system finansowy

Co to jest rynek pieniężny?

To segment rynku finansowego, na którym dokonuje się obrotu instrumentami o krótkim okresie zapadalności (do 12 miesięcy).

Jakie instrumenty finansowe występują na rynku pieniężnym?

- lokaty międzybankowe, bony pieniężne, bony skarbowe, bony komercyjne, weksle i czeki.

Jakie są cechy instrumentów rynku pieniężnego?

Są to instrumenty dłużne (emitent zobowiązuje się do zwrotu środków) i często sprzedawane z dyskontem (poniżej wartości nominalnej).

Co to jest bon pieniężny?

To krótkoterminowy papier wartościowy emitowany przez bank centralny w celu absorpcji nadpłynności sektora bankowego.

Jaki jest cel emisji bonów pieniężnych?

Kontrola płynności sektora bankowego przez Narodowy Bank Polski (NBP).

Kto jest emitentem bonów pieniężnych?

Bank centralny (w Polsce – Narodowy Bank Polski).

Jaka jest wartość nominalna bonów pieniężnych?

10 000 zł.

Jak są sprzedawane bony pieniężne?

Z dyskontem, w drodze przetargu.

Kto może nabywać bony pieniężne?

Wyłącznie banki komercyjne działające w Polsce.

Jaki jest termin zapadalności bonów pieniężnych?

Od 1 do 364 dni.

Od czego zależy rentowność bonów pieniężnych?

Od stopy referencyjnej NBP.

Co to jest bon skarbowy?

To krótkoterminowy dłużny papier wartościowy emitowany przez Skarb Państwa w celu finansowania deficytu budżetowego.

Jaki jest cel emisji bonów skarbowych?

Pokrycie krótkoterminowych potrzeb pożyczkowych państwa.

Kto jest emitentem bonów skarbowych?

Skarb Państwa.

Jaka jest wartość nominalna bonów skarbowych?

10 000 zł.

Jak są sprzedawane bony skarbowe?

Z dyskontem, w drodze przetargu.

Kto jest agentem emisji bonów skarbowych?

Narodowy Bank Polski (NBP).

Jaki jest termin zapadalności bonów skarbowych?

Od 1 do 52 tygodni

Kto może kupować bony skarbowe?

Dealerzy Skarbowych Papierów Wartościowych (SPW).

Czy bony skarbowe mają rynek wtórny?

Tak, mogą być przedmiotem obrotu na rynku wtórnym (np. na platformie BondSpot).

Co to jest bon komercyjny?

To krótkoterminowy dłużny papier wartościowy emitowany przez przedsiębiorstwa w celu pozyskania kapitału.

Kto może emitować bony komercyjne?

Przedsiębiorstwa, instytucje finansowe i korporacje.

Czy bony komercyjne są zabezpieczone?

Nie, są to niezabezpieczone zobowiązania emitenta.

Jak są oprocentowane bony komercyjne?

- Mogą być sprzedawane z dyskontem lub jako papiery kuponowe.

Jaki jest termin zapadalności bonów komercyjnych?

Od 7 do 365 dni (najczęściej do 3 miesięcy).

Czy bony komercyjne mogą być rolowane?

Tak, często są odnawiane przez emitenta.

Czy bony komercyjne są notowane na rynku publicznym?

Najczęściej są emitowane niepublicznie, czyli przeznaczone dla wybranych inwestorów.

Co to jest weksel?

to papier wartościowy, w którym wystawca zobowiązuje się do zapłaty określonej kwoty.

Jakie są cechy zobowiązania wekslowego?

Abstrakcyjność (niezależne od innych umów), bezwarunkowość (nie wymaga dodatkowych warunków), sformalizowana forma, solidarna odpowiedzialność dłużników.

Jakie są rodzaje weksli?

Własny (wystawca sam zobowiązuje się do zapłaty) i trasowany (wskazuje osobę do zapłaty).

Kto jest dłużnikiem wekslowym?

Każda osoba, która podpisała weksel (wystawca, akceptant, indosant).

Co to jest indos?

To przeniesienie praw z weksla na inną osobę.

Jakie są rodzaje indosu?

Pełny (imienny), in blanco (bez określenia osoby), pełnomocniczy (przekazanie do zarządzania), zastawniczy (zabezpieczenie długu).

Co to jest protest wekslowy?

Formalne potwierdzenie odmowy zapłaty weksla, zgłaszane u notariusza w ciągu 3 dni.

Elementy weksla:

„weksel” w tekście dokumentu, przyrzeczenie zapłaty, nazwisko osoby, która ma zapłacić, termin płatności, miejsce płatności, nazwisko osoby, na rzecz lub zlecenie której ma być dokonana płatność, miejsce i data wystawienia, podpis wystawcy

Weksel własny

Wystawca jest jednocześnie płatnikiem.

Weksel Trasowany

Wystawca (trasant) wskazuje osobę, która ma zapłacić (trasat), Trasat staje się dłużnikiem w chwili dokonania akceptu (złożenia podpisu na wekslu).

Trasant

osoba, która wystawia (trasuje) weksel. Zobowiązuje się do zapłaty sumy wekslowej lub wskazuje inną osobę do dokonania zapłaty.

Remitent

pierwsza osoba, na którą wystawiony jest weksel, czyli pierwotny odbiorca płatności. Może on przenieść prawa z weksla na inną osobę poprzez indos.

Indosant

osoba, która przenosi prawa wynikające z weksla na inną osobę poprzez indos (czyli podpis na odwrocie weksla). Indosant ponosi odpowiedzialność za zapłatę weksla w przypadku niewypłacalności dłużnika.

Awalista

osoba, która udziela poręczenia za zobowiązania wynikające z weksla (tzw. awal). Awalista gwarantuje, że dłużnik zapłaci weksel, a w przypadku jego niewypłacalności przejmuje obowiązek zapłaty.

Wyręczyciel

osoba trzecia, która dokonuje zapłaty weksla w miejsce dłużnika, np. aby uniknąć protestu wekslowego. Może to być np. bank lub inny wierzyciel zainteresowany ochroną reputacji dłużnika.

Klauzule wekslowe Wekslowo skuteczne

Bez protesu, bez kosztów, domicyl, ustanowienie oprocentowania sumy wekslowej, bez obliga za przyjęcie, nie na zlecenie (zakaz indosowania),

Klauzule wekslowe Wekslowo obojętne:

Zwolnienie wystawcy od odpowiedzialności za zapłatę, oprocentowanie bez określenia wysokości odsetek, zapłata w walucie zagranicznej,

Klauzule wekslowe Zakazane:

Uzależniające spełnienie zobowiązania wekslowego,

Klauzule wekslowe Pozawekslowe:

Klauzula waluty, klauzula pokrycia, klauzula zawiadomienia, weksel gwarancyjny, weksel kaucyjny

Dyskonto weksli

przyjęcie weksla przez bank, przed terminem płatności, po cenie pomniejszonej o ustaloną kwotę (dyskonto): Udzielenie kredytu pod zabezpieczenie weksla, Nabycie wierzytelności na własny rachunek,

Wielkość dyskonta zależna od:

Stopy dyskontowej, Liczby dni do dnia płatności weksla, Wartości nominalnej weksla,

Redyskonto

przyjęcie dyskontowanego przez bank weksla przez bank centralny.

Co to jest czek?

Skierowane do banku, Polecenie wystawcy, Wypłacenia oznaczonej kwoty pieniędzy, Okazicielowi czeku lub wymienionej osobie, Ze środków, jakimi w tym banku dysponuje wystawca

Jaką funkcję przede wszystkim pełni czek

PRZEDE WSZYSTKIM JEST TO ŚRODEK DOKONYWANIA PŁATNOŚCI (ZAMIAST GOTÓWKI).

Jakie są rodzaje czeków ze względu na płatność?

- Gotówkowy (można wypłacić gotówkę) i rozliczeniowy (można przelać na konto).

Jakie są rodzaje czeków ze względu na osobę uprawnioną?

Imienny (dla konkretnej osoby) i na okaziciela (może zrealizować każdy).

Kto odpowiada za realizację czeku?

Bank, który prowadzi rachunek wystawcy czeku.

Elementy czeku

nazwa „czek”, bezwarunkowe polecenie zapłaty, wskazanie banku, oznaczenie daty i miejsca płatności, oznaczenie sumy pieniężnej, dane i podpis wystawcy

Czym jest rynek kapitałowy?

To część rynku finansowego, na którym dokonuje się obrotu instrumentami średnio- i długoterminowymi.

Jakie instrumenty finansowe występują na rynku kapitałowym?

Instrumenty właścicielskie (udziałowe) oraz wierzycielskie (dłużne).

Jakie są rodzaje dochodów z instrumentów rynku kapitałowego?

Stały dochód (kuponowe, rzadziej dyskontowe) oraz zmienny lub losowy dochód.

Jakie są podstawowe funkcje rynku kapitałowego?

Akumulacja i alokacja kapitału, zwiększenie konkurencyjności i wycena spółek.

W jaki sposób rynek kapitałowy zwiększa efektywność gospodarczą?

Poprzez lepsze wykorzystanie zasobów i umożliwienie rozwoju przedsiębiorstw.

Jakie są główne kategorie instrumentów rynku kapitałowego?

Właścicielskie (udziałowe) i wierzycielskie (dłużne).

Jakie cechy mają instrumenty właścicielskie?

Brak stałego dochodu, brak terminu wykupu, większe ryzyko.

Jakie cechy mają instrumenty wierzycielskie?

Określony termin wykupu, określony dochód, relatywnie niższe ryzyko.

Jakie są przykłady instrumentów właścicielskich?

Akcje, prawa do akcji, udziały, jednostki uczestnictwa, certyfikaty inwestycyjne.

Jakie są przykłady instrumentów wierzycielskich?

Obligacje, listy zastawne.

Jakie rodzaje jednostek emitują fundusze inwestycyjne?

Jednostki uczestnictwa (fundusze otwarte), certyfikaty inwestycyjne (fundusze zamknięte i mieszane), jednostki rozrachunkowe (OFE).

Czy jednostki funduszy mogą być przedmiotem obrotu publicznego?

Tak, jeśli są emitowane na okaziciela i dopuszczone do obrotu.

Kto może emitować listy zastawne?

Banki hipoteczne i BGK.

Jakie jest zabezpieczenie listów zastawnych?

Wierzytelność banku zabezpieczona hipoteką.

Jaki jest cel emisji listów zastawnych?

Refinansowanie portfela kredytów hipotecznych.

Czym jest obligacja?

Papier wartościowy, w którym emitent zobowiązuje się do zwrotu kapitału i odsetek

Jakie są podstawowe cechy obligacji?

Wartość nominalna, termin wykupu, oprocentowanie, terminy płatności odsetek.

Kto może emitować obligacje?

Skarb Państwa, samorządy, banki, przedsiębiorstwa, zakłady ubezpieczeń.

Jak można klasyfikować obligacje?

Według emitenta, zabezpieczenia, terminu wykupu, oprocentowania, uprawnień.

Jakie są rodzaje obligacji według terminu wykupu?

Krótkoterminowe (do 1 roku), średnioterminowe, długoterminowe, wieczyste.

Jakie są rodzaje obligacji według oprocentowania?

Zerokuponowe, stałokuponowe, zmiennokuponowe, indeksowane.

Co to jest obligacja zamienna?

Obligacja, którą można zamienić na akcje emitenta.

Co to jest callable bond?

Obligacja z prawem do wcześniejszego wykupu przez emitenta.

Co to jest putable bond?

Obligacja z prawem do wcześniejszego wykupu przez obligatariusza.

Co to jest revenue bond?

Obligacja przychodowa, której spłata zależy od dochodów projektu.

Co to jest catastrophe bond?

Obligacja katastrofowa, której spłata może być zawieszona w przypadku klęski żywiołowej.

Jakie ryzyka wiążą się z obligacjami?

Ryzyko stopy procentowej, ryzyko emitenta, ryzyko inflacyjne.

Co to jest junk bond?

Obligacja o wysokim ryzyku i niskim ratingu.

Kto emituje obligacje skarbowe?

Skarb Państwa.

Jakie banki są agentami emisji obligacji skarbowych?

PKO BP, PKO SA.

Jak oznaczane są obligacje skarbowe? COI1028

COI – typ obligacji, 10 – miesiąc wykupu, 28 – rok wykupu

Czym jest akcja?

Papier wartościowy potwierdzający udział w spółce.

Jakie prawa mają akcjonariusze?

Prawo do głosu, dywidendy, poboru, kontroli zarządzania.

Jakie są rodzaje akcji?

Na okaziciela i imienne, zwykłe i uprzywilejowane.

Na czym polega uprzywilejowanie akcji?

Może dotyczyć liczby głosów (max 2 na akcję), dywidendy (max 150%), udziału w likwidacji.

Co to jest akcja niema?

Akcja bez prawa głosu, ale z wyższą dywidendą.

Co to jest złota akcja?

Akcja dająca szczególne uprawnienia, np. weta w ważnych decyzjach.

Jakie są główne organy nadzoru korporacyjnego?

Akcjonariusze, rada nadzorcza, zarząd.

Kto wybiera radę nadzorczą?

Akcjonariusze

Kto powołuje zarząd?

Rada nadzorcza lub akcjonariusze.

Jakie są przyczyny regulacji rynku kapitałowego?

Asymetria informacji, efekty zewnętrzne, monopol podmiotów.

Jaki jest cel regulacji rynku kapitałowego?

Zapewnienie stabilności systemu finansowego, zachowanie płynności i wypłacalności podmiotów.

Jakie funkcje pełnią organy państwowe w regulacji rynku kapitałowego?

Tworzenie norm prawnych, wydawanie zezwoleń na działalność w zakresie usług finansowych, kontrolowanie przestrzegania norm prawa.

Co to jest asymetria informacji?

Sytuacja, w której strony kontraktu mają inną wiedzę na temat przedmiotu transakcji.

Jakie są przyczyny asymetrii informacji?

Inny zakres informacji, brak wiedzy do oceny informacji, aspekty psychologiczne.

Jakie są skutki asymetrii informacji?

Negatywna selekcja i pokusa nadużycia.

Jakie działania systemowe pomagają ograniczyć asymetrię informacji?

Zwiększenie zakresu obowiązków informacyjnych, wspieranie zasad corporate governance, sankcje za niewypełnianie obowiązków informacyjnych.

Jakie działania dobrowolne pomagają ograniczyć asymetrię informacji?

Sygnalizowanie jakości, dobrowolne wdrażanie zasad jawności, stosowanie metod badania wiarygodności, utrzymanie elastyczności finansowej.

Jakie cechy ma rynek regulowany w Polsce?

Stały system obrotu, równy dostęp do informacji, nadzorowany.

Jakie cechy ma alternatywny system obrotu w Polsce?

Poza rynkiem regulowanym, zapewnia koncentrację popytu i podaży, organizowany przez firmę inwestycyjną.

Jakie są główne zadania KNF w nadzorze nad rynkiem?

Nadzór nad dopuszczeniem do obrotu, nad przebiegiem oferty publicznej, zatwierdzanie prospektów emisyjnych, prowadzenie listy inwestorów kwalifikowanych.

Co to jest prospekt emisyjny?

Dokument, który dostarcza potencjalnym inwestorom informacji o sytuacji prawnej i ekonomicznej emitenta.

Jakie dane zawiera prospekt emisyjny?

Dane o emisji, emitencie, zarządzie, działalności emitenta, perspektywach rozwoju i dane finansowe.

Jakie są wymagania dotyczące prospektu emisyjnego?

Zatwierdzany przez KNF w terminie 10–20 dni, dostępny w formie drukowanej i elektronicznej, ważny przez 12 miesięcy.

Jakie są warunki wprowadzenia akcji do obrotu giełdowego?

Opublikowanie dokumentu informacyjnego zatwierdzonego przez KNF, dematerializacja akcji, brak ograniczeń zbywalności.

Jakie są warunki wprowadzenia akcji do obrotu na rynku alternatywnym?

Udostępnienie dokumentu informacyjnego, dematerializacja akcji, brak ograniczeń zbywalności.

Jakie są wymagania dotyczące giełdowego obrotu akcjami?

Kapitalizacja minimum 60 mln zł, 15% akcji w wolnym obrocie, brak mniej niż 100 tys. akcji o wartości 4 mln zł.

Jakie są wymagania dotyczące alternatywnego obrotu akcjami?

Wartość nominalna powyżej 10 gr, minimum 15% akcji w posiadaniu co najmniej 10 akcjonariuszy.

Jaką rolę pełni KDPW na rynku?

Rejestracja, przechowywanie papierów wartościowych, nadawanie numerów ISIN, rozrachunek transakcji, nadzór nad emisjami.

Jakie są segmenty giełdowego rynku akcji?

Rynek podstawowy, rynek równoległy, GlobalConnect.

Jakie są warunki rynku podstawowego?

Minimum 25% akcji w wolnym obrocie, 500 tys. akcji o wartości minimum 17 mln euro.

Jaką rolę pełnią indeksy giełdowe?

Odzwierciedlają zmiany wartości rynkowej akcji, obrazują stan giełdy.

Jakie są rodzaje indeksów giełdowych?

Indeksy cenowe i dochodowe.

Co charakteryzuje Warszawski Indeks Giełdowy (WIG)?

Indeks dochodowy, obejmujący prawie wszystkie spółki notowane na GPW, z maksymalnym udziałem spółki i sektora.

Jakie są rodzaje efektywności rynku kapitałowego?

Efektywność alokacyjna, transakcyjna, informacyjna (słaba, pół-silna, silna).

Co to jest rynek walutowy?

ForEx (FOReign EXchange) Zdecentralizowany, Over-the-Counter (OTC) Międzynarodowy charakter Ceną jest kurs walutowy Działa 24/7

Czym jest kurs walutowy?

To cena jednej waluty wyrażona w innej walucie.

Waluta bazowa

Określa wartość jednostki tej waluty w odniesieniu do drugiej waluty (waluty kwotowanej).

Waluta kwotowana

Określa cenę jednej jednostki waluty bazowej.

Kurs kupna

cena, po której bank kupuje walutę

Kurs sprzedaży

cena, po której bank sprzedaje walutę

Co to jest kwotowanie bezpośrednie?

Konwencja europejska, Cena waluty obcej wyrażona w walucie krajowej, Walutą bazową jest waluta obca, Walutą kwotowaną jest waluta krajowa

Co to jest kwotowanie pośrednie?

Konwencja anglosaska, Cena waluty krajowej wyrażona w walucie obcej, Walutą bazową jest waluta krajowa, Walutą kwotowaną jest waluta obca

Aprecjacja

rynkowy wzrost wartości waluty

Deprecjacja

rynkowy spadek wartości waluty

Dewaluacja

ustawowe obniżenie kursu waluty

Rewaluacja

ustawowe zwiększenie kursu waluty

Jakie są możliwości zysku na rynku natychmiastowym?

Arbitraż prosty, Arbitraż trójwalutowy

Arbitraż prosty

wykorzystanie różnicy cen tej samej waluty na różnych rynkach

Arbitraż trójwalutowy

wykorzystanie różnic kursowych między trzema walutami

Jakie są możliwości zysku na rynku terminowym?

Spekulacja, Hedging

Spekulacja

zakładanie się o przyszłe zmiany kursu walutowego

Hedging

zabezpieczanie się przed ryzykiem kursowym