Rzeki i działalność wiatru

Co wyrozniamy w podluznym odcinku rzeki?

Bieg Dolny, bieg Górny, bieg środkowy, Ujście

W dolinie rzecznej wystepuję

koryto rzeki, terasy zalewowe,łożysko rzeki

terasy zalewowe

płaskie fragmenty doliny rzecznej po jednej lub obu stronach korytach, na ktore wylewa sie woda

łożysko rzeki

obejmuje koryto i terasy zalewowe

Działalność wód

niszczy podloze, transportuje i akumuluje material skalny- rumowisko rezczne

Intensywność działalności rzek zależy od-

spadku rzeki, podłoża, prędkości wody, warunków klimatycznych

baza erozyjna

glebokosc do ktorej rzeka moze zniszczyc podloze

cechy biegu górnego

Woda płynie szybko, Płytka rzeka, przeważa erozja wgłąb, żłobki kamienne, na dnie leżą otoczaki, kształcie literki V Dolina, wystepują wodospady i bez trza, występuje erozja wsteczne, tworzy się Kaptaż

kaptaż

Przejęcie jednej rzeki przez drugą w wyniku erozji wstecznej

Erozja wsteczna

Woda się odbija, podmywa próg i w konsekwencji go cofa

przykłady wodospadów

Kamieńczy w Sudetach, Siklawa w Tatrach

bieg środkowy

maleje Spadek rzeki, prędkość, rzeka jest szersza, wzrasta ilość wody, w rumowisku przeważa drobny materiał, grubszy podnie rzeki, Największa prędkość w nurcie, erozja Boczna,

erozja boczna

Jeden z brzegów cofa się a drugi Narasta wskutek akumulacji

meandry

zakola rzeczne

starorzecze

Jezioro powstałe przez oderwane od głównego Koryta Zakole

dolny bieg

Woda płynie wolno i spokojnie – jej siła transportowa maleje, akuwia, mielizny, na terasach zalewowych Mady, często Delta

akuwia

Utwory nagromadzone na dnie czy brzegach rzeki

mielizny

W korycie gdzie nurt rzeki słabszy

Typy ujść rzecznych

Delta, Estuarium

ujscie

Miejsce gdzie rzeka Wypływa do jeziora morza i tym podobnych

delta

Materiał skalny tworzy się w miejscu gdzie morze (do którego uchodzi) jest płytkie i nie ma silnych prądów przybzeznych

przyklady delt

Amazonka, Wołga, Wisła, mississippi

estuarium (ujscia lejkowate)

Rzeka wpada do morza, w którym są duże Pływy i prądy – brak akumulacji

przyklady estuarium

Tamiza, rzeka świętego Wawrzyńca

ablacja deszczowa

Spłukiwanie zwietrzeliny przez wodę

czynniki warunkujace dzialalnosc wiatru

warunki klimatyczne, dzialalnosc czlowieka, kierunek i predkosc wiatru, podatnosc podloza

procesy eoliczne

ksztaltowanie ziemi przez wiatr, erozja, transport u akumulacja materialu skalnego

deflacja

Wyzywanie cząsteczek mineralnych z powierzchni zbudowanych ze skał luźnych

misy deflacyjne

Rozległe zagłębienia terenu Powstała przez wywianie dużych ilości piasku i pyłu

ostance deflacyjne

Pagórki o stromych stokach powstały wskutek nierównomiernego wywiewania się Piasków

bruk deflacyjny

Pokrywa z większych fragmentów skalnych bo drobny materiał Wywiał się

korazja

Erozja wiatru, żłobienie skał

grzyby skalne

Pojedyncze skały o kształcie Grzyba

Graniaki Wiatrowe

Głazy i okruchy skalne o ściętych powierzchniach i krawedziach

bruzdy koracyjne

Wąskie podłużne zagłębienia oddzielone od siebie grzbietami skalnymi

transport wiatrowy

Pełzanie, saltacja, Suspencja

pelzanie

Materiał toczony po podłożu

saltacja

Odrywa się na chwilę od podłoża

suspencja

Materiał utrzymują się w powietrzu przez pewien czas

budujaca dzialalnosc wiatru

ripplemarki, wydmy

ripplemarki

Drobne, piaszczysty grzbiety rozdzielone obniżeniami

wydmy

Piaszczysta wzniesienia usypane przez wiatr

ilasta pustynia

Powierzchnię pokrytą stwardniały spękanym iłem

kamienista pustynia

Obszar bez roślin nagie formowane skały przez wiatr

zwirowa pustynia

Zbudowana ze żwiru w I dużych ziaren piasku

piaszczysta pustynia

Wyraźnie ukształtowane wydmy

co to i wyjasnienie

Barchany – wiatr umiarkowana siła, brak roślinności, kształt Sierpu

co to i wyjasnienie

Wydmy paraboliczne- – Skąpa roślinność, ramiona wydm są w przeciwnym kierunku niż wiatr

co to i wyjasnienie

wydmy gwiezdziste- Na obszarach o zmiennym kierunku wiatru

co to i wyjasnienie

Wydmy poprzeczne – kształt wałów, ustawione przeciwnie niż kierunek wiatru

Co to i wyjaśnienia

Wydmy podłużne – kształt wałów zgodnie z kierunkiem wiatru