Paremie łacińskie UJ

 0    23 fiche    manque
Télécharger mP3 Imprimer jouer consultez
 
question język polski réponse język polski
Accessio cedit principali
commencer à apprendre
Rzecz łączona dzieli los rzeczy głównej
Jezeli przyłącza się rzeczy o mniejszej wartości, które podnoszą wartość rzeczy głównej, to stają się jej częściami składowymi, więc dzielą jej los.
Actor sequitor forum rei
commencer à apprendre
Powód idzie za sądem pozwanego
Właściwym dla złożenia pozwu jest sąd, w którego okolicy mieszka pozwany. Łatwiej jest wtedy pozwanemu się obronić.
Audiatur et altera pars
commencer à apprendre
Niech będzie wysłuchana i druga strona
Nie ma sprawiedliwego procesu bez wysłuchania argumentów drugiej strony. Każdy ma prawo do bycia wysłuchanym w procesie przez niezawisły i bezstronny sąd
Bis de eadem re agi non potest
commencer à apprendre
Nie można procesować się dwa razy o to samo
Zdroworozsądkowe podejście - procesowanie się dwa razy o to samo nie miałoby sensu - res iudicata - powaga rzeczy osądzonej, czyli co jest raz osądzone, nie powinno być rozpatrywane po raz wtóry.
Cessante ratione legis, cessat lex ipsa
commencer à apprendre
Gdy ustaje przyczyna, dla której wydano ustawę, traci moc sama ustawa.
Jeżeli dochodzi do sytuacji, w ktorej okoliczności, przez które ustanowiono ustawę ustaną, to ustawa również traci swoją moc.
Dura lex, sed lex
commencer à apprendre
Twarde prawo, lecz prawo.
Nie można powoływać się na surowość prawa. Prawo mimo swojej surowości nadal jest prawem, które musi być przestrzegane.
El incumbit probatio, qui dicit, non qui negat.
commencer à apprendre
Ciężar dowodu spoczywa na tym kto twierdzi, a nie na tym, kto zaprzecza.
Strona, której zależy na uznaniu swoich racji powinna je udowodnić. Stronie oskarżającej, a nie broniącej powinno zależeć na ochronie swoich interesów prawnych.
Executio iuris non habet iniuriam
commencer à apprendre
Egzekwowanie prawa nie jest bezprawiem.
To, co wykonywane jest zgodnie z literą prawa, nie może być z nim sprzeczne.
Heredis institutio caput et fundamentum totius testamenti est
commencer à apprendre
Za początek i fundament całego testamentu uważa się ustanowienie dziedzica.
Celem testamentu jest wskazanie osoby, która będzie dziedzicem. Testament byłby nieważny, gdyby nie zaczynał się od wskazania dziedzica, bo to on jest odpowiedzialny za całą sytuację prawną po zmarłym.
Hereditas nihil aliud est, quam successio in universum ius, quod defunctus habuerit
commencer à apprendre
Spadkobranie to nic innego, jak sukcesja w całości prawa, jakie miał zmarły.
Dziedzic jest odpowiedzialny za dokończenie spraw prawnych spadkodawcy po jego śmierci - zarówno materialne, jak i gospodarcze.
Hominum causa omne ius constitutum sit
commencer à apprendre
Wszelkie prawo ustanawia się ze względu na ludzi.
Aby społeczeństwo funkcjonowało prawidłowo, musi powstać ogół norm regulujących zachowania ludzi w społeczeństwie.
Ignorantia iuris nocet, ignorantia facti non nocet
commencer à apprendre
Nieznajomość prawa szkodzi, nieznajomość faktu nie szkodzi.
Ze względu na powszechny i bezwzględny charakter prawa, nie można zasłaniać się jego nieznajmością. Można za to powoływać się na nieznajomość konkretnych faktów, bo one nie zawsze mogą być dostępne.
Impossibilium nulla obligatio est
commencer à apprendre
Zobowiązanie do świadczenia niemożliwego jest nieważne.
Zasada ta mówi o tym, że zobowiązanie do czynności niemożliwej do zrealizowania nie ma skutków prawnych - jest nieważne z punktu prawa.
In dubiis benigniora
commencer à apprendre
W sytuacjach dwuznacznych należy przyjąć pogląd bardziej korzystny dla stron.
Gdy sytuacji nie da się jednoznacznie rozstrzygnąć, należy przyjąć pogląd korzystny dla obu stron.
In dubio pro reo
commencer à apprendre
W razie wątpliwości, na korzyść pozwanego.
Gdy są wątpliwości co do udzielenia powództwa, należy rozstrzygać na korzyść pozwanego, by nie doszło do niesprawiedliwego rozstrzygnięcia.
Iuris prudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia, iusti atque iniusti scientia
commencer à apprendre
Biegłość w prawie to znajomość rzeczy boskich i ludzkich oraz wiedza o tym, co sprawiedliwe i niesprawiedliwe.
Jurysta jako znawca prawa nie może ograniczać się do znajomości i stosowania prawa - powinien znać również istotę relacji społecznych i znać inne niż prawo systemy normatywne, zarówno te pochodzenia boskiego jak i ludzkiego.
Ius civile vigilantibus scriptum est
commencer à apprendre
Prawo cywilne tworzone jest dla osób starannych.
Należy zakładać, że człowiek będzie z najwyższą starannością dbać o swoje sprawy, więc prawo musi być tworzone na tej podstawie.
Ius est ars boni et aequi
commencer à apprendre
Prawo jest sztuką tego, co dobre i sprawiedliwe.
Prawo definicją tego, jak postępować dobrze i zgodnie z poczuciem sprawiedliwości.
Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi
commencer à apprendre
Sprawiedliwość jest niezmienną i trwałą wolą przyznawania tego, co się komu należy.
Zgodnie z arystotelejskim pojęciem, sprawiedliwość to wola przyznawania ludziom korzyści według ich zasług.
Iustitias vestras iudicabo
commencer à apprendre
Osądzę waszą sprawiedliwość
Ten wpis widniał w staropolskich trybunałach
Lex posterior derogat legi priori
commencer à apprendre
Ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą
Prawo nie jest ustanawiane na wieczność. Reguła ta mówi, że ustawodawca może ustawą późniejszą zmienić ustawę, którą wcześniej uchwalił, gdy istnieje taka konieczność.
Lex retro non agit
commencer à apprendre
Prawo nie działa wstecz
Stanowienie prawa odnosi się do tego co przyszłe, a nie do tego, co przeszłe. Paremia wyraża zakaz stosowania ustawy do sytuacji, które wydarzyły się przed jej wejściem w życie; zakaz retroaktywności prawa.
Male nostro iure uti non debemus
commencer à apprendre
Nie powinniśmy źle korzystać z naszego prawa
Wykonywanie prawa przez jedną osobę nie może szkodzić innej osobie, chyba że jest to szczególnie wskazane w prawie. Paremia łączy się z ideą „czerpania korzyści z bezprawia”

Vous devez vous connecter pour poster un commentaire.