schorzenia kopyt i racic

Choroby racic a brakowanie stad bydła

trzecia przyczyna brakowania stad, odsetek krów eliminowanych z tego powodu wynosi 15-25%, a w stadach wysokowydajnych nawet do 50%

W jakim wieku dokonuje się pierwszej kontroli racic jałówek?

12-16 miesięcy

W jakim wieku dokonuje się pierwszej korekcji racic jałówek?

18-20 miesięcy (o ile zwierzę nie ma wad postawy)

Jak często wykonuje się kontrolę stanu racic?

raz w roku w systemie oborowo-pastwiskowym na 2 miesiące przed wyjściem na pastwisko; 2 razy w roku w systemie całorocznego utrzymania oborowego; w systemie wolno stanowiskowym w zależności od potrzeb

Czym jest linia biała?

połączeniem rogu ściennego z podeszwowym

Z czego zbudowane są racice?

kości racicowa i koronowa, skóra właściwa, ściana, obwódka, puszka rogowa, piętka, podeszwa, struktury dodatkowe (ścięgna, stawy, kaletka trzeszczki racicowej)

W jakim tempie przyrasta róg racicy?

5mm miesięcznie

Na czym polega korekcja racic?

na usunięciu nadmiernie przerośniętego rogu racicowego, nadaniu racicom właściwego kształtu, który zapewnia zwierzęciu równomierne rozłożenie nacisku ciała na racice

Z czego składa się korekcja racic?

oczyszczenie, osuszenie, zmierzenie długości ściany przedniej palca, przycięcie palca wewnętrznego i zewnętrznego racicy, wyrównanie podeszwy

Jak zapewnić bezpieczeństwo podczas zabiegów pielęgnacyjnych?

zwierzę powinno zostać unieruchomione przy pomocy poskromu

Narzędzia do korekcji racic

noże, nożyce, tarniki (pilniki), szlifierka kątowa

Błędy popełniane podczas korekcji

zbyt krótkie przycięcie podeszwy (prowadzi do pęknięć racicy wzdłuż linii białej), zbytnie zaokrąlenie zewnętrznych brzegów (prowadzi do przeciążeń podeszwy), nadmierne przycięcie wewnętrznego palca tylnej racicy (zaburza krążenie)

Przyczyny występowania chorób racic

złe warunki zoohigieniczne, zła organizacja obory, brak ruchu, nieodpowiednia obsługa zwierząt, zwiększona masa ciała zwierząt (zbyt dobra kondycja) i znaczna wydajność, brak lub nieregularna i nieumiejętna korekta racic, błędy żywieniowe, war. genetyczne

Najważniejsze choroby racic

zapalenie skóry palców, zaznokcica, wrzód podeszwy, choroba linii białej, gnicie rogu, ochwat

Zapalenie skóry palców – inne nazwy

truskawkowa/malinowa piętka, choroba Mortellaro

Zapalenie skóry palców – przyczyny

beztlenowe bakterie Trepomena uniemożliwiające samoistne gojenie się ran

Zapalenie skóry palców – przebieg

zmiany w szparze międzypalcowej lub na tylnej powierzchni piętek, zwykle dotyczy kończyn tylnych; umiejscawia się blisko opuszek, po stronie grzbietowej palców; szereg stadiów

Zapalenie skóry palców – stadia choroby

O – brak zmian, R – nadmierne rogowacenie skóry, B – zmiany brodawczakowate, Z – zmiany ziarniniakowe, W – zmiany wrzodziejące; zmiany Z i W bardzo bolesne (kulawizna), powodują krwawienie i sączenie

Zapalenie skóry palców – skąd pochodzi nazwa truskawkowa/malinowa piętka?

w jednej z faz pojawia się charakterystyczna narośl podobna do truskawki

Zapalenie skóry palców – jakim chorobom może towarzyszyć?

gniciu rogu oraz zaznokcicy

Zapalenie skóry palców – przyczyna

utrzymywanie zwierząt na mokrym, zanieczyszczonym odchodami podłożu

Zapalenie skóry palców – skutku braku leczenia

prowadzi do zniekształcenia rogu podeszwy (krowy chodzą na czubkach palców)

Zapalenie skóry palców – zapobieganie

polega głównie na zachowaniu dobrych warunków higienicznych w oborze

Zaznokcica – inna nazwa

ropowica międzypalcowa

Zaznokcica – przyczyna

bakteryjne zakażenie tkanek miękkich palców powstające na skutek mikrourazów; bakterie wnikają do uszkodzonej skóry szpary międzypalcowej i wywołują zapalenie z bolesnym obrzękiem, a następnie pękaniem i otwieraniem ran

Zaznokcica – charakterystyka

przewlekła, bardzo częsta choroba powodująca martwicę skóry i gnilny rozkład miazgi twórczej racicy

Zaznokcica – objawy

silna kulawizna, odciążanie chorej kończyny

Zaznokcica – leczenie

pod nadzorem weterynarza za pomocą antybiotykow i okładów (rywanol, nadmanganian potasu); ranną kończynę zabezpiecza się jałowym opatrunkiem

Zaznokcica – u jakich zwierząt najczęściej występuje?

przebywających na mokrym, kamienistym pastwisku; beztlenowe bakterie wywołujące chorobę bytują w błocie

Zaznokcica – co sprzyja rozwojowi choroby?

złe warunki higieniczne (duża wilgotność, zapylenie oraz obecność odchodów)

Zaznokcica – zapobieganie

prawidłowa korekcja racic, odkażanie racic, zachowanie higieny obory (pastwiska)

Wrzód podeszwy – inna nazwa

zespół Rustelholza

Wrzód podeszwy – przyczyna

nadwaga, urazy, ich powstaniu sprzyja kwasica żwacza

Wrzód podeszwy – objawy

bolesność i ciężka kulawizna; stan zapalny między podeszwą rogową a tworzywem, róg żółty o gąbczastej konsystencji, wypadnięcie podeszwy (kraterowe obnażenia tworzywa), niechęć poruszania się, „siadanie”, utrata apetytu

Wrzód podeszwy – czy może przenosić się na okoliczne tkanki?

tak

Wrzód podeszwy – leczenie

zdjęcie rogu wszędzie tam, gdzie wysięk odseparował go od tworzywa; odsłoniętą miazgę dokładnie oczyścić; właściwa korekcja racic; przy rozległych zmianach martwiczych stosuje się odciążający klocek (obcas)

Wrzód podeszwy – jak często należy zmieniać opatrunek?

co 10 dni

Wrzód podeszwy – czy obserwuje się przypadki samowyleczenia?

tak, świadczy o tym „podwójna podeszwa” – przestrzeń wypełniona brunatną cieczą, której dno stanowi świeżo odrosły róg

Choroba linii białej – przyczyna

oddzielenie się podeszwy od bocznej ściany racicy; powstają warunki do wnikania zanieczyszczeń i drobnoustrojów chorobotwórczych, powodujących zakażenie tworzywa (bolesne zmiany)

Choroba linii białej – postępowanie

nie zmuszanie zwierzęcia do nagłych i szybkich ruchów

Choroba linii białej – co może towarzyszyć chorobie?

gnicie i rozpad rogu opuszek

Gnicie rogu – w jakich warunkach występuje?

w warunkach intensywnej hodowli

Gnicie rogu – co sprzyja szerzeniu się choroby?

niehigieniczne warunki

Gnicie rogu – czego dotyczą zmiany chorobowe?

rogu opuszek tylnych racic, rozpoczynają się zwykle na opuszkach wewnętrznych

Gnicie rogu – objawy

róg miękki, mało elastyczny, rozpada się, występuje gnilny zapach; przebieranie kończynami podczas stania, częste polegiwanie, pogorszona jakość nasienia i zmniejszona wydajność

Gnicie rogu – leczenie

stosuje się dziegieć i siarczan miedzi

Gnicie rogu – profilaktyka

korekta racic, zachowanie wysokiej higieny w budynkach inwentarskich

Ochwat – inne nazwy

laminitis, zapalenie tworzywa ściany racic

Ochwat – na jakim tle powstaje choroba?

na tle metabolicznym

Ochwat – przyczyna

uszkodzenie naczyń włosowatych tworzywa przez toksyny i histaminę, powstające w przebiegu kwasicy żwacza, zapalenia macicy i wymienia oraz po powikłaniach porodowych

Ochwat – objawy

gorączka, przyspieszone tętno i oddechy, niechętne wstawanie, wysuwanie kończyny przed siebie, pobieranie pokarmu na leżąco, racice bolesne i obrzęknięte

Ochwat – do czego prowadzi brak leczenia?

do wystąpienia ochwatu przewlekłego, deformacji racic, wrzodu podeszwy, posocznicy, przebicia podeszwy kością racicową

Ochwat – leczenie

leki przeciwhistaminowe, przeciwbólowe, przeciwzapalne, podawanie preparatów wapniowych, zimne okłady i kąpiele racic

Ochwat – zapobieganie

unikanie zaburzeń metabolicznych, zapalenia wymienia i macicy oraz szybkie i intensywne leczenie tych schorzeń w początkowej fazie

Ochwat u koni – co to?

surowicze rozlane zapalenie tworzywa kopytowego

Ochwat u koni – których nóg dotyczy najczęściej?

przednich, ale może też występować na tylnych

Ochwat u koni – przebieg

ostry lub przewlekły; powstający wysięk uciska kopyto, może prowadzić do zmiany położenia kości kopytowej, osłabienie łączności kości kopytowej z puszką rogową; kość opada na podeszwę, a podeszwa kości odchyla się ku tyłowy

Ochwat u koni – co dzieje się z kopytem?

ściana przednia kopyta wydłuża się i grubieje, powstają patologiczne pierścienie na ścianie rogowej, poszerzenie linii białej,

Ochwat u koni – charakterystyka chorego kopyta

opuszczona kość kopytowa uciska na tworzywo i podeszwę, co prowadzi do zaburzenia odżywiania miazgi twórczej; podeszwa rogowa staje się cieńsza i płaska, róg podeszwy staje się kruchy i łamliwy

Ochwat u koni – konsekwencje przy braku leczenia

może dojść do martwicy tworzywa podeszwowego a także do przebicia podeszwy rogowej przez pionowo ustawioną kość kopytową

Ochwat u koni – przyczyny żywienie

podanie nieprzyzwyczajonemu koniowi ziarna świeżo zebranych zbóż, nakarmienie ziarnem/napojenie wodą zaraz po pracy; zatrucie; karma wysokobiałkowa; nagła zmiana paszy

Ochwat u koni – przyczyny postępowanie z koniem

szybkie oziębienie zgrzanego konia po wysiłku; długotrwałe stanie na mrozie; praca na twardym podłożu; długotrwały marsz/transport; większe obciążenie jednej kończyny

Ochwat u koni – inne przyczyny

przy niektórych chorobach tła zakaźnego (zapalenie płuc, influenza); predyspozycje (duża masa ciała, szerokie/płaskie/wypukłe/skośne/krzywe kopyta; postawa podsiebna (obciążenie ściany przedniej))

Ochwat u koni – objawy

charakterystyczna postawa; kulawizna; trudność oderwania kończyny od podłoża, krok krótki i naprężony, leżenie, chore kopyta gorące i bolesne, gorączka, dreszcze, potliwość, kołysanie zadem

Ochwat u koni – postępowanie

wezwać lekarza, rozkuć konia, umieścić konia na miękkiej ściółce, zimne okłady na kopyta, nie podawanie pasz soczystych i objętościowych, ścisła dieta (niewielkie ilości dobrej jakości siana), świeża woda, leki przeciwzapalne, przeciwbólowe, antybiotyki

Ochwat u koni – kucie

aby zapobiec rotacji kości kopytowej podnieść tył kopyta (gips z drewnianym klockiem), zeszlifować ścianę przednią kopyta, okuć podkową pełną; podkowa w kształcie serca + podwyższenie ścian wspornych

Ochwat u koni – kiedy podejmuje się decyzję o eutanazji?

jeśli puszka kopytowa odklei się od kości lub gdy kość przebije podeszwę

Ochwat u koni – zapobieganie

nie pojenie koni zgrzanych i spoconych; ograniczenie świeżego ziarna w paszy, nie zostawianie koni w spoczynku w niskich temperaturach (oziębienie)

Gruda – co to?

infekcja skórna, najczęściej na pęcinach, piętkach, ostrogach

Gruda – etiologia

nieznana; brane są pod uwagę zakażenia bakteryjne, wirusowe lub predyspozycje osobnicze

Gruda – u jakich koni najczęściej występuje?

przebywających w wilgotnym środowisku, złych warunkach higienicznych; predyspozycje rasowe (długie pęciny z długim i grubym włosiem, białe nogi, skóra zbyt sucha i łatwo ulegająca pęknięciom (konie fryzyjskie, rasy zimnokrwiste)

Gruda – objawy

zmiany nad piętkami, okolicami pęciny i nadpęcia; łagodne zapalenie skóry (zaczerwienienie), opuchlizna, brodawkowate narośle pokryte suchymi strupami, wysięk, ból; kulawizna w zaawansowanym stadium

Gruda – leczenie

oczyścić i wygolić chorą okolicę; miejscowo maści antybiotykowe i roztwory ściągające; przy rozległych zmianach antybiotyk i opatrunek; odnowiony naskórek chronić maścią cynkową

Gruda – zapobieganie

higiena podłoża, długie włosie na pęcinach podciąć, oczyszczać i suszyć nogi konia po każdym powrocie do stajni; w przypadku podrażnień zabezpieczyć nogę konia oliwką dla dzieci

Zapobieganie chorobom racic

systematyczne przeglądanie racic, regularna korekcja racic, kąpiele racic w środkach dezynfekujących i utwardzających; zachowanie prawidłowych warunków utrzymania zwierząt, wystarczająca ilość przestrzeni, poideł i legowisk, dodatek biotyny

Jakie krowy są szczególnie narażone na choroby racic?

zwierzęta młode i nowe w stadzie, krowy zasuszone, pierwiastki