prawo rzeczowe

5  1    135 fiche    owojcikcg7
Imprimer jouer consultez
 
question réponse
Res corporales
commencer à apprendre
rzeczy Materialne, poznawalne zmysłowo, Byty fizycznie istniejące, mające samoistny charakter, mogą być przedmiotem prawa własności
Res incorporales
commencer à apprendre
rzeczy Niematerialne, Dostępne wyłącznie poznaniu intelektualnemu, Byty abstrakcyjne, istniejące w oparciu o obowiązujące prawo, nie mogą być przedmiotem prawa własności
res in commercio
commencer à apprendre
Rzeczy w obrocie, rzeczy które są przedmiotem własności prywatnej bądź w każdej chwili bez żadnych innych warunków mogą stać się przedmiotem własności prywatnej
res extra commercium
commencer à apprendre
Rzeczy poza obrotem, rzeczy które póki mają ten status nie mogą być przedmiotem prywatnej własności
res publicae
commencer à apprendre
Rzeczy publiczne, rzeczy które należały do narodu rzymskiego (drogi, porty morskie, teatry publiczne)
Res omnium communes
commencer à apprendre
należały do wszystkich ludzi (powietrze, morze)
Res sacrae
commencer à apprendre
rzeczy poświęcone bogom, poświęcone uroczystym aktem nazwanym konsekracją, miały ten status dopóki nie przeprowadzono aktu przeciwnego nazwanego profanacją
Res sanctae
commencer à apprendre
rzeczy poświęcone bogom w inny sposób, bogowie mają je chronić (mury, bramy miejskie)
Res religiosae
commencer à apprendre
rzeczy związane ze zmarłymi (miejsca pochówku, urny, cmentarze)
res nullius
commencer à apprendre
Rzecz niczyja, rzecz, która nie jest przedmiotem niczyjej własności w danym momencie, ale jednocześnie nie stanowi rzeczy wyjętej z obrotu. Własność na rzeczach niczyich nabywano zasadniczo poprzez zawłaszczenie
Res hostiles
commencer à apprendre
rzeczy należące do wrogów państwa rzymskiego
Res derelictae
commencer à apprendre
rzeczy porzucone z zamiarem pozbycia się ich własności
Res hereditariae
commencer à apprendre
rzeczy wchodzące w skład nieobjętego spadku - nabywane poprzez szczególny rodzaj zasiedzenia (usucapio pro herede)
Thesaurus
commencer à apprendre
skarb
Rzecz pojedyncza
commencer à apprendre
rzecz w której nie można wyróżnić części składowych, jest jednorodna, powstała w spoób naturalby bądź sztyczny
Rzecz złożona
commencer à apprendre
rzecz składająca się z części składowych, które nie mają prawnej samodzielności połączonych trwale w jedną całość. przy przyłączeniu cudzej rzeczy do rzeczy innej osoby to rzecz przyłączona traci swoją prawną samodzielność, nie można jej windykować
Rzecz zbiorowa
commencer à apprendre
zbiór rzeczy określonych wspólną nazwą służących zazwyczaj do jednego celu
res mancipi
commencer à apprendre
Własność przenoszona za pomocą mancypacji oraz in iure cessio.
res nec mancipi
commencer à apprendre
Do przeniesienia własności wystarczała traditio
res mobiles
commencer à apprendre
rzeczy ruchome, wszystkie rzeczy niebędące nieruchomościami. Zasiedzenie tych rzeczy wymagało rocznego posiadania
res immobiles
commencer à apprendre
nieruchomości, wyodrębnione części powierzchni ziemskiej oznaczone granicami i stanowiące odrębny przedmiot własności; oraz ich części składowe trwale z nim połączone. są to rzeczy oznaczone indywidualnie. Zasiedzenie 2 lata
rzeczy zużywalne
commencer à apprendre
ich prawidłowe wykorzystanie, zgodne z ich celem polega na ich zużyciu
rzeczy niezużywalne
commencer à apprendre
ich prawidłowe wykorzystanie nie polega na ich zużyciu
rzeczy podzielne
commencer à apprendre
takie które można podzielić bez zmiany ich istoty lub znaczącej zmiany wartości
rzeczy niepodzielne
commencer à apprendre
takie których nie można podzielić bez zmiany ich istoty lub znaczącej zmiany wartości
fructus
commencer à apprendre
pożytki
pożytki naturalne
commencer à apprendre
organiczne płody rzeczy lub oddzielone od nich części składowe, które stanowią normalny dochód z tej rzeczy
pożytki cywilne
commencer à apprendre
dochody, które rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego
przynależności
commencer à apprendre
rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w faktycznym i stałym związku odpowiadającym temu celowi.
possessio; possessio civilis
commencer à apprendre
Posiadanie- władztwo faktyczne nad rzeczą
corpus
commencer à apprendre
element obiektywny - rzeczywiste władztwo fizyczne nad rzeczą [wykonywane niekiedy pośrednio - poprzez udostępnienie rzeczy innej osobie]
animus
commencer à apprendre
element subiektywny - wola władania rzeczą we własnym imieniu
detentio; possessio naturalis
commencer à apprendre
Dzierżenie- władztwo faktyczne nad rzeczą obejmujące jedynie corpus, ale sprawowane in alieno nomine. To czy dana osoba jest dzierżycielem czy posiadaczem poznajemy po danym stosunku prawnym
Possessio iusta
commencer à apprendre
posiadanie słuszne- oparte o prawidłową podstawę prawną
possesio iniusta
commencer à apprendre
posiadanie niesłuszne- pozbawione prawidłowej podstawy prawnej
possesio bonae fidei
commencer à apprendre
posiadanie w dobrej wierze- osoba która nie ma podstawy prawnej posiadania, ale jest przekonana i dokonała należytej staranności myśląc że ta podstawa prawna istnieje
Possessio malae fide
commencer à apprendre
posiadaczem w złej wierze jest osoba, która wie, lub powinna wiedzieć że nie ma prawidłowej podstawy prawnej posiadania
possessio vitiosa
commencer à apprendre
Posiadanie wadliwe- nabyte w sposób niedozwolony
corpore et animo
commencer à apprendre
wymagano, by nabywca posiadania pojął rzecz we władztwo fizyczne (corpus) oraz, by miał wolę posiadania rzeczy dla siebie (animus)
traditio longa manu
commencer à apprendre
przekazanie władztwa nad rzeczą
occulius et affectu
commencer à apprendre
nabycie nieruchomości przez okazanie jej z wysoko położonego punktu
Traditio brevi manu
commencer à apprendre
sytuacja gdy dotychczasowy dzierżyciel na podstawie czynności prawnej staje się posiadaczem
Constitutum possessorium
commencer à apprendre
umowne przeniesienie posiadania, w którym dotychczasowy posiadacz staje się dzierżycielem
Interdicta retinendae possessionis
commencer à apprendre
służą do ochrony posiadania które ktoś narusza (charakter prohibitoryjny)
Interdictum utrubi
commencer à apprendre
służy do ochrony posiadania rzeczy ruchomych
Interdictum uti possidetis
commencer à apprendre
służy do ochrony posiadania nieruchomości, przysługiwał tylko właścicielowi niewadliwemu
Interdicta recuperandae possessionis
commencer à apprendre
służą do ochrony utraconego posiadania (charakter restytutoryjny)
Interdictum unde vi
commencer à apprendre
chroni posiadacza wyrzyconego z nieruchomości siłą o ile był posiadaczem niewadliwym i skorzystał z interdyktu w terminie roku
Interdictum de vi armata
commencer à apprendre
chroni posiadacza wyrzyconego z nieruchomości siłą zbrojną, przydługiwał także posiadaczowi wadliwemu i nei było ograniczenia z korzystania
Interdictum de precario
commencer à apprendre
gdy prekarzysta nie oddaje rzeczy na wezwanie właściciela
plena in re potestas
commencer à apprendre
„pełne władztwo nad rzeczą"; prawo podmiotowe bezwzględne, rodzaj władztwa nad rzeczą uprawniający do korzystania z niej oraz rozporządzania nią z wyłączeniem innych osób
własność jest prawem do dysponowania rzeczą materialną w sposób zupełny, chyba że ustawa wyraźnie je ogranicza
commencer à apprendre
Dominium est ius de re corporali perfecte disponendi, nisi lege prohibeatur
operis novi nuntiatio
commencer à apprendre
sprzeciw co do wzniesienia nowego budynku na gruncie sąsiednim
interdictum demolitorium
commencer à apprendre
interdykt o rozbiórkę
ius possidendi
commencer à apprendre
Prawo do posiadania rzeczy
ius utendi
commencer à apprendre
prawo do używania rzeczy
ius abutendi
commencer à apprendre
prawo do zużycia rzeczy
absus iuris
commencer à apprendre
nadużycie prawa podmiotowego
ius fruendi
commencer à apprendre
prawo do pobierania pożytków z rzeczy
ius disponendi
commencer à apprendre
prawo do rozporządzania rzeczą
communio pro indiviso/ condominium
commencer à apprendre
współwłasność, sytuacja, w której istnieje kilku właścicieli na jednej rzeczy - każdy z nich miał swój udział wyrażony ułamkowo
podział quoad usum
commencer à apprendre
ustalenie korzystania z rzeczy
umowne zniesienie współwłasności
commencer à apprendre
jeżeli są się w stanie dogadać, zgodne oświadczenie woli współwłaścicieli
sądowe zniesienie współwłasności
commencer à apprendre
jeżeli nie są w stanie się dogadać, na podstawie actio communi dividundo
dominum ex iure quiritium
commencer à apprendre
własność kwirytarna, przysługiwała tylko obywatelom rzymskim, chroniona przez prawo cywilne
własność bonitarna
commencer à apprendre
rodzaj władztwa na rzeczy który powstawał w sytuacji kiedy dana osoba nie nabywała własności kwirytarnej, ale w świetle prawa pretorskiego zasługiwała na ochronę- mogła wykonywać wszystkie uprawnienia właściciela z włączeniem innych osób
immisje
commencer à apprendre
szkodliwe oddziaływania sąsiedniego gruntu
duplex dominium
commencer à apprendre
podwójna własność- gdy było dwóch właścicieli (bonitarny i kwirytarny), po roku (w przypadku rzeczy ruchomych) lub 2 latach (w przypadku rzeczy nieruchomych) właściciel bonitarny stawał się właścicielem kwirytarnym w skutek zasiedzenia
własność Possessio vel ususfructus
commencer à apprendre
quasi-własność na gruntach prowincjonalnych- położonych poza italią
vectigal
commencer à apprendre
podatek gruntowy
Pochodne sposoby nabycia własności
commencer à apprendre
gdy poprzednik prawny przenosi własność na nabywcę
titulus adquirendi dominii
commencer à apprendre
czynność zobowiązująca do przeniesienia własności i jednocześnie causa dla czynności rozporządzającej
modus adquirendi dominii
commencer à apprendre
czynność rozporządzająca- czynność rodząca skutek rzeczowy w postaci przeniesienia własności
Mancypacja
commencer à apprendre
pochodny, formalny sposób nabycia własności kwirytarnej polegający na rytualnym przekazaniu rzeczy z udziałem libripensa i w obecności 5 świadków [wszyscy musieli być dojrzałymi obywatelami rzymskimi]. była czynnością prawną abstrakcyjną
In iure cesio
commencer à apprendre
pochodny, formalny sposób nabycia własności kwirytarnej polegający na pozornym procesie windykacyjnym (odstąpieniu rzeczy w obecności pretora na wzór fazy in iure w procesie - stąd nazwa)
Tradycja
commencer à apprendre
pochodny, nieformalny sposób nabycia własności polegający na wydaniu rzeczy. W przypadku res mancipi dochodziło do nabycia wyłącznie własności bonitarnej
iusta causa traditionis
commencer à apprendre
słuszna przyczyna tradycji, czynność zobowiązująca na podstawie której dokonuje się tradycji
Zasiedzenie
commencer à apprendre
sposób nabycia własności przez nieprzerwane posiadanie rzeczy w ciągu ustawowo określonego czasu, przy zachowaniu określonych prawem przesłanek
zasiedzenie jest nabyciem własności wskutek posiadania rzeczy przez czas określony prawem
commencer à apprendre
Usucapio est adiectio dominii per continuationem possessionis temporis lege definiti
Usucapio
commencer à apprendre
dostępne tylko obywatelom rzymskim zasiedzenie według prawa cywilnego prowadzące do nabycia własności kwirytarnej po spełnieniu przesłanek
Res habilis
commencer à apprendre
rzecz musiała być niewyłączona od zasiedzenia. Rzeczami wyłączonym od zasiedzenia były rzeczy: wyłączone z obrotu, niematerialne (wyjątek- służebności, spadek), skradzione bądź zabrane przemocą, należące do fiskusa
iustus titulus usucapionis
commencer à apprendre
słuszny tytuł zasiedzenia- podstawa prawna w oparciu o którą weszło się w posiadanie
Praescriptio longi temporis
commencer à apprendre
zasiedzenie na gruntach prowincjonalnych prowadzące do nabycia possessio vel ususfructus. Instytucja wykształciła się z zarzutu procesowego „długiego czasu". Następowało po spełnieniu przesłanek
Inter praesentes
commencer à apprendre
zasiedzenie gruntu w przypadku gdy poprzednik zamieszkuje tę samą prowincję w której znajduje się dany grunt
inter absentes
commencer à apprendre
zasiedzenie gruntu w przypadku gdy poprzednik zamieszkuje inną prowincję niż ta w której znajduje się dany grunt
occupatio
commencer à apprendre
Zawłaszczenie- pierwotny sposób nabycia własności na rzeczach niczyich [za wyjątkiem skarbu oraz przedmiotów wchodzących w skład spadku nieobjętego] za spełnieniem dwóch przesłanek
rzecz niczyja przypada temu, kto ją pierwszy zawłaszczy
commencer à apprendre
res nullius cedit primo occupanti
Akcesja
commencer à apprendre
nabycie własności poprzez połączenie rzeczy- rzecz dotychczas samodzielna staje się częścią składową innej rzeczy („rzeczy głównej")
Accessio cedit principali
commencer à apprendre
zasada według której należało określić która rzecz ma charakter przyrostu a która stanowi rzecz główną
alluvio
commencer à apprendre
przymulisko - nabycie własności na gruncie nadbrzeżnym, który wyłonił się wskutek powolnego nanoszenia osadu
akcesja dwóch nieruchomości
commencer à apprendre
stosowano zasadę accessio cedit principali - należało określić, która rzecz ma charakter „przyrostu", a która stanowi „rzecz główną"; najczęściej dotyczyła akcesji rzecznych
avulsio
commencer à apprendre
oderwisko - nabycie własności wskutek trwałego połączenia gruntu nadbrzeżnego z fragmentem gruntu oderwanym przez gwałtowny bieg w górze rzeki (przyjmowano, że trwałe połączenie zachodzi, gdy ukorzenią się rośliny)
alveus derelictus
commencer à apprendre
osuszone wskutek zmiany biegu rzeki publicznej koryto przypadało właścicielom gruntów nadbrzeżnych
insula in flumine nata
commencer à apprendre
wyspa powstała na rzece przypadała właścicielom gruntów nadbrzeżnych
akcesja dwóch ruchomości
commencer à apprendre
również stosowano zasadę accessio cedit principali. wymagała każdorazowego ustalenia, która rzecz jest „główna", a która stanowi „przyrost".
ferruminatio
commencer à apprendre
przyspawanie - połączenie w sposób uniemożliwiający identyfikację miejsca złączenia „przyrostu" (części składowej) i „rzeczy głównej" - definitywne nabycie własności
adplumabtio
commencer à apprendre
przylutowanie - połączenie w sposób umożliwiający identyfikację miejsca złączenia „przyrostu" [części składowej] i „rzeczy głównej" - możliwość zastosowania actio ad exhibendum a następnie windykowania „przyrostu"
akcesja ruchomości do nieruchomości
commencer à apprendre
stosowano zasadę superficies solo cedit - nieruchomość jest zawsze „rzeczą główną", a ruchomość stanowi „przyrost"
Superficies solo cedit
commencer à apprendre
zasada według której rzeczą główną jest zawsze nieruchomość, a ruchomość stanowi przyrost
inaedicifatio
commencer à apprendre
postawienie budynku na cudzym gruncie z własnych materiałów - budynek staje się częścią składową gruntu o ile ma trwałe fundamenty
implantatio
commencer à apprendre
zasadzenie roślin na cudzym gruncie - stają się częścią składową gruntu z chwilą ukorzenienia
satio
commencer à apprendre
zasianie zbóż na cudzym gruncie.
Specyfikacja
commencer à apprendre
nabycie własności na rzeczy ruchomej wykonanej z cudzych materiałów bez zgody ich właściciela
Ochrona petytoryjna
commencer à apprendre
ochrona prawa własności
Rei vindicati
commencer à apprendre
skarga windykacyjna/ wydobywcza- środek ochrony prawnej przysługujący właścicielowi kwirytarnemu, który pozbawiony został posiadania rzeczy
fictus possessor
commencer à apprendre
posiadacz fikcyjny -osoba, która twierdziła, że jest posiadaczem, by umożliwić zasiedzenie innej osobie lub podstępnie pozbyła się rzeczy, by uniknąć zasądzenia
cum omnis causa
commencer à apprendre
z wszystkimi pożytkami
actio arbitraria
commencer à apprendre
sędzia wzywał pozwanego do zwrotu rzeczy pod rygorem zasądzenia na kwotę odpowiadającą wartości rzeczy oszacowanej przez powoda
impensae
commencer à apprendre
Nakłady- wydatki związane z rzeczą
impensae necessariae
commencer à apprendre
nakłady konieczne- wydatki niezbędne dla zachowania rzeczy w stanie przydatnym do normalnego korzystania zgodnie z jej przeznaczeniem
impensae utiles
commencer à apprendre
nakłady użyteczne- wydatki poniesione w celu ulepszenia rzeczy
imepnsae voluptuariae
commencer à apprendre
nakłady zbytkowne- wydatki w celu nadaniu rzeczy cech odpowiadających szczególnym upodobaniom posiadacza
Ius retnetionis
commencer à apprendre
prawo retencji - prawo do zatrzymania rzeczy przez jej posiadacza do chwili rozliczenia nakładów
Actio negatoria
commencer à apprendre
skarga negatoryjna- skarga przysługująca właścicielowi kwirytarnemu, którego prawo na rzeczy zostaje naruszone w inny sposób, niż poprzez pozbawienie go posiadania, który żąda zaprzeczenia jakoby pozwanemu przysługiwało jakieś prawo na rzeczy powoda
cautio de amplius non turbando
commencer à apprendre
stypulacyjne zabezpieczenie, mającego gwarantować, że w przyszłości nie dojdzie już do naruszeń
Actio publiciana
commencer à apprendre
skarga windykacyjna przysługująca właścicielowi bonitarnemu. Opierała się ona o fikcję, zgodnie z którą powód będący posiadaczem zmierzającym do zasiedzenia, był traktowany jak właściciel kwirytarny
iura in re aliena
commencer à apprendre
prawa na rzeczy cudzej- Ograniczone prawa rzeczowe- prawa rzeczowe o charakterze bezwzględnym, polegające na wykonywaniu ograniczonego władztwa nad rzeczą, będącą cudzą własnością
służebność nie może polegać na działaniu
commencer à apprendre
Servitus in faciendo consistere nequit
nie może istnieć służebność na innej służebności
commencer à apprendre
Servitus servitutis esse non potest
służebność należy wykonywać oględnie
commencer à apprendre
Servitutibus civiliter utendum est
nie można mieć służebności na rzeczy własnej
commencer à apprendre
Nemini res sua servit
służebności gruntowe miejskie
commencer à apprendre
służebności związane z budownictwem
Ususfructus
commencer à apprendre
użytkowanie- Przedmiotem użytkowania mogły być tylko rzeczy niezużywalne (w przypadku rzeczy zużywalnych uznawano istnienie „użytkowania nieprawidłowego" - quasi-ususfructus - konstrukcja zbliżona do pożyczki)
użytkowanie jest prawem do korzystania i pobierania pożytków z cudzej rzeczy, zachowując jej substancję
commencer à apprendre
Ususfructus est ius alienis rebus utendi, fruendi salva rerum substantia
Usus
commencer à apprendre
używanie - prawo do korzystania z cudzej rzeczy, ale zasadniczo bez możliwości pobierania pożytków [chyba, że dla własnej konsumpcji]
Habitatio
commencer à apprendre
prawo do zamieszkiwania w cudzym domu
Operae servorum et animalium
commencer à apprendre
prawo do korzystania z cudzych niewolników i zwierząt
Deductio servitutis
commencer à apprendre
zastrzeżenie ustanowienia służebności w przypadku mancypacyjnego zbycia gruntu
vindicatio servitutis/ actio confessoria
commencer à apprendre
powództwo rzeczowe przeciw każdemu, kto uniemożliwia wykonywanie służebności- powód domagał się potwierdzenia przysługującego mu prawa, zaprzestania naruszeń, naprawienia szkód, zabezpieczenia na wypadek naruszeń przyszłych
Zastaw
commencer à apprendre
ograniczone prawo rzeczowe przysługujące wierzycielowi zastawniczemu (zastawnik) na rzeczy dłużnika zastawnego (zastawca), mające zabezpieczać ewentualne roszczenia zastawnika w przypadku niewykonania przez zastawcę świadczenia.
fiducia cum creditore
commencer à apprendre
"przewłaszczenie na zabezpieczenie" - Historyczny poprzednik zastawu, powiernicze przeniesienie własności rzeczy z zastrzeżeniem jej zwrotu po spłacie długu.
Pignus
commencer à apprendre
zastaw ręczny, polegający na przeniesieniu posiadania na zastawnika, a nie własności. Powstawał na podstawie kontraktu realnego (dochodzącego do skutku z wydaniem rzeczy) o tej samej nazwie.
Hypotheca
commencer à apprendre
zastaw umowny, przy którym nie dochodziło do przeniesienia posiadania. W takiej sytuacji dopiero ewentualne niewykonanie zobowiązania przez dłużnika wiązało się z przeniesieniem posiadania przedmiotu zastawu na wierzyciela
lex commissoria
commencer à apprendre
uprawnienie do zachowania przedmiotu zastawu na własność zastawnika
Zastaw uprzywilejowany
commencer à apprendre
zaspokajany z pominięciem zasady prior tempore, potior iure

Vous devez vous connecter pour poster un commentaire.