
|||
charakter sieci transportowej, w tym jej gęstość oraz rozmieszczenie węzłów transportowych zależy od:
|
-środowiska przyrodniczego oraz czynników społeczno-ekonomicznych (np. rozmieszczenia ludności, występowania surowców mineralnych, lokalizacji ośrodków przemysłowych)
|
|||
transport samochodowy dominuje na średnich i krótkich dystansach. Ma ogromne znaczenie dla przewozu pasażerów oraz szybko psujących się towarów (np. żywności)
|
najdłuższa na świecie sieć dróg kołowych występuje w Stanach Zjednoczonych (ponad 6,5mln km), a najgęstsza w Japonii (ponad 300km /100km2)
|
|||
transport kolejowy ma duże znaczenie w przewozach ładunków na dalekich trasach, zwłaszcza towarów masowych (m.in. węgla, zbóż czy rud metali). Wykorzystuje się go również w przewozach pasażerskich na krótkich i średnich dystansach, głównie w ruchu podmiejekim
|
najdłuższą na świecie siecią linii kolejowych odznaczają się Stany Zjednoczone i Rosja, a najgęstszą Czechy oraz kraje Europy Zachodniej, np. Belgia, Niemcy, Szwajcaria
|
|||
transport morski stanowi podstawę wymiany handlowej na świecie. Obsługuje on ok. 70% towarów znajdujących się w obrocie na światowych rynkach w strukturze przewozów drogą morską największy udział mają ropa naftowa oraz produkty ropopochodne
|
aby obniżyć koszty, wielu armatorów rejestruje swoje statki w krajach tzw. taniej bandery, takich jak Panama, Liberia czy Bahamy. W państwach tych obowiązują niskie podatki i opłaty ubezpieczeniowe
|
|||
żegluga śródlądowa po rzekach i jeziorach stanowi jeden z najstarszych i zarazem najtańszych rodzajów transportu. Wykorzystuje się ją przede wszystkim do przewozu ładunków masowych o dużej objętości
|
do najintesywniej wykorzystywanych śródlądowych dróg wodnych należą: system Wielkich Jezior i Rzeki Świętego Wawrzyńca oraz dorzecza: Missipi, Renu, Wołgi i Jangcy
|
|||
transport lotniczy należy do najnowocześniejszych i najdynamiczniej rozwijających się rodzajów transportu. Ze względu na duże koszty związane z budową infrastruktury największe znaczenie ma on w krajach wysoko rozwiniętych gospodarczo. Jest wykorzystywany przede wszystkim w kontynentalnych i między kontynentalnych przewozach pasażerskich
|
największe porty lotnicze znajdują się w Stanach Zjednoczonych (Hartsfield-Jackson w Atlancie) oraz w Chinach (port lotniczy Pekin) od połowy lat 80 XX w., głównie w Europie funkcjonują firmy lotnicze, tzw. tanich przewoźników, oferujące maksymalnie niskie ceny biletów
|
|||
transport przesyłowy, nazywany również specjalnym -
|
polega na przesłaniu towarów masowo rurociągami (ropociągami, gazociągami, wodociągami) i taśmociagami, a także energii elektrycznej za pomocą sieci energetycznej
|
|||
znaczenie poszczególnych rodzajów transportu w dużym stopniu zależy od poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego państw.
|
w krajach słabiej rozwiniętych dominują transport kolejowy i żegluga, którymi przewozi się surowce i produkty niezbędne do produkcji przemysłowej. wraz z rozwojem społeczno-gospodarczym tracą one jednak na znaczeniu na rzecz transportu samochodowego i lotniczego
|
|||
łączność obejmuje przesyłanie i przekazywanie danych za pośrednictwem poczty, firm kurierskich, prasy oraz telekomunikacji
|
w skład telekomunikacji wchodzą: telefonia, telekomunikacja komputerowa, telewizja, radiofonia, telegrafia
|
|||
wiek XX to czas intensywnego rozwoju telefonii stacjonarnej, którą od połowy lat 90. XX w. systematycznie wypiera telefonia komórkowa
|
rozwój telefonii komórkowej oraz internetu przyczynił się do spadku znaczenia usług pocztowych, co znajduje odzwierciedlenie m.in. w zmniejszeniu liczby pracowników oraz liczby placówek pocztowych w krajach wysoko rozwiniętych największą i najpopularniejszą siecią komputerową jest internet, liczba jego użytkowników stale wzrasta
|
|||
turystyka obejmuje czasowe i dobrowolne przemieszczanie się ludzi podejmowane w celach innych niż zmiana stałego miejsca zamieszkania do wyjazdów turystycznych zalicza się także wyjazdy służbowe (pod warunkiem że oprócz pracy wiążą się one z poznawaniem nowych miejsc)
|
do głównych przyczyn rozwoju turystyki należą: wzrost zamożności obywateli krajów wysoko rozwiniętych, wydłużenie czasu wolnego od pracy, rozwój komunikacji, liberalizacja przepisów
|
|||
ze względu na główny cel podróży wyróżnia się m.in. turystykę wypoczynkową, poznawczą, zdrowotną, religijną, biznesową
|
o liczbie turystów przyjeżdżających do danego miejsca decyduje jego atrakcyjność turystyczna, na którą składają się walory turystyczne (przyrodnicze i kulturowe) oraz infrastruktura turystyczna
|
|||
nieco ponad 50% wszystkich wyjazdów turystycznych przypada na Europę. Najliczniej są odwiedzane kraje Europy Zachodniej i Europy Południowej, czyli Francja, Hiszpania i Włochy
|
najwięcej na wyjazdy turystyczne wydają obywatele najbogatszych państw świata, takich jak Niemcy, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania oraz Francja
|
|||
skutki rozwoju turystyki dzieli się na: -pozytywne (np. zwiększenie dochodów krajów odwiedzanych przez turystów, powstanie nowych miejsc pracy przy obsłudze ruchu turystycznego)
|
-negatywne (np. przeobrażenie i degradacja krajobrazu spowodowane dużym natężeniem ruchu turystycznego i rozwojem infrastruktury turystycznej)
|
|||
prowadzenie działalności gospodarczej przedsiębiorstwom ze wszystkich sektorów gospodarki umożliwiają nowoczesne usługi finansowe: bankowe, inwestycyjne oraz ubezpieczeniowe
|
w krajach wysoko rozwiniętych ogromne nakłady finansowe przeznacza się zarówno na edukację, jak i działalność badawczo-rozwojową
|