question |
réponse |
1. Ab initio nullum semper nullum commencer à apprendre
|
|
to co jest od początku nieważne, jest zawsze nieważne.
|
|
|
2. Accessio cedit principali commencer à apprendre
|
|
przyrost przypada rzeczy głównej.
|
|
|
3. Actor sequitur forum rei commencer à apprendre
|
|
|
|
|
4. Actori incumbit probatio commencer à apprendre
|
|
na powodzie spoczywa ciężar dowodu.
|
|
|
5. Actus simulatus nullius est momenti commencer à apprendre
|
|
czynność pozorna jest nieważna.
|
|
|
6. Adoptio naturam imitatur commencer à apprendre
|
|
przysposobienie naśladuję naturę
|
|
|
7. Agere non valenti non currit praescriptio commencer à apprendre
|
|
przedawnienie nie biegnie względem tego, kto jest
|
|
|
niezdolny do dochodzenia swych roszczeń przed sądem. commencer à apprendre
|
|
niezdolny do dochodzenia przed sądem.
|
|
|
8. Ambulatoria est voluntas testatoris usque ad mortem commencer à apprendre
|
|
wola spadkodawcy może być zmieniona aż do śmierci.
|
|
|
9. Audiatur et altera pars commencer à apprendre
|
|
niech będzie wysłuchana i druga strona.
|
|
|
10. Bis de eadem re agere non licet commencer à apprendre
|
|
nie wolno procesować się dwa razy w tej samej sprawie.
|
|
|
11. Cogitationis poenam nemo patitur commencer à apprendre
|
|
nikt nie ponosi kary za myślenie.
|
|
|
12. Consensus facit nuptias commencer à apprendre
|
|
o zawarciu małżeństwa decydują zgodne oświadczenia woli.
|
|
|
13. Contractus ab initio voluntatis est, ex post facto necessitatis commencer à apprendre
|
|
zawarcie kontraktu jest dobrowolne, ale wykonanie przymusowe.
|
|
|
14. Da mihi factum, dabo tibi ius commencer à apprendre
|
|
daj mi okoliczności faktyczne, a ja wskażę Ci prawo.
|
|
|
15. Debet quis iuri subiacere, ubi deliquit commencer à apprendre
|
|
podlega się prawu miejsca dokonania przestępstwa.
|
|
|
16. Dies interpellat pro homine commencer à apprendre
|
|
termin wzywa za człowieka.
|
|
|
17. Dura lex, sed lex commencer à apprendre
|
|
|
|
|
18. Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat commencer à apprendre
|
|
ciężar dowodu spoczywa na tym kto twierdzi, nie na tym, kto zaprzecza
|
|
|
19. Et non facere, facere est commencer à apprendre
|
|
powstrzymanie się od działania jest także działaniem.
|
|
|
20. Factum executoris factum partis commencer à apprendre
|
|
czynność przedstawiciela jest czynnością strony.
|
|
|
21. Furiosi voluntas nulla est commencer à apprendre
|
|
chory umysłowo nie ma woli; nie jest zdolny do wyrażenia woli.
|
|
|
22. Genus perire non censetur commencer à apprendre
|
|
uważa się, że gatunek nie ginie.
|
|
|
23. Hereditas nihil aliud est, quam successio in universum ius, quod defunctus habuerit commencer à apprendre
|
|
dziedziczenie jest wejściem w ogół praw i obowiązków zmarłego.
|
|
|
24. Ignorantia iuris nocet, ignorantia facti non nocet commencer à apprendre
|
|
nieznajomość prawa szkodzi, nieznajomość faktu nie szkodzi.
|
|
|
25. Impossibilium nulla obligatio est commencer à apprendre
|
|
zobowiązanie do świadczenia niemożliwego nie istnieje.
|
|
|
26. In conventionibus contrahentium voluntas potius quam verba spectanda sunt commencer à apprendre
|
|
przy zawieraniu umów uwzględnia się bardziej wolę stron niż ich słowa
|
|
|
27. In dubio pro reo commencer à apprendre
|
|
w razie wątpliwości na korzyść pozwanego.
|
|
|
28. In poenam heres non succedit commencer à apprendre
|
|
kary spadkobierca nie dziedziczy.
|
|
|
29. Iura novit curia commencer à apprendre
|
|
|
|
|
30. Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere commencer à apprendre
|
|
nakazy prawa są następujące: uczciwie żyć, nie szkodzić drugiemu, oddawać każdemu co mu się należy.
|
|
|
31. Ius est ars boni et aequi commencer à apprendre
|
|
prawo jest sztuką (umiejętnością) stosowania tego co dobre i słuszne.
|
|
|
32. Ius publicum privatorum pactis mutari non potest commencer à apprendre
|
|
prawo publiczne nie może być zmieniane umowami osób prywatnych.
|
|
|
33. Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi commencer à apprendre
|
|
sprawiedliwość jest niezmienną i trwałą wolą oddania każdemu, co mu się należy
|
|
|
34. Male nostro iure uti non debemus commencer à apprendre
|
|
nie powinniśmy źle korzystać z przysługującego nam prawa.
|
|
|
35. Manifestum non eget probatione commencer à apprendre
|
|
to co oczywiste nie wymaga dowodu.
|
|
|
36. Mater semper certa est: pater est, quem nuptiae demonstrant commencer à apprendre
|
|
matka jest zawsze pewne, ojcem jest ten, kogo wskazuje małżeństwo.
|
|
|
37. Mora trahit periculum commencer à apprendre
|
|
zwłoka pociąga za sobą ryzyko.
|
|
|
38. Nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur commencer à apprendre
|
|
dziecko poczęte uważa się za narodzone, ilekroć chodzi o jego korzyści.
|
|
|
39. Nemo iudex in sua causa commencer à apprendre
|
|
nikt nie może być sędzią we własnej sprawie.
|
|
|
40. Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet commencer à apprendre
|
|
nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa niż ma.
|
|
|
41. Non omne, quod licet, honestum est commencer à apprendre
|
|
nie wszystko co dozwolone jest uczciwe.
|
|
|
42. Omnis definitio in iure civili periculosa est, parum est enim, ut non subverti potest commencer à apprendre
|
|
wszelka definicja w prawie cywilnym jest niebezpieczna, ponieważ rzadko się zdarza, by nie można było jej podważyć.
|
|
|
43. Pacta sunt servanda commencer à apprendre
|
|
|
|
|
44. Prior tempore potior iure commencer à apprendre
|
|
pierwszy w czasie lepszy prawem.
|
|
|
45. Quot generationes tot gradus commencer à apprendre
|
|
|
|
|
46. Qui iure suo utitur, neminem laedit commencer à apprendre
|
|
kto nie przekracza przysługującego mu prawa, nie narusza praw drugiego.
|
|
|
47. Reformationis in peius iudici appellato non licet commencer à apprendre
|
|
sędziemu apelacyjnemu nie wolno zmieniać wyroku na niekorzyść zasądzonego
|
|
|
48. Sententia facit ius (inter partes) commencer à apprendre
|
|
wyrok tworzy prawo pomiędzy stronami.
|
|
|
49. Separata esse debet possessio a proprietate commencer à apprendre
|
|
powinno się oddzielać posiadanie od własności.
|
|
|
50. Species perit ei cui debetur commencer à apprendre
|
|
rzecz indywidualnie oznaczona ginie na szkodę wierzyciela.
|
|
|
51. Summum ius summa iniuria commencer à apprendre
|
|
najwyższe prawo najwyższym bezprawiem
|
|
|
52. Superficies solo cedit commencer à apprendre
|
|
to co znajduję się na gruncie, przypada gruntowi.
|
|
|
53. Testis unus, testis nullus commencer à apprendre
|
|
jeden świadek, żaden świadek
|
|
|
54. Vim vi repellere licet commencer à apprendre
|
|
siłę wolno odeprzeć siłą.
|
|
|
55. Volenti non fit iniuria commencer à apprendre
|
|
chcącemu nie dzieje się krzywda.
|
|
|
56. Appellatione extinguitur iudicatum commencer à apprendre
|
|
|
|
|
57. Clara non sunt interpretanda commencer à apprendre
|
|
jasne wyrażenie nie podlega interpretacji.
|
|
|
58. Confessio est regina probationum commencer à apprendre
|
|
przyznanie się do winy jest królową dowodów.
|
|
|
59. Crimina morte extinguuntur commencer à apprendre
|
|
przestępstwa wygasają wskutek śmierci sprawcy
|
|
|
60. Lege non distinguente nec nostrum est distinguere commencer à apprendre
|
|
tam gdzie ustawa nie rozróżnia, nie naszą rzeczą jest wprowadzać rozróżnienie
|
|
|
61. Legem brevem esse oportet commencer à apprendre
|
|
ustawa powinna być zwięzła
|
|
|
62. Leges ab omnibus intellegi debent commencer à apprendre
|
|
ustawy powinny być zrozumiałe dla wszystkich.
|
|
|
63. Lex non obligat, nisi promulgata commencer à apprendre
|
|
ustawa nie obowiązuje, jeżeli nie została ogłoszona.
|
|
|
64. Lex posterior derogat legi priori commencer à apprendre
|
|
ustawa późniejsza uchyla (znosi) wcześniejszą.
|
|
|
65. Lex prospicit, non respicit commencer à apprendre
|
|
ustawa patrzy naprzód, a nie wstecz.
|
|
|
66. Lex retro non agit commencer à apprendre
|
|
ustawa nie działa wstecz.
|
|
|
67. Lex specialis derogat legi generali commencer à apprendre
|
|
ustawa szczególna uchyla (znosi) ustawę ogólną.
|
|
|
68. Lex superior derogat legi inferiori commencer à apprendre
|
|
ustawa wyższego rzędu uchyla ustawę niższego rzędu.
|
|
|
69. Nulla poena sine culpa commencer à apprendre
|
|
|
|
|
70. Nulla poena sine lege commencer à apprendre
|
|
kara za czyn musi być określona w ustawie.
|
|
|
71. Nullum crimen sine lege commencer à apprendre
|
|
nie ma przestępstwa bez ustawy.
|
|
|
72. Nullum crimen sine poena commencer à apprendre
|
|
nie ma przestępstwa bez kary.
|
|
|
73. Omnia sunt interpretanda commencer à apprendre
|
|
wszystko podlega interpretacjI
|
|
|
74. Abrogata lege abrogante non reviviscit lex abrogata commencer à apprendre
|
|
uchylenie ustawy uchylającej ustawy nie przywraca obowiązywalności uchylonej ustawy.
|
|
|
75. Acta publica probant se ipsa commencer à apprendre
|
|
dokumenty urzędowe świadczą same za siebie.
|
|
|
76. Affines sunt viri et uxoris cognati commencer à apprendre
|
|
powinowatymi są krewni męża i żony.
|
|
|
77. Compensatio est debiti et crediti inter se contributio commencer à apprendre
|
|
potrącenie jest wzajemnym zaliczeniem długu wierzytelności.
|
|
|
78. Eius est tollere legem, cuius est condere commencer à apprendre
|
|
ten może uchylić ustawę, kto może ją uchwalić.
|
|
|
79. Errantis nulla voluntas est commencer à apprendre
|
|
działający pod wpływem błędu nie wyraża woli.
|
|
|
80. Fraus est fraudem celare commencer à apprendre
|
|
oszustwem jest ukrywać oszustwo.
|
|
|
81. Graviore culpa gravior poena commencer à apprendre
|
|
im większa wina, tym surowsza kara
|
|
|
82. In testamentis plenius testatoris intentionem scrutamur commencer à apprendre
|
|
w testamencie należy badać zamiar spadkodawcy.
|
|
|
83. Neminem captivabimus nisi iure victum commencer à apprendre
|
|
nikogo nie będziemy więzili, chyba, że skazanego prawomocnym wyrokiem.
|
|
|
84. Obligatio est iuris vinculum quo necessitate adstringimur alicuius solvendae rei secundum nostrae civitatis iura commencer à apprendre
|
|
zobowiązanie jest węzłem prawnym, który zmusza nas do świadczenia pewnej rzeczy według praw naszego państwa.
|
|
|
85. Possessionem adquirimus et animo et corpore commencer à apprendre
|
|
posiadanie nabywamy przez fizyczne objęcie rzeczy i zamiar zatrzymania jej dla siebie.
|
|
|
86. Publicum ius est, quod ad statum rei Romanae spectat; privatum quod ad singulorum utilitatem commencer à apprendre
|
|
prawem publicznym jest to, które ma względzie dobro państwa rzymskiego; prywatnym, które ma na względzie dobro jednostek.
|
|
|
87. Qui curat, non curatur commencer à apprendre
|
|
kto sam podlega kurateli nie może jej sprawować nad inną osobą
|
|
|
88. Qui testamento heres instituitur, in eodem testamento testis esse non potest - kto w testamencie jest dziedzicem nie może w tym samym testamencie występować jako świadek. commencer à apprendre
|
|
88. Osoba powołana na spadkobiercę w testamencie nie może być świadkiem tego samego testamentu - kto w testamencie jest dziedzicem nie może w tym samym testamencie przypować jako świadek.
|
|
|
89. Res nullius cedit primo occupanti - rzecz niczyja przypada temu, kto pierwszy ją zawłaszczył. commencer à apprendre
|
|
89. Własność niczyja nie jest oddawana pierwszemu lokatorowi - rzecz niczyja przypada temu, kto pierwszy ją zawłaszczył.
|
|
|
90. Tempus regit actum commencer à apprendre
|
|
czas rządzi czynnością prawną.
|
|
|
91. Tres faciunt collegium commencer à apprendre
|
|
|
|
|
92. Ubi eadem ratio, ibi eadem legis dispositio commencer à apprendre
|
|
w takich samych okolicznościach należy stosować takie same rozwiązania prawne.
|
|
|
93. Usucapio est adiectio dominii per continuationem possessionis temporis lege definiti commencer à apprendre
|
|
zasiedzenie jest nabyciem własności na skutek ciągłego posiadania przez oznaczony prawem czas.
|
|
|
94. Iniuria non excusat iniuriam commencer à apprendre
|
|
bezprawie nie usprawiedliwia bezprawia.
|
|
|
95. Semel heres semper heres- kto zostaje dziedzicem raz, pozostaje nim na zawsze. commencer à apprendre
|
|
95. Semel heres semper heres- kto żytę dziedzicem raz, zaża nim na zawsze.
|
|
|