średniowiecze cz 2

Bogurodzica gatunek

hymn pieśń religijna, ma regularny rytm, apostrofa do matki boskiej, wiele środków stylistycznych oraz archaizmów, hymn Jagiellonów

Bogurodzica motyw

Deesis prośba, błaganie

lament świętokrzyski nazwy

żale matki boskiej pod krzyżem, posłuchajcie bracia miła

lament świętokrzyski gatunek

dramat liturgiczny, osiem strof, zaczyna się opostrofą, lament(plankt) utwór wyraząćy żałobę, ból

lament świętokrzyski adresaci

bóg, anioł Gabriel, wszyscy ludzie, wsyztsjie matki

lament świętokrzyski motyw

stabat mater odlotowa stała matka boleściwa

rozmowa mistrza polikarpia ze smiercia gatunek

dialog, rozmowa(liryka), satyra dla społeczeństwa

rozmowa mistrza polikarpia ze smiercia motyw

dause macabre(taniec śmierci) korowody że śmiercią, śmierć jest demokratyczna i sprawiedliwa, nikt się od śmierci nie wykupi czeka ona każdego (biednego czy bogatego)

Pieśń o rolandzie gatunek

chansons se gęste czyli pieśń o czynię, epos rycerski

pieśń o rolandzie data

XIw

dzieje tristana i izoldy gatunek

romans rycerski, utwór epicki

dzieje tristana i izoldy data

XIIw pierwsze spisane warianty

dzieje tristana i izoldy motyw

Topos nieszczęśliwej miłości

Legenda o św Aleksym gatunek

hagiografia(żywot święty)

Boska komedia gatunek

komedia (w koncepcji antycznej)

boska komedia autor

Dante Alighieri

Bogurodzica

dessis okazuje on Chrystusa na tronie po prawej stronie Maryja a po lewej stronie Jan Chrzciciel w błagalnej postawie

lament swietokrzyski

stabat mater dolorosa stała matka boleściwa celem jest ukazanie rozpaczy matki i jej bezradności wobec cierpiena syna a także wzbudzenje współczucia wobec przepełnionej bólem Maryi

porównanie obrazu Maryi

Bogurodzica dogmat lament Maryja zwykłą kobietą

wzorzec rycerz

szlachetnie urodzony, a nawet spokrewniony z królem, doskonały fizycznie, odważny, honorowy, szlachetny-syoi w obronie biednych, chorych, kobiet i dzieci, pobożny, jego triada w którą wierzy to bóg, honor, ojczyzna, walczy w imię wiary(Roland)

wzorzec króla

namiestnik Boga na ziemi, pobożny, odważny, honorowy, kocha swoich rycerzy(zrobi dla nich wsyztsko) walczy w imię wiary,(król Karol)

wzorzec acseta

nie zależy mu na życiu doczesnym, narzuca sobie ascezę -ogranicxa jedzenie, picie, sen, umartwia ciało, poświęca się tylko bogu, nie czuję radości z życia doczesnego (św. Franciszek z Asyżu)

kagiografia(św. aleksy)

narodziny w bogatej rodzinie, szczęśliwe dzieciństwo i młodość, porzuca dotychczasowe życie, rozdaje dobra materialne, żyje w ubóstwie, służy bogu, cuda za życia i po śmierci, święta śmierć

obraz śmierci

żółte oczy, blada cera, rozkładające się ciało, wypina żebra u kości, zgrzyta zębami, goła głowa

rozmowa mistrza Polikarpa z śmiercią motyw 2

memento mori(pamiętaj o śmierci) słowa te przypominają ludziom o nieuchronnym kresie życia i podkreśla równość wszystkich ludzi do śmierci

pieśń o rolandzie motyw

ars bene moriendi (sztuka pięknego umierania)

kwiatki św Franciszka z asyżu

zbiór legend spisano 150 lat po jego śmierci, ukazuję różne epizody z jego życia, ilustruje jego poglądy, posiada elementy fikcyjne i fantastyczne

porównanie Rolanda i Tristana

Roland wzór Tristan wzór do momentu wypicia eliksiru

boska komedia nazwa

Dante nadał swojemu dziełu tytuł komedia nawiązując do tradycji antycznej. przymiotnik boska został dodany przez twórców renesansowych aby podkreślić wyjątkowość dzieła

przewodnicy

Wergiliusz, Beatrycze, św bernardyn

Wergiliusz

Dante uznaję go za swojego mistrza, wzorował się na nim stylem(Dante). mądry, duży potężny poeta

beatrycze

przedwcześnie zmarła (ukochana Dantego), ona inicjuje jego podróż, aby wyzwolić go z grzechu, ma ona cechy ziemskiego piękna i anielskiej świętości

św bernardyn

średniowieczny mistyk i teolog w empireum pokazuje Dantemu ideał kobiety jakim jest maryja, opiekuję się Dante na ostatnim etapie jego drogi, ponieważ jest wielkim autorytetem osiągnięcia mistycznej jedności że stwórcą

boska komedia cechy średniowiecza

celem jest Bóg, przedstawienie kary za grzechy, piszę to dzieło, ponieważ pragnie wyzwolić ludzi z grzechu

boska komedia cechy renasansowe

twórca jest znany, mistrzem jest Wergiliusz (poeta ant.) bohaterem utworu nie jest Bóg tylko człowiek, nawiązania mitologiczne, opis życia twórców antycznych, Dante napisał dzieło w języku włoskim, a nie łaciną

Konwencjonalna miłość

roland

niekonwencjonalna miłość tragiczna

Tristan i Izolda zakochuje się on w żonie. swojego władcy. jest to miłość fatalna ponieść niszczy i buduje. daje szczęście a zarazem jest przyczyną smutku i rozpaczy.