sztuka starożytnej Grecji

megaron

prostokątny budynek o jednym pomieszczeniu, na krótszym boku jego wysunięte ściany boczne zakończone były płaskimi pilastrami, tzzw, antami

chryzelefantyna

stosowanie złota i kości słoniowej w posągach montowanych na drewnianej konstrukcji; złota blaga stanowiła okładzinę szat, włosów i akcesoriów, a płytki z kości słoniowej - twarzy i odsłoniętych części ciała

kontrapost

zasada kompozycyjna polegająca na ustawieniu postaci ludzkiej tak, aby ciężar ciała spoczywał na jednej nodze i na zrównoważeniu jej lekkim wygięciem tułowia w i ramienia w stronę przeciwną; pozbawia to rzeźbę frontalności i uwypukla

Venus Pudica

(Wenus wstydliwa) akt kobiecy przedstawiający młodą dziewczynę w pozie stojącej, która jedną ręką zakrywa łono

figura piramidale

(figura piramidalna), kształt piramidy, w który zamknięta jest kompozycyjnie główna grupa figur w rzeźbie lub na obrazie

tempera

technika malarska, najpospolitsza i najtrwalsza obok woskowej; pigment łączono z dowolnym spoiwem emulsyjnym (żywica, oleje, tłuszcze lub wosk)

mozaika

technika dekoracyjna zaliczana do malarstwa monumentalnego, polega na układaniu wzoru z drobnych, różnokształtnych barwnych kamieni, szkła i ceramiki na świeżej zaprawie wapiennej/cemencie

tessery

poszczególne płytki w mozaice

skiagraphia

posługiwanie się światłem i cieniem

megalographia

monumentalne malarstwo dot. wielkich tematów mitologicznych i historycznych

ryparographia

sceny rodzajowe

teatr

składa się z theatronu, orchestry, skene, proskenionu i parodos

theatron

wykuta w zboczu wzgórza, amfiteatralna, podzielona na segmenty spiętrzonych siedzeń widownia

orchestra

okrągła scena dla chóru

skene

przylegający do orchestry budynek usytuowany naprzeciw widowni

proskenion

podium do występu aktorów

parodos

wejście dla aktorów

odeon

budowla o okrągłym kształcie przykryta stożkowatym dachem wspartym na kolumnach, przeznaczona na wystepy muzyczna, wewnątrz znajdowała się amfiteatralna widownia otaczająca estradę dla artystów

gimnazjon

zespół budynków przeznaczonych do ćwiczeń gimnastycznych

buleuterion

miejsce zgromadzeń rady miejskiej

lesche

budowla o charakterze publicznym (miejsce do spotkań i dyskusji dla mieszkańców miasta)

akrolit

starożytny posąg kultowy wykonany z dwóch materiałów (np. nagie partie ciała z marmuru lub wapienia, a okryte szatą – z polichromowanego drewna)

kanelury

płytkie, wklęsłe pionowe wyżłobienia, zdobiące na całej długości trzon kolumny lub pilastra, albo inną powierzchnię.

kanelowanie

układkalenurów/kaneli na trzonie kolumny lub pilastra

perystaza

kolumnada; rząd (lub kilka rzędów) kolumn połączonych ze sobą belkowaniem lub łukami arkadowymi

krepidoma

najniższa część budowli antycznych. Wykonywana w formie trzech stopni pełniących funkcję fundamentu i obiegająca dookoła budowlę

entasis

lekka wypukłość, wybrzuszenie trzonu kolumny w porządku doryckim, występujące mniej więcej na jednej trzeciej jej wysokości

interkolumnium

odległość między kolumnami budowli, pomierzona od ich osi pionowych

temenos

wydzielony, nietykalny obszar poświęcony bóstwu albo przeznaczony dla celów kult

perystyl

ogród położony pośrodku domu i otoczony kolumnadą

portyk

część budynku na planie prostokąta z jednym lub kilkoma rzędami kolumn, które wspierają dach, otwarta co najmniej z jednej strony, najczęściej jedno- lub dwukondygnacyjna

sceny gryloi

przedstawienia ludzie z ułomnościami – garbami, zmarszczkami, znamionami, głęboki realizm